SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 545
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir अभुत्त 518 अभूमि अभुत्त त्रि., vभुज के भू. क. कृ. का निषे. [अभुक्त], वह, 2.48; - गुणकथा स्त्री., तत्पु. स. [अभूतगुणकथा], चापलूसी जिसने खाया नहीं है, वह भोजन, जो अभी तक खाया नहीं भरी बात - थं द्वि. वि., ए. व. - "यंनूनाहं एतस्स गया है, वे विषयभोग या गतियां, जिनका अनुभव अभी तक अभूतगुणकथं कथेत्वा मंसं खादेय्य न्ति चिन्तेत्वा .... जा. नहीं किया गया है - त्तेन पु., तृ. वि., ए. व. - नेन । अट्ठ. 2.364; - ततब्भाव पु., [अभूतताव], जो पहले पवारणप्पहोनकं भोजनं अभुत्तेन कतं, पाचि. अट्ट. 85. विद्यमान न हो उसका होना, बनना या बदलना - वे अभुत्तब्ब त्रि., 'भुज के सं. कृ. का निषे. [अभोक्तव्य], न सप्त. वि., ए. व. - कत्तुतो अभूततब्भावे आयो होति बहुलं, खाने योग्य, नहीं भोगने योग्य – तब्बं नपुं॰, प्र. वि., ए. व. .... मो. व्या. 5.9; - पुब्ब त्रि., [अभूतपूर्व], वह, जो पहले - नियतेतं अभुत्तब्बन्ति एतं नियतिवसेन तया अभुजितब्बन्ति न हुआ हो या जिससे आगे कोई भी न बढ़ा हो, अदभुत - भविस्सति, जा. अट्ठ. 7.118. ब्बो पु०, प्र. वि., ए. व. - तत्थ अभुतोति अभूतपुब्बो, जा. अभुत्तावी त्रि०, भुज के पू. का. कृ. का निषे०, क. वह, अट्ठ. 6.125; - ब्बा स्त्री॰, प्र. वि., ए. व., अद्वितीय नारी जिसने पूरी तरह तृप्त होकर नहीं खाया, छककर भोजन - पुरिसा हि इत्थियो, इत्थियो वा पुरिसा अभूतपुब्बा नाम न किया हुआ व्यक्ति - ना पु., तृ. वि., ए. व. - अभुत्ताविना नत्थि , ध. प. अट्ट, 1.186; - ब्बं नपुं. प्र. वि., ए. व. - कतन्ति यो अलमेतं सब्बन्ति अतिरित्तं करोति, तेन अभूतपुब्बं भूतन्ति अब्भुतं. म. नि. अट्ठ. (म.प.) 2.2; - पवारणप्पहोनकं भोजनं अभुत्तेन कतं, पाचि. अट्ठ. 85; तभक्खानसंवत्तनिक त्रि., [अभूताख्यानसंवर्तनिक], जो अभुत्ताविना कतं होति, पाचि. 114; ख. विषयभोगों का वास्तव में नहीं है, उसके कथन में परिणत होने वाला - आनन्द न लेने वाला - वी पु.. प्र. वि., ए. व. - को पु., प्र. वि., ए. व. - मुसावादो अभूतभक्खानसंवत्तनिको, अनिक्कीळितावी कामेसूति कामेसु अकीळिकीळो अभुत्तावी, म. नि. अट्ठ. (म.प.) 2.48; - भाव पु.. [अभूतभाव], अकतकामकीळोति अत्थो, स. नि. अट्ठ. 1.39. पूर्वकाल में अविद्यमानता, पहले विद्यमान नहीं रहना - वं अभू क, स्त्री., वृद्धि का अभाव, हानि, ख. त्रि., पूर्वकाल में द्वि. वि., ए. व. - ... तस्स अभूतभावं अत्वा समग्गा हुत्वा घटित न होने वाला/वाली - अभूति वुद्धिविरहिता कथा न अनुक्कमेन तमेव आवासं पच्चागमिंसु, पे. व. अट्ठ. 12; - भूतपुब्बाति वा अभू सद्द. 1.84. वेन तृ. वि., ए. व. -- यं अभूतं तं अभूतभावेनेव, अपनेतब्ब अभूत त्रि., भू के भू. क. कृ. का निषे. [अभूत], क. अभी दी. नि. अट्ठ. 1.50; - वाद पु., [अभूतवाद], मिथ्या कथन, तक अस्तित्व में न आया हुआ, वह, जो हुआ ही न हो, असत्य कथन - देन तृ. वि., ए. व. - नो अभूतवादेनाति, अजन्मा, ख. अवास्तविक, मिथ्या, अयथार्थ, वितथ, असत्य, मि. प. 168; - वादी त्रि.. [अभूतवादिन], असत्यवादी, मृषा - तं नपुं.. प्र. वि., ए. व. - अस्थि भिक्खवे, अजातं अपनी कही बात को पूरा न करने वाला - दी पु.. प्र. वि., अभूतं अकतं असतं, इतिवु. 27; - तं नपुं., वि. वि., ए. ए. व. - अभूतवादी निरयं उपेति, यो वापि कत्वा न करोमि व. - अहं अभूतं न पस्सामि, जा. अट्ठ. 5.350; - ता स्त्री.. चाह, ध. प. 306; - विपाक पु., [अभूतविपाक], निरर्थक प्र. वि., ए. व. - सा अभाव अभूता अतच्छा, जा. अट्ट. विपाक, अवास्तविक विपाक - का प्र. वि., ब. व. - 1.260-61; - तं स्त्री., द्वि. वि., ए. व. - यं तथागतो वाचं द्वेधाविपाकाति भूतविपाका वा अभूतविपाका वा, म. नि. अट्ठ. जानाति अभूतं अतच्छं.... म. नि. 2.64; अभूतन्ति अभूतत्थं, (म.प.) 2.299; - ताकार पु., कर्म. स. [अभूताकार]. म. नि. अठ्ठ. (म.प.) 2.79; - ता पु.. प्र. वि., ब. व. - ये अयथार्थ स्वरूप, अवास्तविक प्रकृति- रेन तृ. वि., ए. व. धम्मा अजाता अभूता असञ्जाता, ध. स. 1045; - तं नपुं.. - ... मायामरीचिआदयो विय अभूताकारेन अग्गहेतब्बो भूतहो, द्वि. वि., ए. व. -- त्वं अभूतं वत्वा वेदे च यज्ञ च ब्रह्मणो कथा. अट्ठ. 108; - तारोचन नपुं, तत्पु. स. [अभूतारोचन], च वण्णेसि, जा. अट्ठ. 7.52; - तेन त. वि., ए. व., क्रि. मिथ्या या अवास्तविक कथन, मिथ्या घोषणा - ने सप्त. वि., वि., अयथार्थ रूप में - ... अभूतेन अतच्छेन पर ए.व. - अभूतारोचने तरस, गरुकापत्ति दीपिता, उत्त. वि. 445. अब्भाचिक्खन्तो, उदा. अट्ठ. 211; अभूतेनाति-वादञ्च जातं. अभूमि स्त्री., [अभूमि], अनुपयुक्त स्थान या स्थल, अपात्र, महानि. 44; - तक्खान नपुं.. कर्म. स. [अभूताख्यान, अनुचित क्षेत्र - मि प्र. वि., ए. व. - इतो परं तुय्ह अभूमि, असत्य का कथन, जो वास्तव में नहीं है उसका कथन - दी. नि. अट्ठ. 201; - मि द्वि. वि., ए. व. - अभूमि तात मुसावादो अभूतब्यक्खानसंवत्तनिको, म. नि. अट्ठ. (म.प.) सेवसि, जा. अट्ठ. 3.223. For Private and Personal Use Only
SR No.020528
Book TitlePali Hindi Shabdakosh Part 01 Khand 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorRavindra Panth and Others
PublisherNav Nalanda Mahavihar
Publication Year2007
Total Pages761
LanguageHindi
ClassificationDictionary
File Size29 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy