Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
અંતર્વ્યાપી
અંતર્વ્યાપી વિ. (સં.) અંદર વ્યાપેલું અંતર્હિત વિ. (સં.) અદૃશ્ય; નિરોહિત અંતવેલા(-ળા) સ્ત્રી. મરણકાળ; છેલ્લી ઘડી અંતશ્ચક્ષુ વિ.(૨)ન. જુઓ ‘અંતર્ચક્ષુ’ [પ્રવાહીનું ઝરવાપણું અંતસ્ત્રાવ પું. (સં.) શરીરના અંદરના ભાગમાં રસ કે અંત(-તઃ)સ્થવિ. (સં!) અંદ૨૨હેલું; વચમાં રહેલું; અંદરનું
(૨) સ્વર અને વ્યંજન બંનેના ધર્મવાળો (અર્ધસ્વર) અંતસ્તાપ પું. (સં.) મનમાં થતી બળતરા; મનનો પ્રબળ
ઉચાટ [‘વચમાં’ એવા અર્થમાં ઉદા. અંતઃકોણ અંતઃ ક્ર. વિ. સં. અંતસ્) શબ્દની પૂર્વે ‘અંદરનું’, અંતઃકરણ ન. (સં.) જ્ઞાન સુખાદિના અનુભવનું સાધન;
મન, બુદ્ધિ; ચિત્ત, અહંકાર એ પદોથી ઓળખાતી અંદ૨ની ઇંદ્રિય (૨) ચિત્ત-તંત્ર; ‘કૉન્શિયન્સ’ અંતઃકેંદ્ર ન. અંદરનું મધ્યબિંદુ; ‘ઇનસેન્ટર’ અંતઃકોણ પું. આકૃતિની બે બાજુ વચ્ચેનો ખૂણો અંતઃપુર ન. (સં.) જનાનખાનું; રાણીવાસ અંતઃપુરિકા સ્ત્રી, અંતઃપુરની રાણી કે દાસી અંતઃપ્રજ્ઞા સ્ત્રી. (સં.) આંતરપ્રેરણા (૨) સંહજજ્ઞાન અંતઃપ્રત્યય પું. (સં.) શબ્દની મધ્યમાં આવતો પ્રત્યય અંતઃપ્રવાહ પું. અંદરનો-છૂપો પ્રવાહ અંતઃપ્રવૃત્તિ સ્ત્રી. (સં.) અંતઃકરણમાં ચાલતી પ્રવૃત્તિ (૨) અંતઃકરણથી પ્રેરાઈ કરાયેલ પ્રવૃત્તિ અંતઃપ્રેરણા સ્ત્રી. આંતરિક પ્રેરણા; સહજવૃદ્ધિ અંતઃશત્રુ પું. અંદરનો-ઘરનો માણસ છતાં શત્રુ (૨)
હૃદયમાં રહેલો દુશ્મન છ શત્રુ : કામ, ક્રોધ વગેરે અંતઃશોધ પું. ફિકર; ચિંતા [ગાભણી (પશુની માદા) અંતઃસત્ત્તા વિ., સ્ત્રી. (સં.) સગર્ભા; ગર્ભવતી સ્ત્રી (૨) અંતઃસ્થ વિ. (સં.) જુઓ ‘અંતસ્થ’
અંતઃસ્ફુરણ ન. (-ણા) સ્ત્રી. (સં.) અંતઃકરણમાંથી સ્ફુરવું તે; આંતરિક પ્રેરણા; ‘ઇટ્યૂશન’ અંતિક વિ. (સં.) પાસેનું; નજીકનું [તેવું અંતિમ વિ. (સં.) છેલ્લું (૨) જહાલ; સામે છેડે હોય અંતિમક્રિયા સ્ત્રી. (સં.) અંત્યેષ્ટિ; શબને બાળતી વખતે થતી અંતિમ વિધિ
૬ ૧
અંતિમવાદી વિ. ઉદ્દામ વલણવાળું; જહાલ; ‘ઍક્સ્ટ્રીમિસ્ટ' અંતિયું વિ. (સં. અંત) અંતે આવેલું (૨) બહુ જ
ખિજાયેલું; જીવ ૫૨ આવેલું (૩) ન.બ.વ. (અંતિયાં) અંતે આવેલાએ કરેલું વર્તન (૪) અકરાંતિયું અંતે ક્રિ.વિ. (સં.) છેવટે; આખરે [રહેનાર) શિષ્ય અંતેવાસી વિ. (સં.) પાસે રહેનારું (૨) પું. (ગુરુની સમીપ અંત્ય વિ. (સં.) છેવટનું; છેલ્લું; આખરનું; અંતિમ અંત્ય(કર્મ) ન. (ક્રિયા)સ્ત્રી.(સં.)અગ્નિસંસ્કાર; અંત્યેષ્ટિ અંત્યજ વિ. (સં.) છેલ્લે જન્મેલું (૨) પું. હિરજન અંત્યાક્ષરી સ્ત્રી. બોલાયેલી કાવ્યપંક્તિના છેલ્લા અક્ષરથી
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[અંધાર(૦૫, (-પિ)છોડી) (૦૫, (–પિ)છોડો)
શરૂ થતી બીજી પંક્તિ બોલવાની રમત; અંતકડી અંત્યેષ્ટિ સ્ત્રી. (સં.) અંત્યક્રિયા; દહન ક્રિયા કે દફન ક્રિયા અંત્ર ન. (સં.) આંતરડું અંત્રજાલ સ્ત્રી. (સં.) (-ળ) આંતરડાંનું જાળુ અંત્રવૃદ્ધિ સ્ત્રી. (સં.) સારણગાંઠ અંદર ના. (ફા.) માં; મહીં અંદરખાને(૦થી) ક્રિ.વિ. અંદરથી; છૂપી રીતે અંદરોઅંદર ક્રિ.વિ. એકબીજાની વચ્ચે; માંહેમાંહે અંદાજ પું. (ફા.) અડસટ્ટો; આશરો; માર અંદાજપત્ર(૦ક) ન. (વ્યક્તિ કે સંસ્થાના) વાર્ષિક આવક
અને ખર્ચનો અંદાજીહિસાબ બતાવતું કાગળિયું; ‘બજેટ’ અંદાજવું સ.ક્રિ. અંદાજ-અડસટ્ટો કરવો અંદાજિત વિ. (સં.) અંદાજ પ્રમાણેનું (૨) અંદાજ કાઢેલું અંદાજી વિ. અંદાજથી નક્કી કરેલું; અંદાજેલું અંદાઝ પું. (ફા.) શૈલી; ‘સ્ટાઇલ' (૨) હાવભાવ અંદુ(-દૂ)ક સ્ત્રી. (સં.) હાથીને પગે બાંધવાની સાકળ અંદેશ(-શો) પું. (ફા.) સંદેહ; વહેમ (૨) કલ્પના;
વિચાર (૩) શંકા; સંશય [વિવેકહીન (૩) ઉન્મત્ત અંધ(-ધું) વિ. (સં. અંધ) આંધળું (૨) વગર સમજનું; અંધક વિ. (સં.) આંધળું (૨) ઝાંખું; ઝળહળું (૩) ફીકું
(૪) પું. એક રાક્ષ
અંધકાર પું. (સં.) અંધારું (૨) અંધાપો (૩) અજ્ઞાન (૪)
કાળાશ (૫) અપ્રસિદ્ધિ(૬) નિસ્તેજપણું (૭) ગોટાળો અંધકારમય વિ. (સં.) અંધકા૨વાળું; અંધારાવાળું અંધતા સ્ત્રી. (-ત્વ) ન. આંધળાપણું; અંધાપો અંધપરંપરા સ્ત્રી. આંધળાઓની હાર; ગાડરિયો પ્રવાહ અંધપંગુન્યાય પું. આંધળો ને પાંગળો પરસ્પર સહાયથી કામ ઉકેલે એવો ન્યાય
અંધપૂજા સ્ત્રી. આંધળી પૂજા-ભક્તિ
અંધભક્તિ સ્ત્રી. વગર સમજની ભક્તિ; આંધળી ભક્તિ અંધશ્રદ્ધા સ્ત્રી. વગર સમજની શ્રદ્ધા અંધશ્રદ્ધાળુ વિ. (સં.) અંધશ્રદ્ધા રાખનારું અંધહસ્તીન્યાય પું. હાથીનો પગ જોનાર આંધળો એને થાંભલા જેવો કલ્પે, કાન જેના૨ સૂપડા જેવા કલ્પે એમ ન જોનાર પોતે જોયું તેમ કલ્પે એવો ન્યાય અંધાધૂંધ(-ધી) સ્ત્રી. અરાજકતા; અતિશય અવ્યવસ્થા અંધાપો હું. આંધળાપણું; દૃષ્ટિનો અભાવ અંધાર પું. (સં. અંધકાર) અંધારું; અંધકાર [અંધારપછેડો અંધારકોટ પું. વરસાદનો ગોરંભો; એથી થતું અંધારું (૨) અંધારકોટડી સ્ત્રી. અંધારી ઓરડી (૨) તુરંગ; કેદખાનું (૩) ભોંયરું
અંધાર(૦૫,(-પિ)છોડી) સ્ત્રી. (૦૫,(-પિ)છોડો) પું. જે ઓઢવાથી અદૃશ્ય કે અછતું રહેવાય એવું (કાળું કે જાદુઈ) વસ્ત્ર (૨) ગુપ્ત કે અજ્ઞાત રહેવું તે
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |