Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મહેમાન(અગત,ગતિ,૦ગીરી,વેદારી, -ની)] 32
[મંગલાચરણ મહેમાન(૦ગત, ૦ગતિ, ગીરી, વદારી, -ની) સ્ત્રી. મળતિયું વિ. સાથે મળીને કામ કરનારું; સાથી (૨) અમુક પરોણાચાકરી; આતિથ્ય સત્કાર
પક્ષમાં મળી ગયેલું; પક્ષકાર મહેર સ્ત્રી. (ફા.મિ) કૃપા; દયા; અનુગ્રહ મિળતી રકમ મળતું વિ. બરોબર; સરખું; સમાન મહેર સ્ત્રી. (ફા.) નિકાહ વખતે નવવધૂને પતિ તરફથી મળતું વિ. લાગું પડતું; ‘મૅચિંગ' મહેરબાન વિ. કૃપાળું; માયાળુ
મળત્યાગ કું. શૌચ જવું તે; જાજરૂ જવું તે; મળત્યાગ મહેરબાની સ્ત્રી. મહેર; કૃપા; અનુગ્રહ
મળવિકાર પં. બંધકોશથી થયેલો રોગ મહેરમ વિ. વહાલું; મનથી માનેલું [(૨) ઘૂમટ મળવું અ.ક્રિ. (સં. મિલતિ, પ્રા. મિલઇ) જોડાવું, ભેગું મહેરાબ . (અ. મહરાબ) કમાનના આકારનું ચણતર થવું; ભળવું (૨) એકરૂપ બનવું; સંપ કરવો (૩) મહેરામણ ૫. (સં. મહેંરાવતો સમુદ્ર; મહાસાગર; દરિયો મુલાકાત થવી; એકઠી થવું (૪) સમાન હોવું (૫) મહેરો પં. પાલખી ઊંચકનાર; ભોઈ
મેળ હોવો (૬) પ્રાપ્ત થવું (૭) જડવું; હાથ લાગવું મહેલ પું. (અ. મહલ), (-લાત) સ્ત્રી (અ.) રાજમહેલ મળસકું ન, પરોઢિયું; પરોઢ (૨) અરુણોદય; પ્રભાત મહેલ્લાદાર ૫. મહોલ્લાવાળો (૨) મહોલ્લાનો ઇજારદાર મળશુદ્ધિ સ્ત્રી. મલશુદ્ધિ; ઝાડે ફરવા જવું કે ઝાડો સાફ મહેલ્લો છું. (અ. મહલ્લાહ) ફળિયું; શેરી; પોળ
આવવો તે મહેશ,-શ્વર) પું. (સં.) મહાદેવ; શંકર (૨) પરમેશ્વર મળાવડો છું. મલાવવું તે; મલાવડો મહેસૂલ સ્ત્રી. ન. (અ. મહસૂલ) જમીન ઉપરનો કર (૨) મળાશય ન. મલાશય; શરીરમાં મળને રહેવાનું સ્થળ
જકાત; દાણ (૩) રાજયની કુલ આવક મળી સ્ત્રી. (સં. મૃદિત = પિલાયેલું, પ્રા. મલિઅ) પૈડામાં મહેસૂલી વિ. મહેસૂલને લગતું
ઊંજેલા દિવેલ તથા ચીંથરાનો થતો મેલ (૨) મહેસૂસ વિ. પ્રતીતિકર; ખાતરીવાળું
હનુમાનજીની મૂર્તિ ઉપરનો તેલ અને સિંદૂરનો મેલ મહેંદ્ર પુ. (સં.) ઇન્દ્ર (૨) એ નામનો દક્ષિણમાંનો પર્વત મળોત્સર્ગ કું. મલોત્સર્ગ, મળત્યાગ; શૌચકર્મ, શૌચ જવું તે મહોચ્છ(-ત્સ)વ (સં.) પુ. મોટો ઉત્સવ
મકીકૅપ સ્ત્રી. (ઇ.) વાંદરાટોપી
મિણકા મહોદધિ પું. (સં.) મહાસાગર; મહાર્ણવ
મંકોડા પુ.બ.વ. (સં. મણિ, મણિક) કેડના અંકોડા - મહોદય વિ. (૨) પું. (સં.) મહાનુભાવ; મહાશય મંકોડી સ્ત્રી. (દ. મક્કોડ) નાનો મકોડો મહોદાર વિ. (સં.) મોટા દિલનું (૨) દાનવીર મંકોડો છું. કીડી જેવું એક કાળું જંતુ મહોપાધ્યાય ૫. (સં.) મહા-મોટો ઉપાધ્યાય; શિક્ષક કે મંગ, (૦રો) ૫. ડુંગરો; ટેકરો (૨) કૂવાસ્થંભ ગુરુ (૨) એક ઉપાધિ-ડિગ્રી
મંગણ(ન) પું. માગનાર; ભિક્ષુક (૨) ન. માગવું તે મહોબત સ્ત્રી. (અ. મહબ્બત) દોસ્તી (૨) પ્રેમ; પ્યાર મંગરો છું. જુઓ “મંગ’ મહોર સ્ત્રી, (ફા. મુહ) ગીની (૨) છાપ; સિક્કો મંગલ વિ. (સં.) મંગળ; શુભ; કલ્યાણકારક (૨) પું. એ મહોરદાર વિ. અગ્રેસર; આગેવાન
નામનો ગ્રહ જેના ધ્રુવ પર કાર્બન ડાયોક્સાઈડ મહોરદાર સ્ત્રી, બેગમ; પત્ની
ધરાવતો બરફ દેખાવાના કારણે પૃથ્વીની જેમ મહોરબંધ વિ. સીલબંધ છાપવાળું [વાળીને દૂર કરવું જીવસૃષ્ટિ હોવાનું અનુમાન કરાયું છે. (૩) મંગળવાર મહોરવું સક્રિ. ખળામાં ઊપણતાં દાણા જોડે ડૂમાં પડે તેને (૪) ન. કલ્યાણ; સુખ (૫) ખુશાલીનો અવસર (૬) મહોરવું અ.ક્રિ. (વૃક્ષને) મોર આવવો (૨) ખીલવું આશીર્વાદ કે ખુશાલીનું ગીત (૭) ગ્રંથને આરંભે મહોરું ન. (ફા. મુહરહ) શેતરંજનું સોગટું (૨) નકલી કરાતી સ્તુતિ ચહેરો; “માસ્ક'
મંગલકારી(-રક) વિ. (સં.) મંગળ કરનારું; માંગલિક મહોરો છું. (સં. મુખરક, મા. મુહરઅ) સાપના તાળવામાં મંગલ(-ળ)તા સ્ત્રી. (સં.) મંગળપણું; માંગલ્ય
થતો મનાતો ગોળ ચપટો પદાર્થ (૨) ઘસીને ચળકાટ મંગલ(ળ) ફેરા !.બ.વ. પરણી ઊઠી વરવહુ ચોરીની આપવો તે (૩) કોઈ પણ વસ્તુનો આગલા ભાગનો આસપાસ ચાર વાર પ્રદક્ષિણા ફરે છે તે દેખાવ (૪) વહાણ, આગબોટ વગેરેનો આગલો મંગલ(-ળ)મૂર્તિ(-ર્તિ) સ્ત્રી, (સં.) મંગળકારી દર્શનવાળું ભાગ (૫) તલવારનો ઘા
તે (૨) પુ. ગણપતિ મહોલ પં., (-લાત) સ્ત્રી. મહેલ; રાજમહેલ મંગલમય વિ. મંગળકારી; કલ્યાણકારી મહોલ્લો પુ. શેરી; ફળિયું
વાડો મંગલસુત્ર ન. (સં.) લગ્ન વખતે વર તરફથી કન્યાના મળ પું. (સં. મલ, પ્રા. એલ) મેલ; કચરો; વિષ્ટા; ગંદ- ગળામાં પહેરાવાય છે તે ઘરેણું છે તેવો દોરો મળત, (૦૨) ન. (‘મળવું” ઉપરથી) નફો; કમાણી મંગલાચરણ ન. (સં.) ગ્રંથ કે કોઈ કામને આરંભે કરાતી મળતાવડું વિ. સૌની સાથે મળી જનારું; મિલનસાર ઈશ્વરસ્તુતિ (૨) શરૂઆત
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |