Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અલ્કલી
૪ ૬
[ અવચન અલ્કલી . પાણીમાં ઓગળીને રાતા લિટમસને લીલો અલ્લાયો છું. ઓળાય; હોળેયાનું અર્ધચન્દ્રાકાર ચિહ્ન બનાવવાનો ગુણ ધરાવતો પદાર્થ
(પહેલાં નામું લખતાં સંખ્યા પૂરી છે એવું આ અલ્કલૉઇડ કું. અલ્કલીના જેવા ગુણદોષ ધરાવનાર ચિહ્નથી સૂચવાતું.)
વનસ્પતિજન્ય ઝેરી પદાર્થ આખરીનામું અલ્લેયાંબલૈયાં ન.બ.વ, એક પ્રકારનાં ઓવારણાં અલ્ટિમેટમ ન. (ઇં.) આખરી ચેતવણી; છેલ્લી સૂચના; અલ્સર ન. (ઇ.) આતરડાંમાંનું ચાંદુ, ઘારું અલ્તાફ . (અ.) મહેરબાની; કૃપા
અવ ક્રિ.વિ. હવે; આ પછી (કવિતામાં) અસ્ટ્રાવાયોલેટ વિ. (ઇં.) નીલલોહિત; પારજાંબલી અવ ઉપ. (સં.) “ખરાબ”, “ઓછું’, ‘નીચું’, ‘તુચ્છ' એવા અલ્પ વિ. (સં.) થોડું (બહુથી ઊલટું) (૨) ક્ષુલ્લક (૩) ભાવમાં. ઉદા.અવગુણ, અવકૃપા, અવગણવું, અવતાર નાનું; ટૂંકું ,
_ટિકનાર (૨) નિશ્ચિતતા બતાવે. ઉદા. અવઘોષણા, અવધારણા અલ્પ(કાલિક, કાલીન) વિ. થોડો વખત રહેનારું- અવકર છું. (સં.) કચરો અલ્પજીવી વિ. થોડો વખત જીવનારું
અવકરા(-ળા) સ્ત્રી. અવક્રિયાનું નુકસાન (૨) ગેરલાભ અલ્પજ્ઞ વિ. (સં.) થોડું જાણનાર
અવકાશ પું. (સં.) આકાશ; ખાલી જગા; “સ્પેસ' (૨) અલ્પજ્ઞતા સ્ત્રી, (સં.) અલ્પજ્ઞ હોવાપણું
પ્રસંગ; તક (૩) ક્ષેત્ર (૪) ફુરસદ [માટેનું વાહન અલ્પતનુ વિ. (સં.) ઠીંગણું; વામન
અવકાશયાન ન. (સં.) આકાશમાં મોકલવાનું કે મોકલવા અલ્પતમ વિ. ઓછામાં ઓછું; “મિનિમમ'
અવકીર્ણ વિ. (સં.) વીખરાયેલું (૨) ચૂરો થયેલું અલ્પપ્રાણ વિ. (સં.) જેનો ઉચ્ચાર કરતાં થોડો શ્વાસ જોઈએ અવકૃપા સ્ત્રી. (સં.) ઇતરાજી; કફામરજી
તેવા (અક્ષરો) (૨) નમાલું [ઓછી બુદ્ધિ અવક્રિયા સ્ત્રી. (સં.) ઊલટી કે નઠારી અસર; નુકસાન અલ્પબુદ્ધિ વિ. (સં.) ઓછી બુદ્ધિવાળું; મૂર્ખ (૨) સ્ત્રી, અવગણના સ્ત્રી. (સં.) ઉપેક્ષા; અવજ્ઞા (૨) માનભંગ અલ્પભાષી વિ. (સં.) થોડું બોલનાર; ઓછાબોલું (૩) અનાદર
કિરવી અલ્પભોજી વિ. અલ્પાહારી; મિતાહારી [ઓછી બુદ્ધિ અવગણવું સક્રિ. (સં. અવગણ) લેખામાં ન લેવું; ઉપેક્ષા અલ્પમતિ વિ. અલ્પબુદ્ધિ; થોડી બુદ્ધિવાળું (૨) સ્ત્રી. અવગત વિ. (સં.) આવડેલું; જ્ઞાત (૨) નીચે ગયેલું અલ્પવયસી(-સ્ક) વિ. (સં.) નાની ઉંમરનું; સગીર અવગત સ્ત્રી. જુઓ “અવગતિ અલ્પવિરામ ન. અર્થગ્રહણની સગવડ ખાતર વાક્યમાં થોડું અવગતિ સ્ત્રી. (સં.) ખરાબ દશા; (મરણ પછી) ભૂત
થોભવું છે કે તેનું સ્થાન બતાવનારું (.) આવું ચિહ્ન પ્રેત થવું તે (૨) નરકમાં પડવું તે અલ્પસંખ્ય, (ક) વિ. ઓછી સંખ્યાવાળું
અવગતિક(-યુ) વિ. અવગતિએ ગયેલું; અવગતિ પામેલું અલ્પસંતુષ્ટ વિ. થોડાથી સંતુષ્ટ થયેલું [પામર અવગમન ન. (સં.) પ્રત્યયાન; કોમ્યુનિકેશન' અલ્પાત્મા છું. શુદ્ર માણસ (૨) વિ. (‘મહાત્મા’થી ઊલટું) અવગમ્ય વિ. (સં.) સમજવા જેવું; સમજાય તેવું [ઊંડું. અલ્પાયુ, (૦ષ, ૦ષી) વિ. ટૂંકી આવરદાવાળું અવગાઢ વિ. (સં.) નિમગ્ન; ગરક થયેલું (૨) નીચું; અલ્પાહાર છું. (સં.) થોડું ખાવું તે (૨) નાસ્તો તિ અવગાહ પું. (૦ન) ન. (સં.) ડૂબકી મારવી - ગરક થવું અલ્પોક્તિ સ્ત્રી, (સં.) હોય તેથી ઓછું કે કમી કરીને બોલવું તે (૨) સ્નાન
[મારવી અલ્ફાઝ પુ.બ.વ. (અ.) અલફાઝ; શબ્દો
અવગાહવું અ.ક્રિ. (સં. અવગ્રાહ) નાહવું (૨) ડૂબકી અલ્યા(-લ્યો) ઉદ્દ્ભ એક તુંકારાભર્યું પુરુષવાચક સંબોધન અવગુણ મું. (સં.) દોષ; દુર્ગુણ (૨) ગેરફાયદો; નુકસાન (તુચ્છકારમાં “અલ્યાં' ન.બ.વ. રૂપ પણ મળે છે.) (૩) અપકાર
દિગુણી અલ્લકદલ્લક ક્રિ.વિ. અધ્ધરપધ્ધર (૨) સ્ત્રી. છોકરાની અવગુણી(-ણિયું) વિ. અવગુણ કરનારું, કૃતઘ્ન (૨) એક રમત
અવગુંઠન ન. (સં.) આચ્છાદન; ઢાંકણ (૨) બુરખો અલ્લડ વિ. અલેતું; નાદાન (૨) સ્વચ્છેદી; ઉચ્છંખલ અવગુંઠિત વિ. (સં.) આચ્છાદિત; ઘૂંઘટથી ઢંકાયેલું અલ્લા . (અ.) ખુદા; ઈશ્વર
અવગુંફન ન. ગૂંથવાની ક્રિયા અલ્લાચોટી(ટલી) સ્ત્રી. બાધાવાળા છોકરાને હજામત અવગુંફિત વિ. (સં.) ગૂંથેલું
કરાવતાં જે થોડા વાળ આગબ અથવા બોચી ઉપર અવગ્રહ . (સં.) નિગ્રહ (૨) નડતર; પ્રતિબંધ (૩) રાખે છે તે
સંસ્કૃતમાં “અ”નો લોપ સૂચવતું ચિહ્ન (ડ) (૪) અલ્લાતલા . (અ.) ખુદાતાલા; મહાન અલ્લા; પરમેશ્વર સ્વભાવ (૫) અનાવૃષ્ટિ [(૩) અણઘડ અલ્લાની (ગાય, ગાવડી) રૂ.પ્ર. રાંક-ગરીબ સ્વભાવનું અવઘડ સ્ત્રી, અગવડ; મુશ્કેલી (૨) વિ. મુશ્કેલ; અઘરું માણસ
વેિળાનો ઉદ્ગાર અવઘોષ છું. (૦ણ) ન. (૦ણા) સ્ત્રી, (સં.) ઢંઢેરો પીટવો તે અલ્લાબેલી ઉદ્. અલ્લા તમારો બેલી હો એવો વિદાય અવચન ન. (સં.) મૌન (૨) ન બોલવાપણું (૩) નિંદા
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |