Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ નિતાર, (6ણ)
નિખવી
૪ ૬૫ નિખર્વ વિ. (સં.) સો અબજ, દસ ખર્વ (૨) ૫. સો અબજ નિગ્રહસ્થાન ન. (સં.) વાદમાં પરાજયનું સ્થાન,
જેટલી સંખ્યા કે આંકડો; “૧,૦૦,૦૦,૦૦,૦૦,૦૦૦' વિપ્રતિપત્તિ કે અપ્રતિપત્તિને કારણે જયાંથી વાદીને નિખાર પું. ખોળ કાઢવી-નિખારવું તે (૨) ખેળ; કાજી (૩) અટકાવવો પડે તે; “પોઈન્ટ ઑફ ઑર્ડર' (ચા.)
મોટી ઓટ (૪) ઓટ પછી બાર મિનિટ સુધી પાણી નિગ્રો છું. (.) હબસી; સીદી સ્થિર રહે છે તે (૫) સફાઈ; સજાવટ (૬) નીખરી નિઘટઘટ વિ. ઠામઠેકાણા વિનાનું (૨) બેશરમ
આવવું તે; ઓપ સિાફ કરવું; ખેળ કાઢી નાખવી નિઘર્ષણ ન. (સં.) ઘસારો; મર્દન નિખારવું સક્રિ. (સં. નિઃક્ષારયતિ, પ્રા. નિમ્બારઈ) ધોવું; નિઘંટુ પું, (સં.) શબ્દકોશ; શબ્દસૂચિ (૨) વનસ્પતિકોશ નિખાલસ વિ. (નિ + અ. ખાલિસ) ખુલ્લા - શુદ્ધ દિલનું; (૩) યાસ્કમુનિએ કરેલો વૈદિક શબ્દોનો પર્યાયકોશ
હૃદયનું (૨) ભેળસેળ વિનાનું નિખાલસપણું; કેન્ડોર' અને તેનું સ્પષ્ટીકરણ નિખાલસતા સ્ત્રી, શુદ્ધ ખુલ્લું દિલ હોવું તે; સાફદિલી; નિઘા સ્ત્રી, જુઓ “નિગાહ’ નિખિલ વિ. (સં.) બધું; અખિલ; સઘળું; તમામ નિચય પુ. સંચય; ઢગલો; જમાવ નિખિલેશ-શ્વર) પું. (સં.) પરમેશ્વર
નિયુલ પું. (સં.) બ૨ (૨) નેતર નિગડ ન. (સં.) ગુનેગારને પગે નાખવાની બેડી; જંજીર- નિચોડ . (નિચોવવું ઉપરથી) નિચોવીને કાઢેલો રસ હેડ (ર) હાથીના પગમાં નાખવાની સાંકળ
(૨) સાર; નિષ્કર્ષ; છેવટનો નિર્ણય નિગમ પં. (સં.) વેદ, ધર્મશાસ્ત્ર (૨) ઈશ્વરનુ વચન (૩) નિચોર, (-લ) (સં. નિચોલ) પુ. આચ્છાદન; ઘૂઘટનું કપડું
અંત; પરિણામ (૪) તર્ક (૫) કોઈ પણ વિષયનું (૨) પછેડી; ચાદર (૩) વઢ; કપડું
તંત્ર-આયોગ; કૉર્પોરેશન' () વેપાર (૭) વણજાર નિચોવણ ન. નિચોવવું તે (૨) છેવટનો નિર્ણય નિગમન ન. (સં.) સાર; નિકાલ (૨) ન્યાયના પંચાવયવ નિચોવવું સક્રિ. (સં. નિશ્ચીત તિ, પ્રા. નિચ્ચોઅઈ)
વાક્યમાં છેલ્લું પાંચમું, જેમાં પ્રતિજ્ઞાવાક્યમાં જણાવેલી દબાવીને પાણી બહાર કાઢવું (૨) કસ રહે નહિ તેમ વાત સિદ્ધ થઈ એવું સૂચવવા તેનું ફરીથી કથન કરવું (૩) યુક્તિથી ઝૂંટવી લેવું કરવામાં આવે છે.
નિચોવાવું અ.ક્રિ. “નિચોવવુંનું કર્મણિ નિગમવું સક્રિ. (સં. નિર્ગમ્, પ્રા. નિગમ પરથી) નિછઠિયું ન. ઘંટીમાંથી લોટ કાઢવાનું લૂગડું કે છાલું
ટાળવું; દૂર કરવું (૨) અ.ક્રિ. વીતવું; ગુજરવું નિછાળવું સક્રિ. (સં. નિક્ષાલય, પ્રા.નિચ્છાલય) વીછળવું નિગમવું અ.ક્રિ. ટપકવું
નિજ વિ. સં.) પોતાનું; અંગત; સ્વકીય નિગમાગમ ન. (સં. નિગમ+આગમ) વેદ વગેરે શાસ્ત્રો નિજધામ, નિજપદ ન. (સં.) સ્વધામ; પરમાત્માનું ધામ નિગરાની સ્ત્રી, (ફા.) દેખરેખ (૨) ચોકીપહેરો નિજમંદિર ને. (સં.) મંદિરનો ગભારો (૨) પોતાનું ખાસ નિગાહ સ્ત્રી. (ફા.) નજર; દષ્ટિ (૨) ધ્યાન; સંભાળ; સ્થાન કે ઘર કાળજી (૩) મહેરબાની; કૃપાદૃષ્ટિ
નિજરૂપ ન. (સં.) પોતાનું રૂપ; સ્વરૂપ નિગાહબાન વિ. (ફા.) કૃપાદૃષ્ટિ-મહેરબાની કરનાર નિજાત્મા છું. (સં.) પોતાનો આત્મા-જીવ નિંદ નિગહબાની સ્ત્રી, દેખરેખ (૨) મહેરબાની
નિજાનંદ પું. (સં.) પોતાના અંતરનો આનંદ (૨) આત્માનિગાળ પુ. (નિગાળવું' ઉપરથી) ઓઘરાળો (૨) વાડો નિજારા પું. નેજારા; કટાક્ષ રસ (૩) ગાળતાં રહેલો કચરો (૪) ઢોરનો વાગોળતાં નિજેચ્છા સ્ત્રીએ પોતાની ઇચ્છા
ખિાસ પડેલો ઓગાળ
નિજી વિ. (સં.) નિજનું પોતાનું; અંગત (૨) પોતાનું નિગાળવું સક્રિ. (નિ+ગાળવું) ટપકે એમ કરવું નિઝામપું. (અ.) દક્ષિણ હૈદરાબાદના રાજાની સંજ્ઞા કેમ નિગાળો ૫. નિગાળ; ઓઘરાળો (૨) ઘાડો રસ (૩) નિત ક્રિ.વિ. (સં. નિત્ય) નિત્ય; રોજ; હંમેશા ગાળતાં રહેલો કચરો
નિતનવું વિ. હમેશ નવું; તાજુંતાજું નિગૂઢ વિ. (સં.) ગુણ; બરોબર સંતાડેલું; છુપાયેલું (૨) નિતરા(-રામ)ણ ન. નીતરેલું પાણી કે પ્રવાહી
અગમ્ય; ગૂઢ; ન સમજાય તેવું (૩) રહસ્યમય નિતરાવવું સક્રિ. “નીતરવું'નું પ્રેરક; નિતારાવવું નિગૂઢતા સ્ત્રી. (સં.) નિગૂઢ હોવાપણું માર્મિક અર્થવાળું નિતલન. (સં.) સાત પાતાળમાંનું એક [ઊતરતોઢોળાવ નિગૂઢાર્થ પું. (સં.) છુપાયેલો અર્થ (૨) વિ. રહસ્યમય, નિતંબ પું. (સં.) કૂલો; થાપો (સ્ત્રીનો) (૨) ઊંચો અને નિગ્રહ છું. (સં.) અવરોધ; અટકાવ; દમન; પકડી રાખવું નિતંબવતી, નિતંબની સ્ત્રી. (સં.) ભારે અને ઢળતા
તે (૨) બંધન (૩) સજા (૪) ઇંદ્રિયોનો સંયમ નિંતબવાળી સ્ત્રી (૨) સામાન્ય સ્ત્રી નિગ્રહકારી-રક) વિ. (સં.) નિગ્રહ કરનારું નિતાર, (૦) ૫. નિતારવું છે કે તેમ કરતાં કે થતાં મળે નિગ્રહવૃત્તિ સ્ત્રી. (સં.) વિગ્રહ કરવાનું વલણ
તે પ્રવાહી - નિતરામણ
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |