Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
અપવ્યય
અપવ્યય પું. (સં.) ખોટું ખરચ, બગાડ; દુર્વ્યય અપશકુન પું. (સં.) અપશુકન; માઠો શુકન અપશબ્દ પું. (સં.) ગાળ (૨) નિયમ વિરુદ્ધનો શબ્દ; ખોટો પ્રયોગ (વ્યા.)
અપ(-વ)શુકન પું. (સં. અપશકુન) માઠો શુકન; અપશુકન
(૨) અશુભ ચિહ્ન [તેવું; અપશુકન કરાવનારું અપશુકનિ(યાળ, યું) વિ. જેના શુકન ખરાબ હોય અપસરણ ન. (સં.) ખસી જવું તે; નાસી જવું તે અપસરવું અક્રિ. ખસી જવું; છૂટા પડવું (૨) નાસી જવું અપસવ્ય વિ. (સં.) જમણી બાજુનું; જમણું (૨) ઊલટું (૩) ક્રિ.વિ. જમણી તરફ (જનોઈ જમણે ખભે લાવી દેવી તે)
અપસારિત વિ. (સં.) દૂર કરેલું; ખસેડેલું [હોય એવું અપસારી વિ. અપસરે (ખસે) એવું; દૂર જતાં છૂટું પડતું અપસિદ્ધાંત પું. (સં.) તર્કદોષથી ભરેલો સિદ્ધાંત અપસ્માર પું. (સં.) ફેફરું; વાઈ; ‘ફિટ’ (૨) સ્મરણશક્તિનો અભાવ; વિસ્મરણ
અપહરણ ન. (સં.) ઉપાડી જવું તે (૨) લખાણની તફડંચી અપહરવું સક્રિ, અપહરણ કરવું; હરી જવું અપહર્તા વિ. (સં.) અપહરણ કરનાર
અપહૃત વિ. (સં.) છીનવી લેવાયેલું; પડાવી લેવાયેલું (૨) જેનું અપહરણ કરાયું છે તેવું
અપહ્ત્તુતિ સ્ત્રી. (સં.) છુપાવવું તે (૨) જેમાં વસ્તુના અસલ ધર્મને છુપાવી બીજા ધર્મનો આરોપ કરવામાં આવે તે અલંકાર [માટીવાળું (૩) નિર્મળ અપંકિલ વિ. (સં.) કાદવ વિનાનું (૨) સુકાઈ ગયેલી અપંગ વિ. (સં. અપ + અંગ = અપાંગ) પાંગળું (૨) કોઈ અંગની ખોડવાળું (૩) લાચાર અપાકર્ષણ ન. (સં.) ખોટું કે અવળું આકર્ષણ અપાચ્ય વિ. (સં.) ન પચી શકે એવું અપાતક ન. (સં.) પાપનો અભાવ; નિષ્પાપ અપાત્ર વિ. (સં.) કુપાત્ર (૨) ન. નકામું પાત્ર-વાસણ અપાદાન ન. (સં.) છૂટા પડવું તે (૨) પાંચમી વિભક્તિનો અર્થ (વ્યા.)
અપાન પું. (સં.) (પ્રાણ, અપાન, વ્યાન, ઉદાન અને સમાન એ પાંચમાંનો) એક વાયુ જે ગુદા વાટે નીકળે છે; અધોવાયુ
અપાનાસન ન. (સં.) એ નામનું એક યોગાસન અપાપ(-પી) વિ. (સં.) પાપરહિત; નિષ્પાપ [અઘાડો અપામાર્ગ પું. (સં.) (પવિત્ર ગણાતો છોડ) અધેડો; અપાય પું. (સં.) દૂર જવાની ક્રિયા (૨) અદર્શન (૩)
આફત (૪) નુકસાન (૫) નાશ; ખુવારી અપાર વિ. (સં.) પાર વિનાનું; ખૂબ [નહિ તેવું અપારદર્શક વિ. (સં.) જેમાં આરપાર દેખાય-જોઈ શકાય
૩ ૧
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[અપેક્ષિત
અપારદર્શિતા સ્ત્રી. (સં.) પારદર્શક ન હોવું તે અપાર્થિવ વિ. (સં.) પૃથ્વીને લગતું ન હોય તેવું; અભૌતિક (૨) અલૌકિક; દિવ્ય
અપાવરણ ન. (સં.) ઉઘાડવું-ખુલ્લું કરવું તે અપાવૃત વિ. ખુલ્લું કરેલું; મૂકેલું [સ્થાન અપાસરોપું. (સં. ઉપાશ્રય) જૈનસાધુ-સાધ્વીઓને રહેવાનું અપાહિજ વિ. અપંગ; પાંગળું (૨) આળસુ; નકામું અપાંગ પું. (સં. અપ + અંગ) આંખનો કાન બાજુનો ખૂણો (૨) ટીલું (૩) વિ. અપંગ; પાંગળું અપિ સંયો. (સં.) પણ; વળી અપિચ સંયો. (સં.) વળી; તેમજ (૨) તદુપરાંત અપિતુ સંયો. (સં.) પરંતુ; પણ અપિ(-પૈ)તૃક વિ. (સં.) પિતા વિનાનું; નબાપું (૨)
વડીલોપાર્જિત નહિ તેવું (૩) વારસામાં નહિ ઊતરેલું અપૈતૃક મિલકત સ્ત્રી. બિનવારસી મિલકત; વારસામાં ન ઊતરેલી, આવેલી મિલકત
અપીલ સ્ત્રી. (ઈં.) આગ્રહભરી વિનંતી (૨) નીચલી
અદાલતના ચુકાદા સામે ઉપરની અદાલતને અરજી અપીલ-અધિકારી વિ. અપીલ સાંભળનાર અધિકારી અપીલકોર્ટ સ્ત્રી. (ઈં.) અપીલ સાંભળનારી ઉપલી કોર્ટ અપીલસત્તા સ્ત્રી. અપીલ સાંભળવાની સત્તા અપુખ્ત વિ. યોગ્ય ઉંમરે ન પહોંચેલું; સગીર અપુત્ર, (ક) વિ. (સં.) પુત્ર વિનાનું અપુરુષ વિ. (સં.) નામર્દ; નપુંસક અપુષ્પ વિ. (સં.) જેને ફૂલ ન બેસે એવી (વનસ્પતિ) અપૂજ (-જ્ય) વિ. (સં. અપૂજ્ય) પૂજાયા વગરનું; ન પૂજાતું (૨) પૂજવા લાયક ન હોય એવું અરૂપ પું. (સં.) માલપૂડો (૨) પૂરી (૩) રોટલી અપૂરતું વિ. પૂરતું નહિ તેવું; અધૂરું અપૂર્ણ વિ. (સં.) પૂર્ણ નહિ તેવું; અધૂરું અપૂર્ણાંક પું. (સં.) અપૂર્ણ આંકડો-અંક અપૂર્તિ સ્ત્રી. (સં.) અધૂરપ; પૂર્તિનો અભાવ અપૂર્વ વિ. (સં.) પૂર્વે કદી ન બનેલું હોય તેવું; અવનવું (૨) ઉત્તમ; અનુપમ
અપૂર્વતા સ્ત્રી. (સં.) અપૂર્વ હોવાપણું (૨) અસામાન્યતા અપૂશ સ્ત્રી. ખાળકૂવાનું મોં બંધ કરવાનો ચીંથરાનો દાટો (૨) હ્યૂસ; દમ
અપૂ(-પો)શણ ન. (સં. આપોશાન) ભોજનને આરંભે અને અંતે જે આચમન કરાય છે તે (૨) ભોજનને આરંભે પીરસાતો થોડો ભાત
અપેક્ષક વિ. જરૂરિયાત બતાવનારું અપેક્ષણીય વિ. (સં.) ઇચ્છવાોગ; ઇચ્છનીય અપેક્ષા સ્ત્રી. (સં.) ઇચ્છા (૨) આકાંક્ષા (૩) અગત્ય અપેક્ષિત વિ. (સં.) જેની અપેક્ષા રાખવામાં આવી હોય
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |