Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધબાય નમ: ૪3૮
[ધરવું ધબાય નમઃ શિ.. (“ધબ=શૂન્ય ઉપરથી) મીંડું; શૂન્યતા પાસે શ્રદ્ધાથી મસ્તીમાં નાચવું) ધાંધળ; ધમાચકડી
(૨) ધબડકો (૩) ધબી જવું; પડી જવું તે ધમાલિયું વિ. ધમાલ કરી મૂકે એવું-એવા સ્વભાવનું ધબે(-બો)ડવું સક્રિ. (ધબ ઉપરથી) હાથથી મારવું (૨) ધમાવવું સક્રિ. ધમવું'નું પ્રેરક (૨) ધમવું; ચોરવું
છેતરવું (૩) (લા.) વધારે પડતું રેડવું કે નાખવું ધમ્માચકડી સ્ત્રી. ધમાધમ કરી મૂકવું તે; કામ કરતાં ધબોધબ ક્રિ.વિ. ઉપરાઉપરી; ધબધબ (૨) ઝડપથી; કરવામાં આવતી દોડધામ; ધમાલ (૨) ઉધમાત;
એકદમ ઉતાવળે [(૩) મોટો ડાઘ, ધાબું તોફાન; ધાંધલ ધબ્બો પં. બપ્પો; મુક્કો (૨) ખુલ્લા કે પોલા હાથની થાપટ ધર્મિલ, (-લ્લ) પું. (સં.) ફૂલ વગેરે સાથે ગૂંથેલો અંબોડો ધમ વિ. કાંઈ પડવાનો કે ધમકવાનો અવાજ થાય એમ -ધર વિ. (સં.) ધારણ કરનારું (સમાસને અંતે) ઉદા. (૨) ન. નગારું; ઢમ
મોરલીધર; ગજધર
સિંતોષ; તૃપ્તિ ધમક સ્ત્રી. જોશ; ત્વરા (૨) તેજ (૩) ભપકો ધર સ્ત્રી. (‘ધરાવું” અથવા “ધરવું” ઉપરથી) ધરપત; ધમક સ્ત્રી. સુગંધી; ફોરમ
ધર સ્ત્રી. (સં. ધુ) ધૂંસરી, ધુરા (૨) બળદ જોડાતો થાય ધમકવું અ.ક્રિ. ગાજવું (૨) કોપવું (૩) પ્રકાશવું ત્યારથી ગણાતું તેનું વર્ષ (૩) શરૂઆત; આરંભ ધમકવું અ.ફ્રિ. સુગંધ, ફોરમ, સોડમ આવવી ધરખમ વિ. ધર - ધુરા ખમે એવું; મજબૂત; સંગીન (૨) ધમકાર, (-રો) ૫. ધમધમ થવું તે (૨) ધમક: જોશ પ્રવીણઃ નિષ્ણાત ધમકાવવું સક્રિ. ધમકી આપવી; ડરાવવું (૨) ધધડાવવું ધરઘડી સ્ત્રી. આરંભની પળ ધમકી સ્ત્રી. ડર; ડરામણી (૨) ઠપકો
ધરઘડીથી ક્રિ.વિ. છેક મૂળથી-પહેલેથી; શરૂઆતથી ધમ(મા)ચકડ સ્ત્રી, ધમાલ (૨) તોફાનઃ ઉધમાત ધરણ સ્ત્રી. ધરણી; ભૂમિ; જમીન; ધરા ધમણ સ્ત્રી. (સં. ધમની, પ્રા. ધમણી) પવન ફૂંકવાનું એક ધરણિ, (૯ણી) સ્ત્રી. (સં.) પૃથ્વી; ભૂમિ (૨) જમીન; સાધન (૨) બગી જેવા વાહનનો ઓઢો
ભોંય; પૃથ્વીની સપાટી ધમણવું સક્રિ. ધમણ ચલાવવી (૨) (લા.) ઉશ્કેરવું ધરણિત-ણી)ધર . (સં.) પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે ધમધમ ક્રિ.વિ. એવા અવાજથી [(૩) બહુ ગરમ થવું શેષનાગ (૨) વિષ્ણુ (૩) પર્વત; પહાડ ધમધમવું અક્રિ. ધમધમ થવું (૨) (લા.) કંપવું; ગૂજવું ધરણું ન. (સં. ધરણ, પ્રા. ધરણ) ત્રાગું (૨) લંબગોળ ધમધમાટ સક્રિ. ધમધમવું'નું પ્રેરક (૨) ધમકાવવું (૩). કડીઓવાળી હાથને બાંધવાની સાંકળ (૩) પોતાની
જોશથી કામચલાવવું (૪) જોશથી (બીડીનો) દમમારવો માગણી ન સંતોષાતાં સામેની વ્યક્તિને ઘેરો ઘાલવો ધમધોકાર ક્રિ.વિ. પુરજોશમાં; સપાટાબંધ
એ (બહુવચનમાં ધરણાં) ધમનિ,(ની) સ્ત્રી. (સં.) સ્વચ્છ લોહી વહેનારી નસ; ધરતી સ્ત્રી. (સં. ધરિત્રી) પૃથ્વીની સપાટી (૨) જમીન - “આર્ટરી (૨) ફૂંકણી; ભૂંગળી
ધરતીકંપ પું. ધરતી ડોલવી તે; ભૂકંપ ધમપછાડસ્ત્રી. (-ડા) પુ.બ.વ. (ધમપછાડ) તોફાન અને ધરપકડ સ્ત્રી. (ધરવુંમ્પકડવું) કાયદાથી પકડવું તે;
અધીરાઈ (૨) તોફાનમસ્તી (૩) નિરર્થક મહેનત ગિરફતારી (૨) પકડાપકડી [(૨) ધીરજ ધમરો છું. (ધોળો) બળદ
ધરપત સ્ત્રી. (ધર = ધરાવું + તૃમિ) ધરાવાપણું; સંતોષ ધમરોળ પં. ભારે રોકકળ (૨) ધમાધમ; શોરબકોર ધરબવું સક્રિ. ધરવવું (૨) ઠાંસવું; જમીનમાં ખોદેલા ધમરોળવું સક્રિ. ધમાધમ કરીને રગદોળવું (૨) ભારે દુઃખ ખાડામાં વાંસ વળી વગેરે મૂકી ધૂળ કે રોડાંના ટુકડા
આપવું; રંજાડવું (૩) માથાકૂટ કરવી (૪) શોરબકોર નાખી કોશથી દબાવી દેવું કરવો
ધરબોળ ન. (સં. દ્રહ = પાણીનો ધરો. આ ધરામાં બોળી ધમવું સક્રિ. (સં. ધમતિ, પ્રા. ધમઈ) ધમણ ચલાવવી દેવું - દ્રબોળ – ધરબોળ) પ્રલય; સત્યાનાશ (૨)
(૨) દેવતાને પવન નાંખવો (૩) અગ્નિથી બરાબર સાવ ઊંધું મારવું એ તપાવવું (૪) ધૂતવું; ચોરવું
ધરમ પું. ધર્મ (૨) ફરજ ધમા(-સ્મા)ચકડી સ્ત્રી, ધમચકડ; ધમાલ; તોફાન; ઉધમાત ધરમધક્કો પં. નકામો ફેરો ધમા(-મ્મા)ધમ(-મી) સ્ત્રી. (૨) મારામારી; ગરબડ ધરમશાળા સ્ત્રી. (સં. ધર્મશાલા) ધર્મશાળા ધમાકો પં. ધમાલ; ધમાચકડી (૨) તોફાન; ઉધમાત ધરમૂળ ન. (ધર+મૂળ) છેક શરૂઆત; તદન પ્રારંભ ધમાધમી સ્ત્રી. મારામારી; ગરબડ; ધમચકડ [કીર્તન ધરવ પુ. સંતોષ; ધર્વ ધમાર છું. (સં.) એક જાતનો તાલ (૨) એ તાલમાં ગવાતું ધરવવું સક્રિ. (“ધરાવુંનું પ્રેરક) સંતોષવું; તૃપ્ત કરવું ધમારવું સક્રિ. નવડાવવું (પાળેલા પશુને) ધરવું સક્રિ. (સં. ધરતિ, પ્રા. ધરઇ) સાહવું, પકડવું (૨) ધમાલ સ્ત્રી. (અ. ‘ધમાલ' એટલે ખુદાના બંદાએ મકબરા પહેરવું (૩) ધારણ કરવું (વેષ, જન્મ) (૪) પાસે
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |