Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દાટી) ૪ ૧e
[દાન દાટી સ્ત્રી, (હિ.) ધમકી; દમદાટી (૨) ભીડ; ગીરદી દાતણપાણી ન. દાતણ અને પાણી (૨) તે વડે દાંતમોટું દાટો છું. (‘દાટવું' ઉપરથી) ડાટો; બૂચ, સાંકડા મોંના સાફ કરવા તે
પાત્રનું (બરણી, શીશી જેવાનું) માં બંધ કરવાનું દાતણભેર ક્રિ.વિ. માત્ર દાતણ કર્યું હોય એમ
સાધન; દૂચ (૨) દમદાટી; ધમકી ફળ; અનાર દાતણિયો છું. દાતણ વેચનારો [પાણી વિના દાડમન. (સં. દાડિમ, પ્રા. દાડિમ) અંદર દાણાવાળું એક દાતણોદાતણ કિ વિ. ફક્ત દાતણેભર; ભૂખ્ય પેટે-નાસ્તો દાડમકળી સ્ત્રી, દાડમનું ફળ થાય તે પહેલાંનો ડોડો દાતરડી સ્ત્રી. (સં. દાત્ર, પ્રા. દત્ર) નાનું દાતરડું (૨) દાડમિયું વિ. દાડમને લગતું (૨) દાડમના બીના રંગનું દાતરડી જેવા દાંત (જેમ કે સૂવરની દાતરડી) દાડમી(-મડી) સ્ત્રી. દાડમનું ઝાડ ચાવવાનો દાંત દાતરડું ન. ઘાસ કાપવાનું એક ઓજાર દાઢ સ્ત્રી. (સં. દેખા, પ્રા. દાઢા) ચપટા માથાનો દાવ્ય વિ. (સં.) આપવા યોગ્ય-પાત્ર દાઢવાદિયું વિ. સ્વાદિષ્ટ ખાવાની ઇચ્છાવાળું; સવાદિયું દાતા (સં.) (૦૨) વિ. આપનારું (૨) દાન કરનારું; ઉદાર દાઢા પુ.બ.વ. લોઢાના દાંતા (કરબડીના)
(૩) પં. દાન આપનારો પુરુષ દાઢાળો, દાઢિયાળો વિ., પૃ. દાઢીવાળો-મરદ દાત્રી વિ. દેનારી (૨) સ્ત્રી, દાતા સ્ત્રી દાઢી સ્ત્રી. (સં. દાંષ્ટિકા, પ્રા. દાઢિઆ) હડપચી કે ત્યાં દાથરો પં. રસોઈમાં વરાળથી બાફવા વાસણમાં વસ્તુને ઊગતા વાળ - તેની હજામત
અધ્ધર રાખવા કરાતું ઘાસ વગેરેનું પડ દાણ ન. (સં. દશક) દસના આંકનો ઘડિયો
દાદ સ્ત્રી. (ફા.) ફરિયાદ; અરજ (૨) ઈન્સાફ; ન્યાય દાણ ન. (સં. દાન, પ્રા. દાણ) જકાત; હાંસણ; ‘ટોલ દાદખાહ વિ. (ફા.) દાદ માગનાર દાણ ન, ફેરો; વારો
દાદગાર પં. દાદનો ન્યાય આપનાર; ન્યાયાધીશઅરજ દાણ સ્ત્રી. રમવાની કોડી
દાદફરિયાદ સ્ત્રી. કોઈ પણ જાતની ફરિયાદ; ન્યાય માટેની દાણચોકી સ્ત્રી. જકાતના; ટોલ લેવાની જગા દાદર સ્ત્રી. (સં. દદુ, પ્રા. દદ્ધ) દરાજ-ચામડીનો એક રોગ દાણચોરી સ્ત્રી, દાણ ભરવાનું ન ચુકાવવું તે; કાયદેસર દાદરબારી સ્ત્રી, દાદરનું નાનું બારણું; જીનો
થતી જકાત ન આપવી તે; “સ્મગલિંગ [કરેલી લીલા દાદરા તાલ પે. સંગીતનો દાદરો તાલ; ક્રીડાતાલ દાણલીલા સ્ત્રી. ગોપીઓ પાસે દાન લેવાની શ્રીકૃષ્ણ દાદરો છું. નિસરણી (૨) નિસરણી ઉપરનું બારણું (૩) દાણાદાણ સ્ત્રી, દાણેદાણ છૂટો થઈ જાય તેમ કરવું કે તાળાની અંદરની કળ (૪) એક જાતનો થવું તે; ખાનાખરાબી; વેરણછેરણ; છિન્નભિન્ન
કીડાતાલ (૫) એક વનસ્પતિ-ઔષધિ (પિતામહ દાણાદાર વિ. (ફા. દાનહ+દાર) દાણાદાણાવાળું; કણ- દાદા, (જી) પુ.બ.વ. દાદો (માનાર્થે બહુવચન),
દાર કેિ જથ્થાબંધ અનાજ વેચાતું હોય તે સ્થળ દાદાગીરી સ્ત્રી. (દાદો' ઉપરથી) જબરદસ્તી; બળરી; દાણાપીઠ સ્ત્રી. દાણાબજાર; કણપીઠ; અનાજબજાર; છૂટક ગુંડાગીરી દાણિયા પં.બ.વ. સોગટાબાજી વગેરે રમતમાં વપરાતી દાદી સ્ત્રી, પિતાની માતા: વયિાઈ મોટી કોડીઓ
દાદી વિ. દાદ માગનાર; ફરિયાદી દાણિયું ન. સૌભાગ્યવતીનું કોટનું એક ઘરેણું (૨) અરધું દાદીમાં સ્ત્રીદાદી (માનાર્થે).
અનાજ અને અરધાં ફોતરાંવાળું ઢોરનું ખાણ (૩) દાદુર ડું. (સં. દર્દર, પ્રા. દદર) દેડકો, મંડૂક ગુવારનું ગોતર
દાદો પુ. બાપના કે માતાના બાપ; વડવો (ર) ગુંડો; દાણિયો છું. દાણ ઉઘરાવનાર અધિકારી; દાણી
જબરદસ્તી કરવાની ટેવવાળો દાણી વિ. (‘દાણ' ઉપરથી) દાણનું હકદાર દાધાબળ્યું વિ. (સં. દગ્ધબળ્યું) અદેખું (૨) રડતી દાણો પુ. (ફા. દાનહ) અનાજ, ધાન્ય (૨) અનાજનો સૂરતવાળું (૨) અર્ધદગ્ધ
કણ (૩) એના જેવો કોઈ પણ કણ (૪) સોગઠાબાજી દાધારનું વિ. (સં. દગ્ધ ઉપરથી) અદેખું; ગાંડિયું
વગેરે રમતમાં પાસા કે કોડીથી દાવ નાખતાં પડેલો અંક દાધુ વિ. (સં. દગ્ધક, પ્રા. દ્વિઅ) દાઝેલું, બળેલું (૨) દાણોદૂણી પું, અનાજ વગેરે ખોરાકનો સામાન
મનમાં ને મનમાં સળગી ઊઠેલું દાણોપાણી પું, ન. ખાવાપીવાનું સાધન (૨) અન્નસામગ્રી; -દાન (ફા.) પ્રત્ય, નામને લાગતાં તે રાખનાર, ધારણ સ્થાનની લેણાદેણી
કરનાર કે તે જાણનાર એવા અર્થનું વિશેષણ બનાવે. દાણો વાટો પું. કચ્ચરઘાણ; ખુવાર થઈ જવું તે
ઉદા. ‘કદરદાન' દા.ત. કિ.વિ. દાખલા તરીકે (ટૂંકું રૂ૫)
દાન ન. (સં.) આપવું તે; સખાવત (૨) ધર્મબુદ્ધિથી, દાતણ ન. (સં. દંતધાવન, પ્રા. દેતવણ) દાંત સાફ કરવા પુણ્યાર્થે આપવું તે (૩) રમતનો આપવાનો દાવ; માટે આવળબાવળ વગેરેની સોટીનો કકડો
વારો (૪) હાથીના લમણામાંથી ઝરતો મદ
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |