Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh

SR No.: 020496
Original Sutra Author: N/A
Author: Mafatlal A Bhavsar
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir
Publication Year: 2007
Total Pages: 900
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 28 MB

Page 171

ક(-7)હર્તા-ત્ત| ૧૫૪
[કલ કર્તા(-7)હર્તા(-7) પં. સરજન કરનારને નાશ કરનાર સમાનાધિકરણ અને પૂર્વપદ વિશેષણ હોય તે સમાસ. (ઈશ્વર) (૨) સર્વોપરી સત્તા ધરાવનાર પુરુષ; મુખ્ય- ઉદા. મહારાણી
કિર્તવ્યપરાયણ મૂળ માલિક
કર્મનિષ્ઠ વિ. (સં.) કર્મકાંડમાં આસ્થાવાળું - ચુસ્ત (૨) કર્ઝ વિ. કરનારું (૨) પું. (સં.) કર્તા (કરનાર) કર્મનિષ્ઠા સ્ત્રી. (સં.) પોતાના કર્મોમાં કે શાસ્ત્રવિતિ કર્તુત્વ ન કરવાની-રચવાની શક્તિ (૨) કર્તાપણું
કર્મોમાં નિષ્ઠા
કિર્મનિરત કતૃવાઓ વિ. (સં.) જેમાં કર્તાનું પ્રાધાન્ય હોય એવું (વ્યા.) કર્મપરાયણ વિ. (સં.) કર્મ કરવામાં સતત મચી રહેલું; કર્ણી સ્ત્રી. (સં.) કર્તાનું નારીજાતિ; કરનારી સ્ત્રી કર્મપાક છું. (સં.) કર્મ પાકવું તે; કર્મફળ કર્દમ પં. (સં.) કાદવ; કીચડ (૨) એ નામના એક પ્રાચીન કર્મપાશ પું. (સં.) કર્મબંધન
[ઇલકાબ કર્મબંધન ન. (સં.) કર્મનું જીવાત્માને થતું બંધન કર્નલ પુ. (ઇં.) પલટણનો મુખ્ય સરદાર; તેનું પદ કે તેનો કર્મબોધ પં. (સં.) કર્મનો બાધ-દોષ કર્પટ ન. (સં.) કાપડ, કપડું (૨) ચીંથરું; જૂનો ગાભો કર્યભાર . (સં.) કર્મોનો બોજ; કર્મરૂપી બોજ કર્પર ન. (સં.) ખોપરી (૨) કલે; ઠીબડું
કર્મભૂમિ સ્ત્રી. (સં.) કર્મ કરવાનું ક્ષેત્ર (૨) ધર્મકર્મ કરવાકર્પર ન. (સં.) કપૂર; એક સુગંધી પદાર્થ
નો દેશ ભારતવર્ષ) તિમાંથી મેળવવાનો માર્ગ કફ છું. (ઈ.) શહેરના અશાંત વાતાવરણમાં અમુક સમય કર્મમાર્ગ ૫. (સં.) કર્તવ્ય કર્મથી કે કર્મકાંડને અનુસરવા કે
સુધી ઘર બહાર ન નીકળવા-જાહેર રસ્તા પર ન કર્મમીમાંસા સ્ત્રી, (સં.) કર્મની ફિલસૂફી; કર્મ સંબંધી આવવા ફરમાવતો એક પ્રકારનો હુકમ; સંચાર સંબંધી વિચારણા (૨) પૂર્વમીમાંસા
હુકમ થયેલા તે સ્થળ (ઇરાકમાં આવેલું છે.) કર્મયોગ પુ. (સં.) કર્મમાર્ગની સાધના (૨) લૌકિક તેમજ કર્ન(-અબોલા ન. (ફા.) હજરત ઇમામ હુસેન શહીદ પારલૌકિક લગતાં બધાં કર્મ ઈશ્વરબુદ્ધિએ અનાસક્ત કર્બર વિ. (સં.) કાબરચીતરું; કાબરૂ
રહીને કરવાનો માર્ગ (૩) નસીબનો જોગ કર્મન. (સં.) ક્રિયા; કામ (૨) પ્રવૃત્તિ, ધંધો ઉદા. વૈશ્વકર્મ કર્મયોગિની સ્ત્રી. (સં.) કર્મયોગી સ્ત્રી
(૩) આચરણ; ધર્મકર્મ (૪) કરમ; નસીબ; કર્મયોગી પુ. (કર્મયોગિનું) કર્મયોગનો સાધક પૂર્વજન્મનાં કર્મ (૫) કર્તવ્ય (૬) કુકર્મ; પાપ (૭). કર્મરત વિ. (સં.) સતત કર્મ કરનારું; કર્મનિરત જેની પર ક્રિયા થતી હોય તે
કર્મલોક છું. (સં.) મૃત્યુલોક; પૃથ્વી કર્મક વિ. (સં.) જે વાક્યમાં કર્મ ઉપર ક્રિયાનો આધાર કર્મવશાત્ ક્રિ.વિ. (સં.) સારા નરસાં કર્મોને લીધે છે તેવું; તેવા પ્રયોગનું (વ્યા.)
કર્મવાદ પું. કર્મને લગતો વાદ (૨) પ્રારબ્ધવાદ, દૈવવાદ કર્મકથા સ્ત્રી. કરમકથા; વીતકવાત
કર્મવાદી વિ. (૨) ૫. કર્મવાદમાં માનનાર કર્મકર્તા છું. (સં.) કર્મરૂપ કર્તા
કર્મવિપાક છું. (સં.) કર્મનું ફળ - પરિણામ માણસ કર્મકાર(-રી) પું. (સં.) કામ કરનાર; કાર્યકર્તા (૨) મજૂર કર્મવીર વિ.કર્તવ્ય કર્મકરવામાં વીર-બહાદુર (૨) પું. એવો (૩) કારીગર (૪) લુહાર (૫) બળદ
કર્મશીલ વિ. (સં.) સતત કામ કરવાની ટેવવાળું, ઉઘોગી કર્મકાંડ ન. (સં.) ધર્મક્રિયાઓ અને ધર્મકર્મોને લગતો કર્મસચિવ પં. (સં.) કાર્યપાલક પ્રધાન
વેદનો ભાગ (૨) એમાં બતાવેલી ધાર્મિક ક્રિયાઓ કર્મસંજોગ . ભાવિનો યોગ; નસીબનો તાકડો અને કર્મો
કર્મસંન્યાસ પું. કર્મનો ત્યાગ (૨) કમરૂપનો ત્યાગ કર્મકાંડી વિ. (સં.) કર્મકાંડને અનુસરનારું
કર્મહીસ(-ણું) વિ. અભાગિયું; કમનસીબ, ભાગ્યહીન કર્મક્ષેત્ર ન. (સં.) કર્મભૂમિ; કાર્યક્ષેત્ર; કામ કરવાનું ક્ષેત્ર; કર્માધીન વિ. (સં.) નસીબ પર આધાર રાખનારું; દૈવાધીન ધર્મકર્મ કરવાનો દેશ (ભારત)
કર્મિષ્ઠ વિ. (સં.) કર્મ કરવા પર પ્રીતિવાળું (૨) કાર્યકુશળ કર્મચંડાળ પું. (સં.) અધર્મી, દુરાચારી
કર્મી વિ. સં. કર્મિનું) નસીબદાર (૨) ઉધોગી [ન્દ્રિય કર્મચારી મું. કામ કરનાર; નોકરી કરનાર; સેવક કર્મેન્દ્રિયસ્ત્રી. (સં.) સ્થૂળ કામો કરવાની ઇન્દ્રિય(૨) પંચેકર્મઠ વિ. (સં.) આહુનિક કર્મમાં ચુસ્ત; કર્મનિષ્ઠ (૨) કર્ષિ પુ. (સં.) એક પ્રાચીન તોલ (૨) ખેંચાણ
બાહ્ય આચારમાં આગ્રહી (૩) કર્મ-કુશળ [(વ્યા.) કર્ષક વિ. (સં.) ખેંચે-આકર્ષે એવું (૨) પું. ખેડૂત કર્મણિ વિ. (સં.) કર્મ પ્રમાણે જાતિવચન વગેરે લેનારું કર્પણ ન. (સં.) ખેડ; ખેતી (૨) ખેંચતાણ (૩) આકર્ષણ કર્મણિ પ્રયોગ પું. જેમાં કર્મ પ્રમાણે ક્રિયાપદ જાતિ અને કર્ષિત વિ. (સં.) ખેડવું (૨) ખેંચેલું વુિં. ખેડૂત
વચન લેતું હોય એવો પ્રયોગ (વ્યા.) પ્રિવૃત્તિ કર્થી વિ. (સં. કર્ષિનું) ખેંચનારું (સમાસમાં અંતે) (૨) કર્મણ્ય વિ. (સં.) કુશળ; હોશિયાર (૨) ન. ઉદ્યોગ; કલ પું. (સં.) એક અવાજ; ગુંજન કર્મધારય પં. (સં.) જે તપુરુષ સમાસમાં બંને પદો કલ સ્ત્રી. કળા; માત્રા (પિં.)