Darshanik Kosh Part 02

SR No.: 020174
Original Sutra Author: N/A
Author: Chhotalal N Bhatt
Publisher: Gujarat Varnacular Society Ahmedabad
Publication Year: 1938
Total Pages: 134
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 9 MB

Page 17

(૧૨૮) ૨. “ અબ્રાહ્મણને બોલાવે.” એમાં નાને પાપ-નિર્વિચાગચમ | વેદે જે અર્થ છે તે પણ પર્યદાસ કહેવાય છે. નિષિદ્ધ માનેલી ક્રિયા વડે જે ઉત્પન્ન થાય
મરિવા–તિર્થ-વાપાતાવઢ- તેને પાપ કહે છે. અધર્મ એ પાપનું બીજું વિતાવવા પિતાની અપેક્ષાથી અસ્તાચલની નામ છે. સમાપમાં આવેલી દિશા તે પશ્ચિમ અથવા ૨. નિપઢાનુછાનગપું પાપમ્ | નિષિદ્ધ પ્રતીચી દિશા કહેવાય છે.
કર્મો કરવાથી જે ઉત્પન્ન થાય તે પાપ. ઘચત્ત -- નામથવાધ્યમિડ્યા - ઉપયમ્-ઉત્કૃષ્ટ, મધ્યમ અને પ્રિયક્ષવર: રાદઃ નાભિચક્રમાં રહેલા વાયુથી સામાન્ય, એવા ભેદથી પાપકર્મ ત્રણ પ્રકારનું અભિવ્યક્ત થવા યોગ્ય અને યોગીઓને સંભ છે. બીજાને પીડા કરનાર ગુચ્છ, ગુલ્મ, ળાય એવો શબ્દ તે પર્યંતીવાણી કહેવાય છે. વૃશ્રિકાદિ શરીર આપનાર પાપકર્મ ઉત્કૃષ્ટ
પરિવાQાવારસ્યા | વેદમાં કહેલા પાપ કહેવાય છે; આબે, ફણસ, વગેરે શરીરે આચારનો ત્યાગ કરનાર.
મધ્યમ પાપનું ફળ છે; અને લેકમાં પૂજ્ય - ૨. વાર્થવૃતિ : વેદથી વિરુદ્ધ એવાં હાથી, ગાય, પીંપળો, તુલસી, વગેરે અર્થને પ્રતિપાદન કરનાર પાખંડી કહેવાય છે. સામાન્ય પાપનું ફળ છે.
viaફાસ્ત્રાવિદ્યાનાં પનઃપુજેને પરિણમ્ पामरत्वम्-शास्त्रसंस्कारशून्यत्वे सति विશાસ્ત્ર વગેરે ગ્રંથોનું ફરી ફરીને ઉચ્ચારણ પચાસtā | શાસ્ત્રના સંસ્કારથી રહિત કરવું ( શાસ્ત્ર વગેરેનું મુખથી બોલીને વારંવાર હાઈને વિષયભોગમાં આસક્તપણું તે પામરઆવર્તન) તે પાક.
પણું કહેવાય છે. पाठव्यसनम्-पाठवासना-शास्त्रतात्पर्या- पायु:--विसर्गक्रियासाधनामिन्द्रियम् । विसर्ग ઘળે સમાવ શાત્રપદાર: શાસ્ત્રનું (ત્યાગ ) ક્રિયાનું સાધન જે ઈદ્રિય તેને પાયુ તાત્પર્ય નહિ ગ્રહણ કરતાં સમગ્ર અવસ્થા- (ગુદા) ઇકિય કહે છે. વાળાં શાસ્ત્રોના પાઠની આસક્તિ તે પાઠવ્યસન મર્થ સરવF–ાત્રચવાધ્યમ્ | અથવા પાઠવાસના કહેવાય છે.
ભૂત, વર્તમાન અને ભવિષ્ય એવા ત્રણે gr –પવિત્વાધ્યગુઢિપર્યરતઃ | કાંડાથી કાળમાં જેને બાધ થઈ શકે નહિ તે પારતે આંગળીઓ સુધીને હાથનો ભાગ. માર્થિક સર્વ કહેવાય. - ૨. માતાનાિચા સાધનમન્નિત્યં grfrઃ | ગ્રહણ પરમાર્થનાન્નામાવ –જીવ, ઈશ્વર ક્રિયાનું સાધન જે ઈદ્રિય તેને પાણિ (હાથ) અને જગત રૂપ ઠત પ્રપંચને પ્રત્યગભિન્ન
બ્રહ્મ વિષે જે અત્યતાભાવ છે તે, પાત્રમ્-સ્વચનમાની રક્ષત્રમાં પોતાને ! પરમાથvમ-તરવસ આદિ
વાયથી ઉપજેલી અધિકારી પુરૂષની ગહું બ્રહ્માપ્તિ અને યજમાનનું રક્ષણ કરે એ જે હોય તે
એવી પ્રમા તે પારમાર્થિકી પ્રમા. પાત્ર કહેવાય.
पारायणम्-भागवतादीनामाद्यन्तपाठाधि(૨) પત્તાન્ત રાવત તિ પાત્રમ્ (નરકાદિમાં) ઋારે પ્રવૃત્તમ્ શ્રીમદ્ ભાગવત વગેરેની પડતાને જે બચાવે તે પાત્ર કહેવાય. સાવંત પાઠ કરવાના અધિકાર વડે જે કર્મ
Trદ–મચારાધનમન્દ્રિયમ્ | ગમન પ્રવૃત્ત થયું હોય તે પારાયણ કહેવાય છે. ક્રિયાનું સાધનરૂપ જે ઇન્દ્રિય તે પાદ. ૨. મજા – શાસ્ત્ર વિશે તત્તઍકના ચતુથાશને પણ પાદ કહે છે.
રદ્દઃા શાસ્ત્ર ખાસ સંકેત વડે