Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
( ૧૧ ) અર્ધવાદ અને (૬) ઉત્પત્તિ એ છ લિંગ | એજ પ્રમાણે રસન ઈથિ વડે પૃથ્વી કહેવાય છે. તે માં લક્ષણ છે તે અને જેમાં રહેલા મારાદિક રસ ગુણનું સ્થળે જવાં.). ",
. “ “ | રાસન પ્રત્યક્ષ થાય છે. તથા ઘા ઈદ્રિયવારિક મતાનિ–છ નાસ્તિક મતે નક), વડ પૃથ્વીમાં રહેલા ગંધ ગુણનું ઘાણજ માધ્યમિક, (૨) ચિર, (8) સૌત્રાંતિક, પ્રત્યક્ષ થાય છે. તથા મન ઇધિયવો (૪) વૈભાષિક, (૫) ચાર્વાક (દહાત્મવાદી), જીવાત્માના જ્ઞાનાદિ મુનું તથા આત્મવ અને (૬) દિગંબર (જન). એ છ વેદ આ જાતિનું ભાનસ પ્રત્યક્ષ થાય છે તે પણ સંયુક્ત નાસ્તિક મતે કહેવાય છે.
સમવાય સબંધથી જ થાય છે.
લઘુતારામસમવાય – હારનિરામિક ઇન્દ્રિયોનો નિગ્રહ. ( ઉપરના શબ્દમાં કહેલા પટાદિકના અગિયાર
લઘુત્તરમવાણિજિક-ચક્ષુ ઇન્દ્રિયને ગળામાં સમવાય સબંધે કરીને રહેલી છે ચિગ્ય જે મહત્ત્વવિશિષ્ટ ઉદ્દભૂત રૂપવાળાં રૂપસ્વાદિ અગિયાર જાતિઓ છે, તે રૂપસ્વાદિક વટાદિક દ્રવ્ય છે, તે ધટાદિક દ્રા વિષે | જાતિઓનું પણ ચટ્સ ઇકિય કરીને પ્રત્યક્ષ સમવાય સંબંધે કરીને પહેલાં જે ઉન્નતe૫, | થાય છે. તે ચાક્ષુષ પ્રત્યક્ષમાં એ ચક્ષુ ઈદ્રિયનું સંખ્યા, પરિમાણ, પૃથક, સાગ, વિભાગ,
રૂ૫ત્વાદિક જાતિઓ સાથે સંયુતસમતપરત્વ, અપરવ, વાવ ને, અને વેગ; એ
સનિક કારણ હોય છે. તેમાં ચક્ષુ સંયુક્ત
ક પ્રકાર છે અગિયાર ગુણ છે. તથા ક્રિયારૂપ કર્મ છે, તથા સત્તા, દ્રવ્યત્વ, પૃથ્વીત્વ, ઘટત, આદિક
ઇટાદિકમાં સમાવેત જે રૂપદિ ગુણ છે, તે જાતિઓ છે તે સર્વેનું પણ ચક્ષુ દિયે કરીને
રિપાદિ ગુણામાં રૂપસ્વાદિક જાતિઓ સમવાય ચાક્ષુષ પ્રત્યક્ષ થાય છે. એ રૂપાદિકના ચાક્ષુષ
સંબંધે કરીને રહે છે; માટે ચક્ષુ ઈદ્રિયના પ્રત્યક્ષમાં ચક્ષુ ઈયિને રૂપાદિકની સાથે |
સંયુકોસમતસમવાયસંબંધે કરીને તે રૂ૫સંયુક્ત સમવાય સંબંધ જ કારણ હોય છે. !
વાદિક જાતિઓનું ચાક્ષુષ પ્રત્યક્ષ સંભવે છે. અહીં સંગસંબંધવાળાને, નામ સંયુક્ત છે. |
" એજ રીતે ઘટાદિકના કર્મમાં રહેનારી ધટાદિ દ્રવ્ય ચક્ષુ ઈદ્રિયના સંયોગવાળાં હોવાથી | કર્મીત્વ જાતિનું પણ સંયુક્ત સમતસમવાયચક્ષુસંયુક્ત કહેવાય છે. એવા ચક્ષુસંયુક્ત
સંબંધે કરીને ચાક્ષુષ પ્રત્યક્ષ સંભવે છે.' ઘટાદિકમાં તે રૂપાદિ અગિયાર ગુણ, તથા
- ઉપરના શબ્દમાં કહેલા ઘટાદિક દ્રવ્યના " કર્મ, તથા સત્તા દ્રવ્યત્યાદિક જાતિ, સમવાય
સ્પર્શેદિક અગયાર ગુણમાં યથાક્રમે સમવાય સંબંધથી રહે છે, માટે સંયુક્ત સમવાય
સંબંધે કરીને રહેલી જે સ્પર્શવાદિક અગિયાર સબ કરીને રૂપાદિકનું ચક્ષુ દિયવડે પ્રત્યક્ષ
જાતિઓ છે, તે સ્પર્શીવાદિક જાતિઓનું પણ સંભવે છે. એ જ દી રૂપાદિક અગિયાર વ છાયડ મા જ
ત્વફ ઈદ્રિયવડે પ્રત્યક્ષ થાય છે, સવા કર્મવૃત્તિ ગુણેમાંથી રૂપને બાદ કરીને તેને ઠેકાણે સ્પર્શ કર્મવ ાતિનું પણ વફ ઈદ્રિયવડે પ્રત્યક્ષ ગુણ ઉમેરીયે, તે તે સ્પર્શીદિ અગિયાર થાય છે. એ જ પ્રમાણે ગધગુણવૃત્તિ અંધત્વ ગુણોનું ત્વફ ઇકિય વડે પ્રત્યક્ષ થાય છે, તથા | જાતિના પ્રાણ પ્રત્યક્ષમાં, રસગુણવૃત્તિ ' ધટાદિક દ્રવ્યના કર્મનું તથા સત્તા, કશ્યલ | રત્વ વનતિના રાસન પ્રત્યક્ષમાં, અને આત્માના પૃથ્વીત્વ, ઘટત્વ, આદિક જાતિઓને પણ પ્રત્યક્ષ જ્ઞાનાદિ ગુણમાં રહેલી જ્ઞાનત્વાદિ જાતિઓના થાય છે. તેમાં પણું (સ્પર્શેદિકના વાચ | માનસ પ્રત્યક્ષમાં પણ સંયુક્ત સમવેતસમવાય પ્રત્યક્ષ વિષે પણ) ત્વફ દિલને સ્પશકિની | સભિક જ કારણ હોય છે... : સાથે સંયુક્ત સમવાય સંબંધ જ કારણ છે. ' સંયો-યુવ્યવહાચિત્તિવ્યાખ્યહોય છે.
ગતિમાન ના સંયુક્ત વ્યવહારના વિષયમાં
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020174 |
| Book Title | Darshanik Kosh Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chhotalal N Bhatt |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society Ahmedabad |
| Publication Year | 1938 |
| Total Pages | 134 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 9 MB |