Bhagwad Gita Vivechanatmak Shabdakosh

SR No.: 020166
Original Sutra Author: N/A
Author: Prahlad C Divanji
Publisher: Munshiram Manoharlal Publishers Pvt Ltd
Publication Year: 1993
Total Pages: 411
Language: English, Sanskrit
Classification: Dictionary
File Size: 12 MB

Page 329

Secondary Word-Units
986. समुङ्गव - ( १ ) अक्षरसमुद्भवम् । (२) कर्मसमुद्भवः । ( ३ ) तृष्णासङ्गसमुद्भवम् । (४) देहसमुद्भवान् । (५) रजोगुणसमुद्भवः । - (१ - ५ ) [ विग्रहपद्धतिभ्यः 'अक्षर' (१), कर्मन् ' (२१), ' तृष्णासङ्ग', 'देह' (५), 'रजोगुण' शब्दाः क्रमेण दृष्टव्याः] । समुद्यम- रणसमुद्यमे - ( विप्रहपद्धत्यै 'रण' शब्दो दृष्टव्यः) ।
987
988. समृद्ध – समृद्धवेगाः - [ विग्रहपद्धत्ये 'वेग' ( २ ) शब्दो दृष्टव्यः ] । 989. संचय -- अर्थ संचयान् [विप्रहपद्धत्ये 'अर्थ' (५) शब्दो दृष्टव्यः ] । 990. संछिन्नसंशय - ज्ञानसं छिन्नसंशयम् - [ विग्रहपद्धत्यै 'ज्ञान' (१६) शब्दो दृष्टव्यः ] ।
991. संज्ञा – (१) अव्यक्तसंज्ञके । ( २ ) संज्ञार्थम् । (३) सुखदुःखसंज्ञैः । - ( १-२ ) [ विग्रहपद्धतिभ्यां 'अव्यक्त' (३), अर्थ' (२०) शब्दौ क्रमेण दृष्टव्यौ ] । ( ३ ) सुखदुःखानि ( अयं सुखम्, अयं दुःखम् इति ) इति संज्ञाः येषां तानि सुखदुःखसंज्ञानि तैः सुखदुःखसंज्ञैः ।
,
992. संशित- (१) अध्यात्मसंज्ञितम् । (२) कर्मसंज्ञितः । ( ३ ) योगसंज्ञितम् । - (१-३ ) [विग्रहपद्धतिभ्यः 'अध्यात्म' ( ४ ), 'कर्मन् ' (२३), 'योग' (२०) शब्दाः क्रमेण व्याः] ।
993. संतुष्ट - यदृच्छालाभसंतुष्टः -- ( विग्रहपद्धत्यै 'यदृच्छालाभ' शब्दो दृष्टव्यः) । 994. संपन्न - विद्याविनयसंपन्ने - ( विग्रहपद्धत्यै 'विद्याविनय' शब्दो दृष्टव्यः) । 995. संपात - शस्त्रसंपाते - [ विप्रहपद्धत्यै 'शस्त्र' ( ५ ) शब्दो दृष्टव्यः ] ।
996. संप्लुतोदक - सर्वतः संप्लुतोदके —— सर्वतः (सर्वासु दिक्षु) संप्लुतं (अपरिच्छिन्नं) उदक यस्मिन् सः सर्वतः संप्लुतोदकः (समुद्रः, महाहदः वा ), तस्मिन् ।
997. संभव - ( १ ) अन्नसंभवः । (२) तेजोशसंभवम् । ( ३ ) प्रकृतिसंभवान् । ( ४ ) प्रकृतिसंभवाः ।– ( १–४ ) [विग्रहपद्धतिभ्यः 'अन्न', 'तेजोश', 'प्रकृति' (३-४) शब्दाः क्रमेण दृष्टव्याः ] ।
998. संभावित - आत्मसंभाविताः । - [ विग्रहपद्धत्यै 'आत्मन् ' (१७) शब्दो दृष्टव्यः ] । 999. संभूत- (१) अज्ञानसंभूतम् । ( २ ) अपरस्परसंभूतम् । - (१ - २ ) [ विग्रहपद्धतिभ्यां 'अज्ञान' (३), 'अपर' शब्दौ क्रमेण दृष्टव्यौ ] ।
1001
1002
1000. संमूढ -- (१) असंमूढः । (२) गुणसंमूढाः । - ( १ ) न संमूढः । ( न विवेकशून्यो-भूतः) । ( २ ) [ विग्रहपद्धत्ये 'गुण' (९) शब्दो दृष्टव्यः ] |
संमूढचेतस् — धर्मसंमूढचेताः - [ विग्रहपद्धत्यै 'धर्म' (१०) शब्दो दृष्टव्यः ] ।
संमोह - ( १ ) अज्ञानसंमोहः । (२) असंमोहः । - ( १ ) [ विग्रहपद्धत्यै 'अज्ञान' ( ४ ) शब्दो दृष्टव्यः ] । ( २ ) न संमोहः । ( न विवेकशून्यता ) ।
1003 संयत - संयतेन्द्रियः --- [ विग्रहपद्धत्यै 'इन्द्रिय' (१७) शब्दो दृष्टव्यः ] ।
1004. संयतात्मन् - असंयतात्मनान संयतात्मा [ संयतः आत्मा (हृदयं ) येन सः ] असंयतात्मा, तेन ।
1005. संयम-संयमाभिषु - [ विग्रहपद्धत्ये 'अग्नि' (६) शब्दो दृष्टव्यः ] ।
291