________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अइरा
11.9.15.
अइरा (airā<acirāt) ad: [Abl. Sg. ] very soon, without .delay, AMg. ( महिलाण ) आलिंगणारा देव वज्शनाला व विणास BhattaP. 120; JM एसो वि को वि देवो चवणं णाऊण अत्तणो अइरा KuvMika. 190.10; गिरुवियसवकम्मो सिद्धिपुरिं पाव अइरा Kuv Maka 207.30; सासचिवसोक्खं अरा मोक्खं पि पाविहिसि Kuv Maka. 64.11; ( उप्पा ) अरा सभडनावियनावाडविणासणं कुणर SurSuCa 13.191; अइरा मोक्खं पि साहेर JambuCa. 5.91; इय सब्वमेवमवितहमा गाए भगवओ पकुब्बता । सयसामान्यणुरूवं अशरा काहिंति भवविरहं PañcāPra. 18.50 देविंदसाडुमहिय अरा से लहर अपवर्ग AkkhiMako. 53; M. कजज्जे तालसमे अइरा पेच्छह मुए अगुतालसमे SetuBa. 3. 15; अणुवाद अराहतमुहचणं मेउवहं SetuBa. 8.26; तो सेलसार गरुअं अराहत दर आसमागमपि । अहिदिऊण ... वामभुअं SetuBa. 12.26; अहराअ दच्छसि तुमं (दासरहि) SetuBa. 11.93; अहरा पेसेज्जसु सालवाहणं मह सयासम्म Lili 991 ( comm. अचिरेण ); अहरा होहिति पहा मणोरहाणं पि दुधा GiSasa. 7.73; पडिवणं । उत्तुंडतण्णअत्तणमपुरा वेडंटकोण Gauva 850; Apa. सोहह विडु अहरा रिउ संकिउ णं नयरद्ध यमुदइ अंकिड MahaPu. (P.) 16.25.7.
य
अइरा (airācacira ) / 1 mother of the 16th तीर्थंकर शांति and wife of विश्वसेन King of राजपुर, AMg सुजसा सुव्वय अहरा सिरिदेवी भावई Samav. 157.v. 83 (Pr. 221.2 ); बावडिलहरुसाई संति जिगिंदर सीसपरिवारो। नारायणमहियस्स य अराए वीरसंणस्स Tittho. 487; JM ( चक्रवर्तिमातृप्रतिपादनाय आह) अर सिरि देवी āvNi. 398; इहेव भरहे कुरुजणवर हथिगाउरे विस्तसेणो राया, तस्स देवी अहरा णाम VasuHi. 340.4 तस् य राहणो स्यलंतेउरप्पहाणा रूपेण देवि व्व देवी अरा णाम अग्गमहिसी CaupCa. 149.30; तह अराविस्सनेणतणय पंचमन्त्रीसर AjiSatha ( Ji ) 17; 2 a friend of लंकासुंदरी, daughter of वज्रायुध, Apa. अराएं सहत्यें लुहिउ मुहुं PaumCa. (S.) 48.7.9.
अइराअ (airāaati rāga) m. inordinate love or attach - ment, M. किं अइराण हा अमग्गसमरसुहचितिअकहाहिं कआ |... गोत्तक्खणचिमण व्व दे जअलच्छी SetuBa. 4.31; बीसंभवड्डिअरनं अइराअक्खलिते ससंटिअरसणं ( पच्चूसरअं ) SetuBa. 12.13.
अइराइय (airaiya ? - a- tādita) adj. unbeaten, AMg. सिलिणं अतिराश्यं च विसमग्रहणं व कोणं वा OghaNi. 164 (Bhã.) (comm. अताडितं वा प्रशिथिलमुच्यते )
अइराउल (ai-rãäula - ati-rajakula) n a very affluent family, AMg अह संत मंदकुमारण वा मंद्रकुमारिया वा जाणति अयं मे अतिराउले त्ति Pannav. 842; 847.
अइरागपाण (airāga-pāna <ati-rāga-pāna ) . drinking ( wine) with over-attachment, JM. अरागपाणवसणे मंडलणास सूचि वण ठावण्या UvPay. 989 ( comm. अतिरागाद् व्यसने सति मण्डलनाशः, सचिवेन अन्यस्य तत्पुत्रादस्तत्पदे स्थापना कृता )
अइरागय (airāgaya acirāgata) adj. immediately produced or come about JM. ( अहमवि तो संता) आणंदबाहनिग्गयअश्रागयदे विरसरीरा । पाएमु निवयमाणी TarLe 828.
अइराणी (airāni < acirā rājni ) / 1 queen Aciri, JM अइराणी नागपुरं भरणी रिक्खं च मंदिरक्खो य राया य विस्ससेणो, संति faut que ge efa PaumCa. (V.) 20.42; 2 a Brahmin woman तत्थ भग्गवो नाम । तस्राणी महिला पुत्तो वि य अरकुच्छी सो PaumCa (V.) 25.16; 3 a passionate woman, मुदितेसु कामपजुत्तेमु य अइराणी विण्णेया AngVi. 205.8; श्रीणामेन नदी अलणा अज्जा अइराणी - माउया AngVi. 223.26; अचला अनादिता वत्ति अहराणि त्ति वा वदे
23
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रिस
Arga. 69.9; 4 Indra's wife, अइराणी इंद्राणीह DeNaMa. 1.58; 5 a devotee of Indrani, तब्वयासेवियाए अ DeNaMa. 1.58 (comm. इन्द्राणी सौभाग्यार्थे इन्द्राणीबतासेविनी च स्त्री )
अइरावड़ (airāvai <acirāvati) f lightning, Apa. भयमेनिय अतरावर गयणि खिवंतियइ SandeRD. 140.
अइरावण (airāvana airāvana) m Indra's elephant. a quarter-elephant, [PaiLaNa. 182, Hem.(Gr.) 1.208 gives एरावण as an alternative word, कथम् एरावणो ऐरावणशब्दस्य । परा वओ इति तु ऐरावतस्य ]; 15. अरावणो गदो दस ण विज्जद सरणं BaAnu 9; Apa सो जगमणणयणाहिरावणो PaumCa. (S.) 57.3.1 ( Tī. परावतः शक्ररा ( १ ग )जः ); जिणवंदणगवर्णमण्ड परिचड्डित अावड PaumCa. (S.) 3.6.1; उ अमरावणु पदमुत्थु CandappaCa.(Y.) 7.14.4; cf. अइरावय.
अरावय (airāvaya airāvata) m [also अहराव Indra's elephant, JM उन्नयवंसो अइराव व्व तह दीहदंतो य JambuCa. 11.63; वृंदाणीसंजुतो अहरावयसंघओ रम्म Na Panka. 6.84; Apa तं सुवि चोइड अराव PaumCa. (S.) 8.7.1; अच्छइ मत्तहत्थि अइरावड Paum Ca. (S.) 11.3.4; पक्खिवि अइराव गुलुगुलंतु Bhavika 23: (आरुदु) सह सुरनाडु नाइ अराबर Bhavika. 265.1 अरावइकरदीहरभुण KarCa. 3. 16.4; (हवइ सारउ ) अइरावड कुंजरह फणिहि मेसु SudCa. (N.) 10. 10.1 गियरज्जु समप्पेवि पियमुवहो अरावकरिकरसममुवहो VaddhaCa. 8.2.11 ( पेक्खर कमेण ) अरावण्डु चंदाहदेड VajdhaCa. 9.6.13; जड़ अइरावयगयवर धवलियवरकरु मड मल्हइ मयमत्तउ PaNiCa. (P.) 1.3.95 8. 13.4; दहमिहि फलेण वरु आयवत्तु अइरावड ( १ उ ) मणहरु गुलगुSug DahKa. 2.8.7.
अइरावय (airāvaya <airāvata) m [also अरावर ] a country called Airävata, Apa. अस्थि संतु णाने अरावडे जणघणकणगोसंपय अश्रावउं MahaPu. (P.) 80. 16.4; णयरे रवण्णे वरिसे अइरावण NayCa. (P.) 9.15.4; अइरावर अरिनयरु पसिद्धु Bhavika 303.4; 327.7; 336.2; इय तहिं सोहम्मै माणिय सम्में अहरावर संचालियउ CandappaCa. (Y.) 8.11.11.
अइराहा (airāhā < acirābhā ) / lightning, अइहारा बिज्जू DeNaM. 1.34 ( comm. अइराहा इति तु अचिराभाशब्दभवः [a case of metathesis ]
अरि (airi <ati-ri ) n exceeding wealth, अरि अवरोणि इत्यादि दधिवत् Laksmi ( Gr. p. 114 on 1.4.56.
अइरिका (airika < ? ) / a goddess, JM तथा अरिका व त्ति तथा भगवति त्ति वा AngVi. 69.8.
अरिच (ai-ricca<atiricya) [pass, base] to surpass, M. (वसंततिलका ) ( पडिऊलत्तणं) अरिचर तं वंगणा पुण लज्जाभअमंथरीकिआगं SinMan 3.50.
अइरित्त (ai-ritta <ati rikta) adj. [PaiLaNa. 831] 1 (in contrast to हीण ) more, AMg. जो हीणे णो अइरिते गोपीहर āyar. 1.2.3.1; तहेब अहीणअइरित्तं ... कुंभगस्स रण्णो उवणेमो Naiya. 1.8.88; एवं सेसा वि एक्कारस अज्झयणा नेयव्वा संगहणीअणुसारेण अहीणमइरित्तं एक्कारससु वि Niraya. 190; JM ऊणं अइरित्तं वा जं एत्थ क पमायदोसेण PaumCa. (V) 118.116; 2 exceeding, additional, superfluous, AMg. ( अतिचार of अण्डादंड ) उवभोगपरिभोगाइ रिते Uvãäs. 52; JM. असदहओ य लग्गारकारणे य अरितेणावि काळेण कीर त्ति ViMĀPra. 40.9; 64.5; 3 more than, greater than, AMg. ( रोगार्थक ) वाताहिक पित्त सिँभाइरितकुवियतह सणिवायजाते Parhia. 10.9; पमाणाइरित्तं वा गणणाइरितं वा उबहिं धर Nis. 16.40; JM जाणा
For Private and Personal Use Only