________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अकरण नियम
44
अकलंकि
गंवारणओ असायं वेयाणं वेयंति नो अकरणओ असायं वेयणं वेयंति Viy.6.1.7 निम्मलसुजायनिरुवहयदेहधारी (महावीरे) Civav. 16; Jivi:bhi. 3.596%3; (6.8)
___Jambuddi. 2.15%; Tand.66%B Parhi. 4.7 (comm. मांसोपस्तित्वाद अकरणनियम (a-karana-niyama) m. the rule of not doing अविद्यमानपृष्टिपार्धाथिकन्, or मांसलराया अनुपलक्ष्यमाण पृष्ठिवंशास्थिक.म् (evil), JM. होउ में अकारणनियमो PanSu.9; not doing any viola- p.81a) tion as a rule देसविरहगुणठाणे अकरणगियमस्स एव सम्भावो UvPay. अकरदंडभर (a-kara-danda-bhara) adj. free form tax 729.
and line, JM. साहम्मिर स्माइय अकरदंडभरे करेमि KakoPra. 15.16. __ अकरणय (a-karanaya<a-karana-ka) n. non-performance, अकरंत (a-karanta-a-kurvat) adj. not doing, Js. JM. अ..रणयं अगवाट्टियस्स तह अफरणयं चव SriDhaViPra. 96. अकरतो उवआगे रागाइण लिप्पा रयेण Samsi. 246: Apa. हरहरू हलि
अकरणया (a-karana-ya<a-karana-ta) f. the state of not अकरंत वि वारिसणु MahaPu.(P.) 51.14.7; cf. अरेत. doing or avoiding (something), AMg. से विरतो आउसो गाहावई, अकरिस (akarimsu.cakaravam) [I per. sg. imperfect of एतस्स अकरणवाए Ayr. 1.8.2.2; से वसुमं सव्वसमण्णा गयपण्णाणेणं अन्या- कृ to do], AMg. अरिसु चाहं करे भि चाहं करिस्मामि चाहं Thina. णेणं के अव.रणयाप आउट Ayar. 1.8.4.23; अइवत्तियं अणाउहि सयमण्णेसिं 3.3(176); JM. जस्स य जम्मण-कम्मं ... छपण्णदिसाकुमारीओ अकरिसु अकरणयाप Ayir. 1.9.1.173; निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा पव्वावित्तए. ... MaVICa.(G.) 8a.8(2) अकरण्याप अद्वित्तप. Thira. 2.1(66); 3.3(176); पडिकमामि निंदामि अकरुण (a-karuna) adj. [also अरुण] pitiless, JM. PaiLaगरिहानि विउदामि विसोहेमि अकरणयाए अभट्रेमि Viy. 8.6.7(251); तं Na. 125%B S. (चन्दनदास ) चाणकम्मि अकरणे सहसा सदाविदस्स बट्टेदि । निरमंत गं देवाणप्पिया एयमट्रम्स अकरणयाप Viy. 15.132 (15.174); णिहोसस्स वि संका MudriRi.25.12: (सीता) सच अरुणम्हि जा एवंविध एयरस ठाणस्स ... अरणयाप अमटेहि Naya. 1.16.115; सामाइयस्स तुम पेक्खंती धरामि जेव्व जीविदं UttaRaC4. 3.43.7; (सीता) अहो सइअकरणया सामाझ्यस्स अणव ट्ठियस्स करणया Uvas. 53 (comm. स्मृतिः अकरुणा खु इस्सरा Ascaci. 4.12.1; ( शाण्डिल्य) अबेहि अअरुण स्मरणं तस्याः प्रबलप्रमादतया अकरणम्); सामाइयस्स समणोवासएणं इमे पंच णिस्सिणेह BhagAjju. 2.10. अइयारा जाणियव्वा, तं जहा -- सामाइयस्स सइअफरणया Av. 86%; पडिक्क- अकरुणं (a-karunam) udy. mercilessly, AMg. भलुकीइ अकरुणं मामिनाउकालं सज्झायम्स अकरणयाए Ava. 19%; तस्स ठाणस्स अकरणयाए खज्जतो घोरवेयणट्टो वि। आराहणं पवण्णो ArihPad.(V.)742. अनुभुति Dasi. 10.34; Vava. 1.33.
अकरत (a-karentaca-karant-a-kurvan) adj. (pr. अकरणाल (a-karanala <a-karanālaratindriya) adj. rart.) not performing, not carrying out, AMg. भणंता अकरता य beyond the senses, not confined to the senses, Apa. लहिही सुटुं बंधमोक्खपणणो Utt. 6.9; JM. अरेतो गुरुवयणं अणंतसंसारिओ होइ अमरणु अकरणालु MahaPu.(P.) 37.12.6.
KalKa.v. 98. अकरणिज्ज (a-karanijja<a-karaniya) adj. (pot. part.) अकरेमाण (a-karemanaka-kara-māna-akurvana) which should not be done (hence an evil act), AMg. अकरणिलं adj. (pr. part.) 1 not being able to do, AMg. समणाणं णिग्गंथाणं पावं कम्मं णो अण्णेस्सि Ayar. 1.1.7.6%; 1.5.3.43; अकरणिज्ज चेयं सरीरगस्स किंचि आवाहं वा छविच्छेदं वा अकरेमाणं पासंति Viy. 15.85 संखाए. Ayar. 2.1.3.32(340); सब्ब मे अकरणिज्ज पावकम्मं ति कट्ट सामा- (15.119); 2 not being able to direct towards, AMg. जंणं इम इयं चरित्तं पडिवज्जइ Ayar. 2.15.32(766); मिच्छादसणसलं अकरणिज्जं समणे वा समणी वा ... तच्चित्ते तम्मणे .- तब्भावणाभाविए. अण्णत्थ कत्थइ जोयं पञ्चक्खामि Uvav. 1173; Raypa. 796%; इच्छामि पडिकमि जो मे मणं अकरेमाणे उभओकालं आवस्सयं करेंति Anuoga. 28. देवसिए अइयारे कओ .- अकप्पो अकरणिज्जो दुज्झाओ Ava. 15; 35; JM. अकल (a-kala) adj. without parts, indivisible, Apa. (परमचेयकुलगणसंघ अन्नं वा किचि काउ निस्साणं । अहवा वि अज्जवयरं तो सेवंती जिणेसरु) अतुल अणाइ गिरंजणु सासउ अक्ल अम अविचल अविणासउ अकरणिज्ज AvNi. 1179 (मार्यवैरं कृवा निश्रां ततः सेवते — अकृत्यं' PINiCa. 15.10.3. . असंयमम् p. 536)
अकलंक (a-kalanka) adj. blameless, free from any fault, अकरणिज्जजोग (a-karanijja-joga<a-karaniya-yoga) m. pure, JM. जइणो अदूसियस्सा हेयाओ सब्बहा णियत्तस्स । सुद्धो उ उवादेए improper activity, action which should not be performed, AMg. अकलंको सव्वहा सो उ PancaPra.6.20%; सज्जयो पुण अकलंको सव्वजणतह अकरणिजजोगं चरामि अन्नं विकिपि जमजोग्ग ArahPad. 533. दिहिकरो व्व KuvMaka. 6.19; अमुहं गिहत्यभावं संजमम फलंकमविन
भकरणीअ (a-karania<a-karaniya) adj. which should सक्कोमि। काउं MaViCa.(G.) 14a.9(2): जस्सि सकलंक विदुरयणीरमणं not be done (an improper act), JM. करणिज्जाकरणीअं पेआपिज्जं कुणंति अकलंक KumaCa.(H.) 1.16%; झायंता धम्मझाणमकलंक Kumaचजे न वि मुणंति KumaCa.(H.) 2.60%; ता तुर्म ससुरो, अकरणीयं च Ca.(H.) 6.6%; जय चिंतामणि जय गुरु जय जय जिण वीर अकलंक Erz. मिणं मुकुलजायमहिलाणं JinadaAkhya. II. 57.1.
____31.2; कुलमकलंकी गुणवजियाण गुरुयं चिय कलंक Erz. 62.29%; Apa. चंदो अकरणोवसामणा (a-karanovasamana <a-karanopasa- व्व सेयपक्खे अकलंको वड़िऊण निणदत्तो JinadaAkhya. v. 51: NamSumana) f. suppression of the karmans without the use of Sain. 4.32%; अकलंकु सीलु धारहि वच्छि PaumSiCa. 1.143; 1.1043 means of karmic destruction known as the three karanas (where तं पाविउ करि अफलंकु धम्मु PaumSiCa. 1.195%38 m. name of a tradition takes karana to mean an auspicious state of the soul) Jain scholar, Apa. अकलंककविलकणयरमयाई MahaPu.(P.) 1.9.1; .cf. अउब्वकरण, अहापउत्तकरण and अनियट्टिकरण. JS. पसत्थापसत्थ- अकलंकदेवसुअजलसमुद्द KarCa. I. 2.8; अकलकु णाइ पचक्खु णाग करणपरिणामे हि विणा अपत्तकालाणं कम्मपदेसाणं उदयपरिणामेण विणा अवट्ठाणं CandappaCa.(Y.) 1.1.17.
अकरणोवसामगं ति बुत्तं होइ JayDhav. 856%; [JainLa.] JM. करणं .... अकलंकिअ (a-kalankia<a-kalankita) adj. 1 not spoiled विणा जा उवसामणा ... सा अकरणोवसामणा Cu. on KamPay. gā.1. by a fault, Apa. (भवेदवः) फुड आसन्नभन्धु अकलंकिउ इय मण्णंतें पुणु
अकरंडुय (a-karanduya <a-karandaka) adj. (as if) दिक्खंकिउ JambuSaCa. 2.14.3; लइ जिणदिक्ख धीर अकलंकिय PiNawithout a backbone (i.e. is invisible), AMg. अकरंडुयकणगरुय- Ca. 6.18.43 2 free from darkness, clear, bright, Apa. णहु
For Private and Personal Use Only