Ayurvediya Kosh Part 01

SR No.: 020089
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramjitsinh Vaidya, Daljitsinh Viadya
Publisher: Vishveshvar Dayaluji Vaidyaraj
Publication Year: 1934
Total Pages: 895
Language: Sanskrit
Classification: Dictionary
File Size: 29 MB

Page 652

अरुणनेत्रः
अरुणिम्म
शङ्ख, पीतिका | अत्रि० । See-mudia-sh- ज्व० चि० लाक्षातैल । “लाक्षा दशाक्षा ankhah.
स्वरुणा षड़क्षा । (३) प्रपौण्डरीक, पुडेरी, अरुणनेत्रः aluna-methah-सं० पु. (१) कमलनाल । (Root stock of nymph.
पारावत, कपोत, कवृतर । (Pigeon.) पायरा tea lotus.) प० मु०। ( ४ ) त्रिवृता, -बं० । (२) कोकिल, कोइ(य)ल | The - निशो(सो)थ । (Ipomoea turpethu', black or Indian cuckoo(Cucu- 1. Br) मे० । (५) जवा, प्रोडूपुष्प, अढ़ उल । lus) वै. निघ०।
( Hibiscus rosa-sinensis.) मद० अरुणपुष्पी arunapushpi-सं० स्त्री०
व०२। “अरुणातिविषा श्यामा मञ्जिष्ठा त्रिवृता बन्धुजीवक वृक्ष, बन्धूक, दुपहरिया, गेजुलिया। च"। (५) श्यामालता, कृष्णसारिवा, श्यामबान्धुलि फुल-बं० । रकदुपारी-म० । ( Pent- qari (Ichnocarpus frutescens.) ape tes phu.nicca, Til. ) मे० । इन्द्रवारुणीलता, इन्द्रायन, इनारुन वै० निघ० ।
(Citrullus colocynthes, Shrad.) 1 अरुणमक्षिका aruna-makshika-सं० स्त्री० (3) गुञ्जालता, घुघची । ( A brus prरक्रमक्षिका | लाल माचि-बं० । वै० निघः ।। ecatorius ) रा० नि० व० ३। (६) See-Rakta-makshika.
पुनर्णवा, गदहपुन्ना (Berhavin diffuअरुणलोचनः aruna-lochamab-सं० पु । sa.)। (१०) मुण्डी। ( Sphieranthus (१) पारावत, कपोत, कबूतर | (Pigeon.).
Indicus. ) रत्ना० । (११) कोदो । रा०नि०व०१६ । (२)कोकिन्त, कोइ(य)ल । (१२) लालरंग की गाय । ( १३) उषा । The black of Indian cuckoo अरुणाई Tunti-ft संज्ञा स्त्रा०सं० अरुण] ( Cuculus ) वै० निघ०। (३) ललाई । रक्ता। ( Redness ) लालनेत्र । ( Red eye.)
अरुणात्मिका arunātmikā-सं० स्त्री० कमअरुणशिखा aruna-shikhā-हिं० संज्ञा पु. रिच, मरचा, लाल मरचा । ( Capsicum.)। [सं०] कुक्कुट, मुर्गा । ( Cock )
लङ्का मरिच -बं० । लांक-म० । वै० निघ०। अरुण सर्पः aruna-sarpah-सं० पु. तक्षक
अरुणाभम् aruni bham--सं० क्ली० वज्रलौह, सर्प, सर्प विशेष । ( A Shake of a
कान्त लोह । See-kantalouha. middle size and of a red colour.)
अरुणार aunāra-हिं० वि० दे०-अरुना। वैनिघSee-Takshak.
अरुणार्कः alunarkah-सं० पु० रकार्क, लाल अरुणसारः aruna-sārah-सं० पु. हिङ्गुल,
मदार । मन्दारु-मह० । मन्दार अक्क-कं० । सिंगरफ। Cinma bal ( Hydrargyri
Calotropis gigantea (The red Bisulphuretum.) वैनिघ०।।
var. of-) रा० नि० व०१० । देखोअरुणा altuna-सं० स्त्री०, हिं० संज्ञा स्त्री०
श्राक । (१) अतीस, अतिविषा । ( Aconitum
अरुणाक्षः arunākshah-सं० पु. कबूतर, heterophyllum.) मे० । रा. नि० व० ६ । भा० ४भा० बालक ज्व० चि०
कपोत | (Pigeon.) महाभल्ला० गुड़। “धन कृष्णारुणाशृङ्गी" । अरुणित artunita-हिं० वि० [सं०] लाल भैष० प्रदरारि रस । कुष्ठ० चि०। (२) मञ्जिष्ठा, मञ्जीठ । (Rubia cordifolia.) अरुणिमा arunima-हिं० संत्रा० पु० [सं० मे० । रा० नि० व०३। भा० म० १ भ० श्ररण ] ललाई, लालिमा, गुरीं ।
किया था।