Ayurvediya Kosh Part 01

SR No.: 020089
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramjitsinh Vaidya, Daljitsinh Viadya
Publisher: Vishveshvar Dayaluji Vaidyaraj
Publication Year: 1934
Total Pages: 895
Language: Sanskrit
Classification: Dictionary
File Size: 29 MB

Page 281

अतिच्छत्रका
अतिदेश प्रतिच्छत्रका atichchhatraka
अतितपनम् atitalpanam-सं० लो० wassa a tichchhatra
अति तृप्ति, अति तर्पण । वा० सू० - ० । अतिच्छत्रिका atichchhatiika ) अतितार्या atitārya-तं. स्त्री० पार करने योग्य ।
सं० स्त्री० (,) सौंफ, · जंगली सौंफ-हिं। अथ० । स०२ । २७ का० । रा०नि० व०४ । मद. व०२ । वा० उ० प्रति तोबा atitibra-सं० स्त्री. गांडर दूब ६० महापैशा० ० । 'अतिछत्रा पलकषा'। -हिं० । गंड दूर्वा-सं०। रा०नि०प० । सि० यो उन्माद चि. महापैशाच पते ।। (Se-Ganda-durvvā. ) (२) मधुरिका । मोरी-वं० । च०चि० अ०।। अति तीदण: ati-tikshnah-सं० त्रि. (३) छपवृक्ष । वह वृक्ष जिसके मूल व पत्र बचकी (1) मरिच प्रभृति ( Black pepper ). प्राकृति के और रस कटु हो । (४) भूत तृण । -पु. (२) सहिजन, शोभाअन वृक्ष (Moरा०नि०। (५) अजरंगी, मेढ़ालिंगो-हिं० । ringa pterygosperma, Gartn.) 1 विषाणिका-सं० । वा० सू०२६ १० । (६) उक्त -क्ली०(३) अजमोदा ( Apium involनाम की महौषध । देखा-श्रोरधिः । (७) ucratum). ( A mushroom ) साँपकी छनी । अगारि अतितृप्तिः a titriptih-सं० पु. पित्तजन्य रोग कस ऐल्बस ।
विशेष ( Biliary disease. ) । अतिजव atija.va-हिं० वि० [सं०] जो बहुत
वै० निघ तेज़ चले । अत्यन्त वेगगामी ।
अतितेजिनी atitajini-संत्रो० तेजबल-हिं०, अतिजागरः atijāgarna h-सं० पु. ।
बं०, मह०, गु० । विपर्णी सं०।मद०व०।। अतिजागर atijagara-हिं. संज्ञा पु.
अतिदग्धम् atidagdham- सं० क्ली० अग्निनील वर्ण का बगुला पक्षी | A kind of |
____दग्ध रोग ( Burn) सु० सू० १२ १०। heron (Ardea jaculator ).
| अतिदाहः atidahah-सं० पु. अतिसन्ताप, देखो-नील क्रौञ्च । रा०नि० व०१६।
दाहाधिक्य, तापबाहुल्य | वै० निघ० ।
श्रतिदीप्तिः a tidiptih-सं० स्त्री० श्वेत तुलसी श्रति जागरणः ati-jagaraah-सं० पु. )
-हिं० । श्वेत सुरसा-सं० । श्वेत बाबुई. तुलसी अतिजागरण ati-jagarana-हिं० पु. । -बं० । (Ocimum Basilicum, Linm.)
अधिक जागना । वा० सू० २ ०। । वै० नि । अतिजात atijāta वह संतान जो पिता के | अतिदीप्यः,-कः atidipya h,-kah-सं० अधिक गुण रखती हो। अथ० । सू०६।
पु. लाल चीता, रक् चियक ( Plumका० ।
bago Rosea, Linn. )रा०नि० व० ६ । अतिजीवः atijivah सं० पु. अन्य सामान्य | अतिदुष्टः atidushtah-सं० प. गोखरू
जीवों की दशा को अपने ज्ञान बल से पार ! -हिं० । गोचर-सं०। (zygophyllee. करना । अथ० । सू०.२ । कां० % ।
Tribulus terrestris, Linn. ) वे.
निघ०। अतिज़म्भः atijrimbhah-सं० पु. अति जॅभाई का आना, वायु रोग विशेष । वै० निघ०
अतिदेशः atideshah-सं० पु. ) अतितपस्विनी atitapasvini-सं. स्त्री अतिदेश atidesha-हिं० संज्ञा पु.
मुण्डो, गोरखमुण्डी (Sphoeranthus (१) प्रकृतस्यानागतेन साधनम् अर्थात् प्रकृत Indicus, Linn.) भा०पू० १ भा०गु०व० का अनागत (भविष्यत् ) से साधन किया जाना