SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 938
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir उत्तरस्थानं भाषाटीकासमेतम् । (८७५) क्षतजाववदीयेते पाटयेते चासकृत्पुनः ॥९॥ ग्रथितौ च पुनः स्यातां कण्डूलौ दशनच्छदौ ॥ और क्षतसे अवदारितहुए तथा बारंबार पाटितहुए ॥ ९ ॥ और बारंबार प्रथित हुए और खाजसे संयुक्त ओष्ठ होजातेहैं ॥ । जलबुद्बुदवद्वातकफादोष्ठे जलार्बुदम् ॥१०॥ और वात कफसे ओष्ठमें पानी के बुलबुलाकी समान गांठ होजातीहै ।। १० ।। गण्डालजी स्थिरः शोफो गण्डे दाहज्वरान्वितः ॥ के.पोलपै दाह और ज्वरसे युक्त स्थिर शोजा उपजताहै वह गंडालजी कहाताहै ॥ वातादुष्णसहा दन्ताः शीतस्पर्शाधिकव्यथाः ॥११॥ दाल्यन्त इव शूलेन शीताख्यो दानलश्च सः॥ और वायुकरके गरमाईको सहनेवाले और शीतल स्पर्शमें अधिकपीडावाले ॥ ११ ॥ और शूलसे संचलितकी समान दंत होजातेहैं यह शीताख्य अथवा दानल नाम रोग कहाताहै ।। दन्तहर्षे प्रवाताम्लशीतभक्ष्याक्षमा द्विजाः ॥१२॥ भवन्त्यम्लाशनेनैव सरुजाश्चलिता इव ॥ और दंतहर्षरोगमें वायु खटाई शीतल पदार्थको नहीं सहनेवाले ॥ १२ ॥ और खट्टे भोजनकी पीडासे संयुक्त और चलितकी समान दांत होजातेहैं ॥ दन्तभेदे द्विजास्तोदभेदरूक्स्फुटनान्विताः ॥ १३॥ और दंतके रोगमें चभका भेद शूल स्फुटनसे युक्त दंत होजातेहैं ॥ १३ ॥ चालश्चलद्भिर्दशनैर्भक्षणादधिकव्यथैः ॥ चलायमान और भक्षण करनेसे अधिक पीडावाले दांत होजावें तब चाल रोग जानना ॥ करालः सुकरालानां दशनानां समुद्भवः ॥१४॥ और जब अच्छीतरह दांतोंमें करालपना उपज आवै तब करालरोग जानना ॥ १४ ।। दन्ताधिकोऽधिदन्ताख्यः स चोक्तः खलु वर्द्धनः ।। जायते जायमानेऽतिरुक् जाते तंत्र शाम्यति ॥१५॥ __ अधिक उपजा दांत अधिदंतरोग जानना तथा यही वर्धनरोग जानना और उपजतेहुए इसमें अत्यंत पीडा होतीहै और उपजे पीछे पीडा शांत होजातीहै ॥ १५ ॥ अधावनान्मलो दन्ते कफो वा वातशोषितः॥ पूतिगन्धः स्थिरीभूतः शर्करा सोऽप्युपेक्षितः॥ १६ ॥ दतोनादि न करनेसे दांतमें मल अथवा कफ वातसे शोषितहोके प्रतिगंधरोग कहाताहै और स्थिरीभूत हुआ और नहीं चिकित्सितकिया वह शर्करारोग होजाताहै ॥ १६ ॥ For Private and Personal Use Only
SR No.020074
Book TitleAshtangat Rudaya
Original Sutra AuthorN/A
AuthorVagbhatta
PublisherKhemraj Krishnadas
Publication Year1829
Total Pages1117
LanguageSanskrit
ClassificationBook_Devnagari
File Size30 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy