SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 907
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (८४४) अष्टाङ्गहृदयेमन्थेऽक्षि ताम्रपर्यन्तमुत्पाटनसमानरुक ॥१३॥ रागेण बन्धूकनिभं ताम्यति स्पर्शनाक्षमम् ॥ असृङ् निमग्नारिष्टाभं कृष्णमग्न्याभदर्शनम् ॥ १४ ॥ और अधिमंथमें तांबा पर्यंत और उत्पातनके समान पीडासे संयुक्त नेत्र होजातहैं ।। १३ ॥ रागकरके दुपहरियाके फूलके समान कांतिवाले और तमितहुये और स्पर्शको नहीं सहनेवाले और रक्तमें निमग्नहुये नींबके सदृश कांतिवाले और कृष्णरूप और अग्निके समान दर्शनवाले नेत्र होजातेहैं ॥ १४ ॥ अधिमन्था यथास्वञ्च सर्वे स्यन्दाधिकव्यथाः ॥ शंखदन्तकपोलेषु कपाले चातिरुकराः॥१५॥ यथायोग्य अधिमंथ अभिस्यदोंसे अधिक पीडावाले होतेहैं, और कनपटी दांत खोपरी कपोलमें अत्यंत पीडाको करतेहैं ॥ १५ ॥ वातपित्तोत्तरं घर्षतोदभेदोपदेहवत् ॥ रूक्षदारुणवाक्षिकृच्छ्रोन्मीलनमीलनम् ॥१६॥ विकूर्णनं विशुष्कत्वं शीतेच्छा शूलपाकवत् ॥ वातपित्तकी अधिकतावाले नेत्र घर्ष चभका भेद लेपसे संयुक्त और रूखी तथा दारुण वर्म और नेत्रोंसे संयुक्त और कष्ट करके नेत्रका खोलना और मींचनासे संयुक्त ॥ १६ ॥ और संकुचित होनेवाले और विशेषकरके सूखतेहुये और शीतल पदार्थकी इच्छावाले शूल और पाकसे संयुक्त होतेहैं ॥ उक्तः शुष्काक्षिपाकोऽयं सशोफः स्यानिभिर्मलैः ॥ १७ ॥ सरक्तैस्तत्र शोफोऽतिरुग्दाहष्ठीवनादिमान् ॥ पक्कोदुम्बरसङ्काशं जायते शुक्लमण्डलम् ॥ १८ ॥ अश्रूष्णशीतविशदपिच्छिलाच्छघनं मुहुः ॥ यह शुष्काक्षिपाक रोग कहा और रक्तसे मिलेहुये तीन दोषोंकरके सशोफनामवाला रोग होताहे ॥ १७ ॥ तहां शोजा अत्यंत पीडा दाह थूकना इन्होंसे संयुक्त यह रोग होताहै, और पकेहुये गूलरके समान कांतिवाला शुक्लमंडल होजाताहै ॥ १८ ॥ और वारंवार गरम और बारंबार शीतल और विशद पिच्छिल पतला और करडा बारंबार आंशु होजाताहै ॥ अल्पशोफेऽल्पशोफस्तु पाकोऽन्यैर्लक्षणैस्तथा ॥ १९ ॥ अक्षिपाकात्यये शोफः संरम्भः कलुषाश्रुता ॥ For Private and Personal Use Only
SR No.020074
Book TitleAshtangat Rudaya
Original Sutra AuthorN/A
AuthorVagbhatta
PublisherKhemraj Krishnadas
Publication Year1829
Total Pages1117
LanguageSanskrit
ClassificationBook_Devnagari
File Size30 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy