Aayurvediya Kosh Part 01

SR No.: 020060
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramjitsinh Vaidya, Daljitsinh Viadya
Publisher: Vishveshvar Dayaluji Vaidyaraj
Publication Year: 1934
Total Pages: 895
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 27 MB

Page 652

अरुणनेत्रः
शङ्ख, पीतिका । श्रत्रि | See-mudra-sha ankhah.
६१०
अरुणनेत्र a1na-netah सं० ० ( पारावन, कपांत, कबूतर | (Pigeon) पायरा - बं० । (२) कोकिल, कोइ ( ब ) ल | The black or Indian cuckoo ( Cate lus ) वं० निघ० ।
अरुणपुष्पी arunapushpi-सं० स्त्री० बन्धुजीवक वृक्ष, बन्धूक, दुपहरिया, गेजुलिया । बान्धुलि फुल-बें० । रक्रदुपारी -म० | (Pentapetes phonicca, ira. ) वै० निघ० । श्ररुणमक्षिका aruna makshika-सं० स्त्री० रक्रमक्षिका | लाल माचि बं० । वै० निव० | | Sce-Rakta-makshiká.
श्ररुणिमा
दशाक्षा
स्व० त्रि० लाक्षातैल । "लाहा त्वरुणा पड़ता । ( ३ ) प्रपौण्डरीक, पुडेरी, कमलनाल | (Root stock of nymphtea lotus) प० मु० । ( ४ ) त्रिवृता, निशो (सो) । ( Ipouoca turpethu, 11. B7 ) मे० । (५) जत्रा, श्रीपुष्प, अदउल | ( Hibiscus rosa-sinensis. ) मद० ब० २ । “श्ररुतित्रिया श्यामा मञ्जिला त्रिवृता च" । ( ५ ) श्यामालना, कृष्णसारिवा, श्यामलता | (lchnocarpus frutescens.) मे० । इन्द्रवारुणीलता, इन्द्रायन, इनारुन (Citrullus colocynthes, Shrad.)। (८) गुआलता, घुघत्री | ( Abrus pr ecatorius ) रा० नि० ० ३ । (ह) पुनबा, गहपुन्ना (Boerhavia diffu - sa.)। (१०) मुण्डी । ( Sphuranthus Indicus. ) रत्ना० । ( 11 ) कोदो । ( १२ ) लाल रंग की गाय । ( १३ ) उषा | अरुणाई arunai-हि० संज्ञा स्त्री० [सं० अरुण ]
ललाई । रक्ता । ( Redness ) श्ररुणात्मिका arunátumika - सं० स्त्री० कम रिच, मरचा, लाल मरचा । ( Capsicum.)। लङ्का मरिच – चं० । लांक-म० । बै० निघ० । श्ररुणाभम् anabhan सं० क० वज्रलौह, कान्त लोह | See-kántalouha. श्ररुणार arunára-हिं० वि० दे० श्रस्ना | अरुणार्क: arupárkah-सं० पु० रकार्क, लाल
मदार । मन्दारु-मह० । मन्दार अक्क-कं० । Calotropis gigantea (The red var of - ) ग० नि० ब० १० | देखो
श्रक ।
|
!
श्ररुणलोचनः aruna-lochanah सं० पु० ( १ ) पारावत, कपोत, कबूतर | (Pigeon.) रा०नि० ० १६ । (२) कोकिन्न, कोइ (य) ल । The black or Indian cuckoo ( Cuculus ) ० निघ० । ( ३ ) लालनेत्र । ( Red eye. ) श्रशिखा aruna shikha - हिं० संज्ञा पुं० [सं०] कुक्कुट, मुर्गा । ( (Cock ) अरुण सर्पः aruna-sarpah - सं० पु० तहक सर्प, सर्प विशेष | ( A snake of a middle size and of a red colour.) वै निघ० । See-Takshak. अरुणसारः aruna-sarah सं० पु० हिङ्गुल, सिंगरक | Cinnabar ( Hydargyri Bisulphuretum ) व० निघ० । अरुणा aruna-सं० स्त्री० [हिं० संज्ञा स्त्री० ( १ ) अतीस, अतिविषा । ( Aconitum heterophyllum ) मे० रा० नि० व० ६ । भा० ४२० वाल० ज्व० चि० महाभल्ला० गुड़ | "घन कृष्णारुणशृङ्गी” । । श्ररुगित arunita - हिं० वि० [सं०] लाल भै० प्रदरारि रम । कुष्ठ० नि० (२) मञ्जिष्ठा, मीठ (Rubia cordifolia ) मे० रा० नि० ० ३ । भा० म० १ म०
अरुणाक्षः arunákshah सं० पु० कबूतर, कपोत | ( Pigeon)
'हुश्रा ।
किया श्ररुणिमा arunima - हिं० संज्ञा पुं० [सं० र] ललाई, लालिमा, सुर्खी ।