Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૩
અશોક અને એના અભિલેખે
અફઘાનિસ્તાનના પુલે દારુન્ત (જિ. લગાન) પાસે અરામાઈ લિપિમાં કોતરેલો એક ગૌણ શૈલલેખ મળ્યો છે, જેનું વર્ણન હેનિંગે ૧૯૪૯-૫૮માં લંડન યુનિવર્સિટીની એક શોધ પત્રિકામાં કરેલું છે. એમાં કેટલાક શબ્દ અરામાઈ ભાષાના અને કેટલાક પ્રાકૃત ભાષાના છે. આ લેખ કાબુલના મ્યુઝિયમમાં છે.
આન્ધ પ્રદેશના રાજુલ મણ્ડગિરિ (જિ. કર્નલ) નામે ડુંગર પર ૧૯૫૩માં અશોકના ગણ શૈલલેખની નકલ મળી. આ લેખ “એપિંગ્રાફિક્યા ઇન્ડિકાના પુ. ૩૧ (૧૯૬૦)માં પ્રસિદ્ધ થયો.
૧૯૫૩માં છાબરાને મધ્ય પ્રદેશના ગુજર ગામ પાસે અશેકના ગૌણ શૈલલેખની નકલ મળી. આ લેખમાં “દેવોના પ્રિયની સાથે અશોકનું નામ આપેલું છે. માસ્કીના લેખમાં “ગણો' પછી “a” વંચાયેલો ને તે પછી કેટલાક અક્ષર અવાચ્ચ છે, જ્યારે આ લેખમાં ‘ગણો રાષણ' એવો સ્પષ્ટ અને પૂરો પાઠ મળે છે. આ લેખ પહેલવહેલો ઇન્ડિયન હિસ્ટરી કોંગ્રેસના અમદાવાદ અધિવેશન (૧૯૫૪)માં પ્રકાશમાં આવ્યો ને “એપિઝાફિયા ઇન્ડિકા’ના પુ. ૩૧(૧૯૬૦)માં પ્રકાશિત થયો. - ૧૯૫૬માં સોપારામાં અશોકના શૈલલેખ નં. ૯નો પૂર્વાર્ધ કોતરેલો શૈલ-ખંડ મળ્યો. આ લેખ “એપિરાફિયા ઇન્ડિકાના પુ. ૩૨(૧૯૫૯)માં પ્રસિદ્ધ થયો છે.
અફઘાનિસ્તાનમાં કંદહાર પાસે આવેલા શર-ઇ-કુના નામે સ્થળે અશોકનો એક દ્વિભાષી ગૌણ શૈલખ મળ્યો છે. એ લેખની માહિતી પહેલવહેલી એમના ઈસ્ટ ઍન્ડ વેસ્ટ' સામયિકના માર્ચ-જૂન ૧૯૫૮ના અંકમાં ઉમબર્ટો સિટીના લેખ દ્વારા પ્રગટ થઈ. આ લેખનો પાઠ એ લેખકના ગ્રંથમાં ઇટાલી અનુવાદ સાથે એ વર્ષે પ્રસિદ્ધ થયો. ‘જર્નલ એશિયાટિક માં એ વર્ષે એ લેખનો પાઠ શૂન્ય અનુવાદ સાથે પ્રકાશિત થયો. “એપિરાફિયા ઇન્ડિકા'ના પુ. ૩૩(૧૯૬૦)માં સરકારે એના બંને પાકોનું પ્રાકૃતમાં રૂપાંતર કર્યું છે. આમાં ઉપલો લેખ ગ્રીક લિપિમાં ગ્રીક ભાષામાં છે ને નીચલો લેખ અરામાઈ લિપિમાં અરામાઈ ભાષામાં છે. એમાં મૂળ લખાણ ગ્રીકમાં લાગે છે ને અમરાઈ લખાણ એનો ભાવાનુવાદ લાગે છે. આ લેખ “રાજા પ્રિયદર્શી'ના રાજ્યકાલના વર્ષ ૧૦નો છે. સરકારે ભાછા લેખને ગૌણ શૈલખ નં.૩ ગણી, આ લેખને ગૌણ શૈલખ નં. ૪ ગણાવ્યો છે.
૧૯૫૯માં રાધાગોવિંદ બસાકે “અશકન ઇસ્ક્રિપ્શન્સ'માં અશોકના સર્વ અભિલેખોને પાઠ પ્રગટ કર્યો.
૧૯૬૧માં ઉત્તર પ્રદેશના અહૌર શહેર પાસે ગોવર્ધનરામ શમને અશોકના ગૌણ શૈવખતી એક નકલ મળી. આ લેખ મિરાણીએ તેમ જ નારાયણે સંપાદિત
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020057 |
| Book Title | Ashok Ane Ena Abhilekh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hariprasad Gangadhar Shastri |
| Publisher | Gujarat University |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 206 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |