Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir
सटीकामरकोशस्य
नानार्थवर्गः आनतः समरे नृत्यस्थाननीवृदिशेषयोः॥६३ ॥ कृतांतो यमसिद्धांतदैवाकुशलकर्मसु ॥ श्लेष्मादि रसरक्तादि महाभूतानि तद्गुणाः॥ ६४ ॥ इंद्रियाण्यश्मविकृतिः शब्दयोनिश्च धातवः॥ कक्षांतरे ऽपि शुद्धांतो नृपस्यासर्वगोचरे ॥६५॥ काससामर्थ्ययोः शक्तिमूर्तिः काठिन्यकाययोः॥ विस्तारवल्लयोव्रततिर्वसती रात्रिवेश्मनोः॥६६ ॥ क्षयार्चयोरपचितिः सातिर्दानावसानयोः॥ अतिः पीडाधनुष्कोटयोर्जातिः सामान्यजन्मनोः ॥६॥
प्रचारस्यंदयोरीतिरोतिर्डिबप्रवासयोः॥ पदांतर इत्यजयः ॥ ६३॥ यमो धर्मराजः । दैवं प्राक्तनं कर्म । अकुशलकर्म पापम् । श्लेष्मादयो धातुशब्दवाच्याः । आदिशब्दात्पित्तादिग्रहः । रस आहारपरिणामजो भागविशेषः । रसरक्तादीत्यादिना वसामज्जादिग्रहः । महाभूतानि पृथिव्यादीनि पंच । तद्गुणा गंधादयः ॥ ६४॥ इंद्रियाणि चक्षुरादीनि । अश्मविकृतिः मनःशिलादिः । शब्दयोनिः भू सत्तायामित्यादिः । भूवादयो धातव इति सूत्रात् । नृपस्य कक्षांतरे राजधानीस्थानविशेषे । असर्वगोचरे इति कक्षांतरस्य विशेषणम् । अपिशब्दादंतःपुरे आशौचांते च शुद्धांतः ॥६५॥ कासूः महाराष्ट्रभाषायां सैतीति ख्यातः आयुधभेदः । कासूर्विकलवाची स्यात् कासूः शक्त्यायुधेऽपि चेति विश्वात् । काठिन्यं दृढता । वल्ली लता । रात्रौ गृहे च वसतिः ॥६६॥ क्षयो हानिः अर्चा पूजा तत्रापचितिः निष्कृतौ व्यये च । अवसानं अंतः । धनुष्कोटिः चापाग्रम् । “आतिरिति पाठः । उपसर्गातीति वृद्धिः ।” सामान्यं गोवादि । मालत्यां च जातिः । “जातिः सामान्यगोत्रयोः । मालत्यामामलक्यां च चुल्लयां कंपिल्लजन्मनोः। जातीफले छंदसि चेति हैमः" ॥ ६७ ॥ प्रचारः लोकाचार इति यावत् । स्पंदः प्रस्रवणं । तत्र रीतिः । “ रीतिः प्रचारे स्वंदे च लोहकिट्टारकूटयोरिति विश्वः।" डिवे प्रवासे च ईतिः । डिंबो विप्लवः । स च सप्तविधः । अति
For Private And Personal
| SR No. | 020030 |
| Book Title | Amar Kosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chintamani Shastri |
| Publisher | Government Central Book Depo |
| Publication Year | 1882 |
| Total Pages | 463 |
| Language | Hindi |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 22 MB |