SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 449
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ४२० अमरकोषः। [तृतीयकाण्डे १ स संस्तावः क्रतुषु या स्तुतिभूमिर्दिजन्मनाम् ।। ३४॥ निधाय तक्ष्यते यत्र काष्ठे काष्ठं स उद्धनः । ३ स्तम्बघ्नस्तु स्तम्बघनः स्तम्बो येन निहन्यते ॥ ३५॥ ४ आविधो विध्यते येन तत्र ५ विष्वक्समे निघः । ६ उत्कारश्च निकारश्च द्वौ धान्योत्क्षेपणार्थको ॥ ३६ ।। ७ निगारोगारविक्षावोद्ग्राहास्तु गरणादिषु । ८ आरत्यवरति विरतय उपरामे९ऽथास्त्रियां तु निष्ठेवः॥ ३७॥ निष्ठयतिनिठेवनं निष्ठीवनमित्यभिन्नानि । . संस्तावः (पु), 'यज्ञमें ब्राह्मणोंकी स्तुति करनेके लिये नियत स्थान-विशेष' का नाम है। २ उदनः (पु), 'ठेहा' अर्थात् 'जिस लकड़ीपर रखकर दूसरी लकड़ी छीलते हैं उस नीचेवाली लकड़ी' का नाम हैं । ३ स्तम्बम्नः, स्तम्बधनः (पु), 'घास काटने के हथियार खुरपा आदि, या तीनीके धानको झटका देकर झाड़नेके लिये बाँस या छड़ीमें बाँधे हुए दौरी आदि बर्तन' के २ नाम हैं । ४ आविध: (पु), 'वर्मा' का नाम है ॥ ५ निघः (पु), 'सब तरफ से एक समान जमे या लगाये हुए पेड़ मादि' का नाम है। कारः, निकारः (२ पु), 'धान आदि अन्नको ओसाने या फटकने' के २ नाम हैं । ७ निगार, उद्गार, विक्षावः, उग्राहः (४ पु), निगलने' (घोंटने ), वमन ( उल्टी, कय ) करने, छींकने और डकारने' का क्रमशः 1-1 नाम है। ८ भारतिः, भवरतिः, विरतिः ( ३ स्त्री), उपरामः (पु), 'रुकने के . ९ निष्ठेवः (पुन ), निष्ठयतिः (स्त्री), निष्ठेवनम्, निष्ठीवनम् (न), 'थूकने के नाम हैं। Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.016095
Book TitleAmar Kosh
Original Sutra AuthorN/A
AuthorHargovind Shastri
PublisherChaukhamba Amarbharti Prakashan
Publication Year1968
Total Pages742
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationDictionary & Dictionary
File Size10 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy