Page Text
________________
मगध
भास
६१६ नो कर्ता. अर्थगौरववाळी शैली माटे जाणीतो. ७मा सैकाना प्रारंभमां थई गयो. भास पुं० 'स्वप्नवासवदत्त', 'प्रतिज्ञायौगंधरायण' वगेरे नाटकोनो कर्ता. ई. स. १९१२ पहेलां मात्र कालि
दास अने बाण कवि मारफते करायेली .. प्रशंसा ज जाणीती हती; १९१२-१५ वच्चे तेनां १३ नाटको केरलमांथी जडी आव्यां. ई० स० पूर्वे ५ मा सैकामां थई गयेलो मनाय छे. भास्कराचार्य पुं० 'सिद्धांतशिरोमणि' नामे ज्योतिष तथा गणित विषेना ग्रंथनो कर्ता. (तेना ४ विभाग तेलीलावती, बीजगणित, ग्रहगणित अने गोलाध्याय.) १२ मा सैकानो. भीम पुं०(१)विदर्भ देशनो राजा; दमयंतीनो पिता. (२) पांडव भीमसेन. भीमसेन पुं० पांडवो पैकी बीजो. कुंतीना त्रण पुत्रोमां वचलो होवाथी 'मध्यम' पण कहेवाय छे. गदायुद्धमा कुशळ. दुःशासने द्रौपदी- अपमान कर्य हतुं तेथी तेना लोहीथी द्रौपदीनी छूटी वेणी बांधवानी प्रतिज्ञा लीधेली. 'वेणीसंहार' नाटकमां ते वस्तु छे. हिडिंबा राक्षसीथी घटोत्कच पुत्र. भीष्म पुं० शंतनु राजाना गंगाथी थयेला पुत्र. शंतनुने पछी सत्यवती (मत्स्यगंधा) साथे परणवू हतुं तेथी सत्यवतीना पालक पितानी मागणीथी, सत्यवतीना पुत्रने गादी मळे ते सारु, आजन्म ब्रह्मचारी रहेवानी प्रतिज्ञा तेमणे लीधी हती. पांडव-कौरवोना 'पिता-मह' होवाथी भीष्मपितामह नामे ओळखाय छे. भीष्मक पुं० विदर्भ देशनो राजा;
रुक्मिणीनो पिता. भग पुं० एक ब्रह्मर्षि. ब्रह्माना मानस-पुत्रोमांना एक. जमदग्नि -
परशुराम इ० एमना वंशमां थया. ब्रह्मा-शंकर-विष्णु ए त्रणमांथी कोण श्रेष्ठ एनी परीक्षा करवा गया. ब्रह्माए तेमनो बरोबर सत्कार न कर्यो, तेथी तेमने शाप आप्यो के, तमाएं पूजन नहि थाय ; शंकर पत्नी साथे होई तेमनो सत्कार करवा न आव्या एटले तेमने शाप आप्यो के तमे लिंगरूपे पूजाशो. विष्णु सूतेला हता तेमने छातीमा लात मारी जगाड्या, तो ते ऊलटा 'तमने वाग्युं तो नथी ?' -कहीने तेमनी सारवार करवा लाग्या. तेथी देवो-मनुष्योमां तमारु पूजन थशे, एवो आशीर्वाद तेमने आप्यो. भगुकच्छ, भगक्षेत्र जुओ 'भरुकच्छ' भोज पुं०(१) विदर्भ देशनो राजा. अज
राजानो ससरो. (२)कुंतिभोज राजा; यादव ; कुंतीने दत्तक लेनारो. (३) माळवानो (धारा नगरीनो) एक राजा. संस्कृत विद्यानो पुरस्कर्ता. ११ मा सैकाना प्रारंभमां थयो. 'सरस्वतीकंठाभरण' इ० नो कर्ता. भोजकट न० विदर्भनी बीजी राजधानी. रुक्मिणीना भाई रुक्मिए स्थापी. तेने 'भोजपुर' पण कहेछे. भोज राजाओ विदर्भ उपर पण राज्य करता हता. भोजपति पुं० कंस. भोजपाल भोपाल. धारना भोजराजे बंधावेला बंध उपरथी. भोजपुर न० (१) जुओ 'भोजकट'. (२) मथुरा; भोजराजाओनी प्राचीन राजधानी. मगध पुं० दक्षिण बिहार. तेनी प्राचीन राजधानी. 'गिरिव्रज' (राजगृह) -पांच टेकरीओनी अंदर वसेली (विपुलगिरि, रत्नागिरि, उदयगिरि, शोणगिरि अने वैभार). तेनी बीजी राजधानी ते पाटलिपुत्र. मगधनुं बीजु नाम 'कीकट' पण छे. मगध एक
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016092 |
| Book Title | Vinit Kosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gopaldas Jivabhai Patel |
| Publisher | Gujarat Vidyapith Ahmedabad |
| Publication Year | 1992 |
| Total Pages | 724 |
| Language | Hindi |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 14 MB |