Page Text
________________
પાર
૩૭.
પાવક
પાર સોમવંશી પુરુકુળત્પન્ન અજમીઢ પુત્ર બહકિષના પારિયાવ (૨) મેરુની તળેટી આગળના પર્વતમાંને વંશના રુચિરા રાજાનો પુત્ર. એને વિશ્વાજ એક. એવું બીજું નામ હતું. એને પૃથુસેન અને નીપ પારિયાવ (૩) ભારતવર્ષીય એક પર્વત. એમાંથી નામે બે પુત્ર હતા.
વેદસ્મૃતિ, વેત્રવતી, ત્રની, સિંધુ, પર્ણાશા, નર્મદા, પાર (૨) દક્ષસાવર્ણિ મવંતરમાં એક દેવવિશેષ. કાવેરી, મહતી, પાર, ધન્વતી, રૂપા, વિદિશા, પારણ એક બ્રહ્મર્ષિ. (૨. અગત્ય શબ્દ જુઓ.)
વેણુમતી, શિકા, અવંતી, કુંતી વગેરે નદીઓ પારદ ભારતવષીય દેશ.
નીકળી છે તે (મસ્ય૦ અ૦ ૧૧૩.) પારસક એક દેશવિશેષ. પરંતુ એ નામ ભારતમાં
પારિયોત્ર (૪) એક નાગવિશેષ. મળતું નથી, માટે પૂર્વે એનું બીજું નામ હેય.
પારીક્ષિત પરીક્ષિત રાજાના પુત્રાનું સાધારણ નામ. આ નામ અર્વાચીન હશે.
ખાસ કરીને જન્મેજયને માટે વાપરવાની રૂઢિ છે. પારા પરિયાત્રા પર્વતમાંથી નીકળતી એક નદી,
પાથ પૃથા અથવા કુંતીના યુધિષ્ઠિરાદિક ત્રણ પુત્રની પારા (૨) એક અંકસંજ્ઞાવાળી કીશકી નદીનું
સંજ્ઞા બીજુ નામ. પારાવત એક નાગવિશેષ.
પાર્થિવ એક બ્રહ્મર્ષિ. (૩. અંગિરા શબ્દ જુઓ.) પારાવતાધ ધૃષ્ટદ્યુમ્ન.
પાવતકા ભારતવર્ષીય નદી. પારાશર પરાશર ઋષિના વંશજે.
પાવતી દક્ષયજ્ઞમાં બળી મૂઆ પછી સતીએ હિમાલયને પારાશર્ય કૃષ્ણદ્વૈપાયનનું બીજુ નામ.
ત્યાં અવતાર લીધો હતો, તેથી હિમાલયને સંબંધે પારિકા રારિ એક બ્રહ્મર્ષિ. (૩. અંગિરા શબ્દ જુઓ.)
પડેલું સતીનું નામ. એ કારણે સતીનાં બીજા પારિજાત નારદની જોડે મય દાનવે બનાવેલું સભા
હૈમવતી, ગિરિજા વગેરે અનેક નામ છે. ગૃહ જેવા આવેલે ઋષિ
પાવતીય ભારતમાં દુર્યોધનના મામા શકુનિનું આ પારિજાત (૨) ક્ષીરસમુદ્રમાંથી ઉત્પન્ન થયેલું દેવતરું
તર નામ મળે છે.
પાર્વત પૃષત રાજાના પુત્ર દ્રુપદ રાજાનું બીજું નામ કલ્પવૃક્ષ. / ભ૦ આ૦ ૧૮-૫૧. કુષ્ણ એ વૃક્ષ
પાર્વતી દ્રૌપદીનું બીજુ નામ લઈ ગયા હતા અને સત ભામાને ત્યાં રોપાવ્યું હતું. | ભા ૦ ૦ ૫૭; ભાગ ૧૦ સ્ક, અ૦ ૫૯;
પાવતીય કવિશેષ. હરિવ૦ બીજો અ૦ ૬૪.
પાર્ણિ ચેકિતાન રાજાને સારથિ પારિજાતક પારિજાત તે જ. | ભાગ- ૮-૮-૬
પાલ એક નાગવિશેષ. | ભાવ આ૦ પાલિ ભારતવષય તીર્થ.
પાલક કલિયુગમાં બદ્રથની પછી થયેલા પ્રદ્યોત પારિપાત્ર વિંધ્યમાલને ઉત્તર ભાગ. અહીં કણ રાજાને પુત્ર. એને પુત્ર વિશાખપ/ભાગ૧૨-૧-૩ અને ઈદ્રને યુદ્ધ થયું હતું. કરણના પગના ભારથી પાલકીયન એક બ્રહ્મર્ષિ. (૩વસિષ્ઠ શબ્દ જુઓ.) એ બેસી ગયું છે. એનું નામાનર પારિયાત્ર
પાલિશથ એક બ્રહ્મર્ષિ. (ર, વસિષ્ઠ શબ્દ જુઓ.) પારિભદ્ર પ્રિયવ્રતના પુત્ર બાહુના સાત પુત્રોમાંને
પલોહ એક બ્રહમર્ષિ. (વસિષ્ઠ શબ્દ જુઓ.). પાંચમો પુત્ર. એના વર્ષ એના જ નામથી પ્રસિદ્ધ છે.
પાવક સ્વાહાને અગ્નિથી થયેલા ચાર પુત્રોમાં એક પારિભદ્ર (૨) શામલી હીપના સાત વર્ષોમાં વીજળીના ચમકારમાં જે અગ્નિ છે તે આ જ. પાંચમે વર્ષ,
એ બ્રહ્મચારીઓને પૂજ્ય છે. એના પુત્ર તે સહરસ પારિવાત્ર સૂર્યવંશી ઈવાકુકુળત્પન્ન કુશવંશીય નામને અગ્નિ અનીહ રાજાના બે પુત્રોમાં મોટા પુત્ર. એના પાવક (૨) ઉત્તાનપાદવંશીય વિજિતાશ્વ રાજાના પુત્રનું નામ બલ.
ત્રણ પુત્રામાંને એક પુત્ર.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016088 |
| Book Title | Pauranik Kathakosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dahyabhai P Derasari |
| Publisher | Granthlok Ahmedabad |
| Publication Year | 1988 |
| Total Pages | 362 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 22 MB |