Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 920

લĞ(-:)-ખાજ
મારામારી
યાદ્ધો [+ ફા. પ્રત્યય] ઝઘડાખેાર લ ં(-)-ખાજ (લઢ(-s)મ્-માજ) વિ. [જુએ લઢ(ડ)વું? ac(.i)-ઊઢા(-ઢા), "તી(-ડી)(લમ્-લઢા,-ઢી,) તી. [એ લઢ(-3)નું?-ટ્વિસઁવ + ગુ. આ’- ‘ઈ ' રૃ.પ્ર.) લડાલડી, [‘લઢવું 'માં. વઢાવવું, લઢાવું (બંનેમાં ' શુદ્ધ મૂર્ધન્ય) જએ aઢા(-તા)વવું,ૐ લઢા("ઢા)વું? જુએ ‘લવું?' માં, લઢા(ના)ઈ સી. [જુએ ‘લઢ(-s)વુંÖ' + ગુ. આઈ ’×,] લડવાની ક્રિયા, (૨) યુદ્ધ, સંગ્રામ, જંગ. [॰ તાળાવી (૩.પ્ર.) લડાઈ થવાના સંભવ હવે!. વનું હાડકું (૩.પ્ર.) લડાઈનું મૂળ. ૦ પર ચઢ(-ઢ)વું, (૧.પ્ર.) લડવા પ્રવૃત્ત થવું] લઢા(-ના)ઈ-ખાર વિ. [+ ફા. પ્રત્યય] ઝધડાખેાર લઢા(તા)ઈ-ધેલું (-ઘેલું) વિ. [+ જુએ ‘ધેલું.’] લડવા માટે તત્પર થઈ ગયેલું
aઢા(૫) વિ. જઆ ‘લ(-s)નુંÖ' ગુ, ‘આઉ’ ફૅ.પ્ર.] યુદ્ધને લગતું, યુદ્ધમાં કામ લાગે તેવું. (૨) લડાઈમાં ગૂંથાયેલું લઢા(તા)*,કુ વિ. [જએ ‘લઢ(s)વુંÖ દ્વારા.] લડવામાં કાશિયાર. (૨) ઝઘડાખાર [લડાયક, લડવા ચાહતું લહા(ઢા)ડુ વિ[જુએ લઢ(-ડ)નુંÖ'+.ગુ. ‘આડું’ રૃ.પ્ર.] વઢા(વા)મણી શ્રી. [જ઼એ ‘લઢ(-ડ)નું’ + ગુ, ‘આમણી’રૃ. પ્ર.] લડાવી મારવું એ, ઝઘડા કરાવવા એ લઢ(-ઢા)યક વિ. [જુએ ‘લઢ(-ડ'નુંÖદ્વારા,] લડાઈ ને લગતું. (ર) લડવાની વૃત્તિવાળું, ‘મિલિટન્ટ' શહા(-તા)ય-વૃત્તિ ી. [+ સં.] લડવાની દાનત aઢા(-યા)-đઢ(-4), -ઢી(-ઢી) (-લઢા-લઢષ,-ઢી) સ્ત્રી. [જએ લઢ(~~)s†; દ્ગાઁવ + ગુ. ‘આ’-‘ઈ ’કૃ.પ્ર.] જુએ લં(-ડૅ)લઢા(“ડા),' aઢા(-)વવું, લઢા(-t)g? જુએ લઢ(.ડ)વું?'માં. હતી સ્ત્રી. ગાડામાંથી માલ નીચે ન પડી જાય એ માટે નખાતું આડું પાટિયું કે લાકડું
.
ઢા પું. જિઓ લઢવું?' + ગુ. 'એ' કૃ.પ્ર.] ખેતરને રાંચી લઢવાની ક્રિયા
ગ્રંથ-પ(-)થ ક્રિ.વિ. [રવા,] એક-બીજાને વળગી પડથાં હાય એમ. (ર) લેાથ-પાથ, અમિત. (૩) આળેાટિયાં ખાતું, (૪) ખરડાયેલ, લેાહી-લુહાણ
લઢોર છું. ટાળું
શ્રેણી શ્રી. [જએ ‘લણનું’ + ગુ. ‘અણી’ કૃ.પ્ર.] લણવાની લથર(-૮)-પથર(-4) ક્રિ.વિ. [રવા.] ઢીલું, લખડતું હોય ક્રિયા. (ર) (લા.) લણવાની મેસમ એમ. (૧) વેરણ છેરણ, વેર-વિખેર, અસ્ત--યસ્ત લથં-બથા (લમ્-બથા) સી. [જુએ બાથ’ દ્ભિાવ,], તથાખથી સ્રી. [+૩. ‘ઈ' ત.પ્ર.] બાથ ભરી ઝઘડવાની ક્રિયા લુથ-બચ્ચ જએક ‘લલ્થ-ખથ’-‘લથ-પ(-ખ)થ.' લ-ખદ ક્રિ.વિ. અનુ.] પ્રવાહીથી તદ્ન ભીંજાઈ ગયેલ હાય એમ. (ર) (લા.) ચકચૂર, તલ્લીન લખદેવું .દિ. [જુએ ‘લખના. ધા.] લખમ થઈ રહેવું. તદખદાવું ભાવે., ક્રિ. લદબદાવવું કે.,સ.ક્રિ.
૧૯૫૫
લજીવું સ.ક્રિ. [સં. સુના>પ્રા. કુળ] હૂંડીવાળા છેડ ઉપરથી કણભર્યાં ઠંડાં કાપવાં. (ર) (લા.) કુળ મેળવવું, લણાવું કર્મણિ, ક્રિ, તણાવયું છે.,સ.ક્ર. તથાવવું, તણાવું જએ ‘લણનું’માં, થત(-ત્ય) સ્ત્રી, આદત, ટેવ, હેવા. (૨) વ્યસન, કુછંદ. (૩) (લા.) લગની, લેહ, ધ્યાન. [॰ પઢવી, ૰લાગવી (રૂ.પ્ર.) હેવા થવા, આદત થવી]
હતા શ્રી. [સં.] વૅલ, વેલી, વેલા હતા-કુંજ (-કુ-જ) શ્રી. [સં.,પું,,ન.], લતા ગૃહ ન. [સં., કું.,ન.] વેલનેા કુદરતી માંડવા, કુંજ-ભવન, આર્બેર’
Jain Education International_2010_04
લદામણ
ઉતાર છું. હદ ઉપરાંતના ચાલીને કરેલા પ્રવાસના થાકની ઘેરી અસર. (ર) (-ડથ) શ્રી. અસર. [॰ ખવરાવવી ૦ મારવી (રૂ.મ.) નુકસાન કરવું. ॰ ખાવી (ફ્.પ્ર.)નુકસાન વેઠવું. ॰ લાગવી, હું વાગવી (રૂ.પ્ર.) દુબળા થઈ જવું] ફ્રાંસલા લતા-પાશ પું. [સં.] વેલનું વીંટાઈ જવું એ, વેલીના તા-ભજન ન., લતા-મંડપ (-મšપ). [સ.] જુએ પું. ‘લતા-કુંજ.’
લૈંતિકા સ્ત્રી. [સં.] (લાલિત્ય ભાવે) જ લતા.’ લતીફ વિ. [અર.] સદ્ગુણી, પવિત્ર, ઉત્તમ. (ર) આભાર હતી હું. [અર. લતીફ્હ્] મન્તક, ટાળટપે, ટીખળ લત્તા-પ્રહાર પું. [શ્વે.પ્રા. હત[ + સં.] લાત મારવાની ક્રિયા લત્તાં ન,ખ.વ. [‘લૂગડાં' સાથે વપરાય છેઃ લૂગડાંલત્તાં,'] લૂગડાં, [એકલા ઉપયાગ. • લેવાઈ જવાં, ૦ લેવાનાં (રૂ.પ્ર.) નુકસાનમાં આવી પડ્યું. (૨) આકૃત અનુભવવી. ૰ તેવાં (રૂ.પ્ર.) ખામી કે નબળાઈ ઉપાડી પાડવી] થત્તો પું. [ફા. લત્તહ] મહેાલા, પાડા, વાસ ધૃત્ય(થ)-ખત્થ(થ) -જએ લથ-પ(-ખ)થ.' લથપથ ક્ર.વિ. [જુ ‘લથડનું,'-દ્વિભવ.] જ ‘લથર-પથર.’ (ર) લડે અને પગે અથડાય એમ, (૩) પાણીથી તખેાળ હોય એમ. (૪) અસ્ત-વ્યસ્ત, વેરવિખેર, વેરણ-છેરણ [ભરેલું. (ર) ઘાટટ વિનાનું લઘુત-અથડ વિ. [જ એ ‘લથડવું,’-દ્વિર્ભાવ.] માંસ-ચરબીથી લ(૮)થવું અ.ક્રિ. [રવા] અફળાતાં હાયે એમ અવ્યવસ્થિત ચાલવું, લથડિયાં ખાવાં. (૨) માંદગીને લઈ તખિયત બગડવી. (૩) તૂટી પડયું. લ(૦)થડાવું લાવે,, ક્રિ. લ( )થઢાવવું છે.,સ,ક્રિ. (૦૪)થડાવવું, લ(૦૮)થઢાવું જએ ‘લ(ડ)થડતું'માં. લ(૮)થડિયું ન. [એલ(ડ) થડતું' + ગુ. ‘યું’ રૃ.પ્ર.] લથડવાનો ક્રિયા
લત-ખાર (લત્ય-) વિ. [+żા પ્રત્યય] આદતખેર, લતે લાખદાવવું, લદમકાવું જએ ‘લખવું’માં.
ચડેલું. (૨) (લા.) હલકટ
લઠ્ઠાણુ ન. [જુએ ‘લઠ્ઠાણું' + ગુ. ‘અણ’રૃ.પ્ર.] લદાવાની ક્રિયા. (૨) લદાવાની કે લદાયેલી ચીજ-વસ્તુ
લદામણ ન., -ણી સ્ત્રી. [જ઼આ લાદવું' + ગુ. આમણ' -આમણી' કૃ.પ્ર.] માથે વજન ભરવું એ. (૨) માથે વજન