Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 870

રાજવશો
રાજ-વંશી (-વંશી) વિ. [સં,પું,], -શીય વિ. [સં.] રાજાના વંશમાં જન્મેલું
૧૯૦૫
રાજ-વાહ્ય વિ. [સં.] રાજાની સવારીનું (ઘેાડા વગેરે) રાજ-વિધા સ્ત્રી. [સં.] ઉત્તમ વિદ્યા, ખુબ જ ગુઉં વિદ્યા. (ર) જઆ ‘રાજ-શાસ્ત્ર,’ રાજ-વિદ્રોહ હું. [સં.] રાજા સામે બળવે રાજવિદ્રોહી વિ. [સં.,પું.] રાજા સામે અળવા કરનાર રાજ-વિધવા સ્ત્રી. [સં.] રાન્ન મરી જતાં રાંડેલી રાણી રાજ-વિનાદ પું. [સં.] રાજાના મનને બહેલાવવાનું કામ રાજ-વિ(-વૈ)ભવ પું. [સં.] જુએ ‘રાજ-િિહ.' રાજ-વિલાસ પું. [સં.] રાજાના મેજ-શેખ {(૬. ખા.) રાજવિલાસી વિ. [સં.,પું] રાજાના માત્રશેખને લગતું રાજ-વિવર્તે પું, [સ] જુએ ‘રાજ-પરિવર્તન.' (ગા.મા.) રાજ-વિહાર પું. [સં.] જુએ ‘રાજ-વિલાસ,’ રાજવી પું. [સં. રાવર્તિ> પ્રા. રનવર] રાજા, ‘ફલિંગ ચીકુ,' ‘લર.' (ર) રાજ્ર જેવી સાહેબા ભાગવતે માણસ રાજ-વીથિ સ્ત્રી, [સં.] જરા નાના રાજ-માર્ગે
(૨) રાજ્ય ચલાવવાના અધિકાર
રાજસત્તાક વિ. [ર્સ,], ~ત્મક વિ. [ +ર્સ, અમન્-] જેમાં રાજાની સત્તા હોય તેવું
રાજસત્તા-ધારી વિ. [સં.] રાજસત્તા જેની પાસે હાય તેનું રાજ-સદન ન. [સં.] જએ ‘રાજ-મહાલય.’ રાજ-સભા સ્ત્રી, [સં.], રાજ-સંસદ (-સંસદ) સ્ત્રી. [ + સં. સંક્ષપ્] રાજાની કચેરી. (૨) રાજાઓની મંઢળી. 3) ખાસ વર્ગના લેાકેાના પ્રતિનિધિએની ઉપલી રાજકારણીય સભા, ‘કાઉન્સિલ ઑફ સ્ટે(૦૭)ટ' [ગુણ રાજ-સંસ્કાર (-સંસ્કાર) હું. [સં.] રાજ-સંસ્થા (-સંસ્થા) સ્ત્રી, [સં.] રાજ-સત્તા ધરાવતી સંસ્થા
રાજામાં રહેલા સારા રાજકીય મંડળ. (ર)
ન.
રાજ-સાક્ષી પું. [સં.] તાજના સાક્ષી, ‘એમ વર’ રાજસિક વિ. [સં.] જુએ ‘રાજસ.’ રાજ-સિંહ (-સિંહ) પું. [સં.] જુએ ‘રાજ-શાર્દૂલ.’ રાજ-સિંહાસન (-સિહાસન) [સં.] રાજાનું કિંમતી આસન, રાજગાદી, ‘થ્રોન’ [સ્થિતિ) રાજસી વિ.,સ્ત્રી. [ä,] રાજસ પ્રકારની (કાઈ પણ પરિરાજસીર વિ. [સં. ક્ષિ + ગુ. ‘' ત.પ્ર.] જુએ ‘રાજસ.’ રાજસુતા સ્ત્રી. [સં.] જુએ ‘રાજકન્યા,' રાજસૂય પું. [સં.] સર્વોપરિ રાજા કે સમ્રાટ તકથી રાજ્યાભિ થેકને સમયે કરાતા એક મહા યજ્ઞ (પ્રાચીન યુગને) રાજ-સૂચી વિ., [સં., પું.] રાજસૂચ યજ્ઞ કરનાર રાજા. (ર) રાજસૂય યજ્ઞ કરાવનાર પુરેાહિત રાજ-તેના સ્ત્રી. [સં.] રાળનું લશ્કર
‘શણગાર.']રાજ-સેવક છું. [સં.] રાજાની સેવામાં રોકાયેલ માકર, હરિયા. (૨) રાજ્યની નેાકરી કરનાર હરક્રાઈ" વ્યક્તિ રાજ-સેવા સ્ત્રી. [સ,] રાજાની નેકરી રાજ-સેવિકા સ્ત્રી. [સં.] જુએ ‘રાજ-રામા.’ રાજ-સ્તં(-થૅ)ભ (-સ્ત(-સ્થ⟩મ્ભ) પું. [સં. રન-ત્તમ્મ] રાજાને મજબૂત સહાયક થઈ પડેલ માણસ રાજસ્થાન ન. [સં., કર્નલ ટોડે ઊભા કરેલે રા૬] માર વાડ-મેવાડના વિશાળ પ્રદેશ, જૂના રાજપુતાના. (સંજ્ઞા.) રાજસ્થાનિક વિ.,પું. [સં.] પ્રતિના મુખ્ય અમલદાર, ગવર્નર,’ વાઇસરોય’
રાજસ્થાની વિ. [+ ગુ. ‘* * ત.પ્ર.] રાજસ્થાનને લગતું. (૨) શ્રી. (જ્યા૪ એ. પ્રિયર્સને નવી સંજ્ઞા આપી તે) સમગ્ર રાજસ્થાનની ભાષા. (સંજ્ઞા.)
રાજવું .ક્રિ. સં. ન્, તત્સમ] શેલવું, અળગવું, શે!ભિત દેખાવું, સુંદર દેખાવું [બલ રાજ-વેણુ (-વણ) ન. [સં. રા(7) + જુએ ‘વેણ.']રાનના રાજવૈદ પું. [સં. રા(ન્ ) +જુએ‘વે-'], -ઘ પું. [સં.] રાજાની દવા કરનાર દેશો વૈઘ. (ર) મેટા ઘ, પ્રતિષ્ઠિત વૈદ્ય
રાજ-વૈભવ જુએ રાજ-વિભવ,’ રાજ-શક્તિ સ્ત્રી. [Ā] રાજાનું બળ રાજ-શણગાર છું [સ. (ન્ ) + જએ રાજાના ક્રેહ ઉપર વઓ અને ઘરેણાંની સર્જાવટ રાજશદોપજીવી વિ. [સં. રાન-રા! + વનીવી, પું,] જેને ‘રાજા’ એવા શબ્દના આષાર છે તેવું (જુનાં પ્રજાસત્તાક।
માટેના એક શબ્દ)
રાજ-શમી સ્રી. [સં.] વિજયાદશમીને દિવસે જેનું પૂજન રાજ કરે તે ખીજડાનું વૃક્ષ, મેટા ખીજડા રાજ-શાર્દૂલ પું. [સં.] રાજાઓમાં સિંહ જેવા બળવાન રાજા, રાજ-સિંહ
રાજ-શાલા(-ળા) શ્રી. [સં] જએ ‘રાજ દરબાર રાજ-શાસન ન. [સં.] રાજાના રાજ્યવહીવટ, ‘માના’ (બ.ક.ઠા.)
રાજ-શાસ્ત્ર ન. [સં.] રાજ-વિદ્યા, રાજનીતિ-શાસ્ત્ર રાજ-શાળા જઆ ‘રાજ-શાલા.’
[પાપટ
રાજશાહી જઆ રાજા-રાહી.’ રાજ-શુષ્ક હું. [સં.] ઉત્તમ પ્રકારનેા રાતા રંગના એક રાજરોાભા, રાજ-શ્રી શ્રી. [સં.] જુએ રાજ-રિદ્ધ’ રાજ-શ્રી શ્રી. [સં.] જુએ ‘રાજ-લક્ષ્મી ’
રાજસ વિ. સં] રસ્તેગુણી, ૨:ગુણ-પ્રધાન. (૨) (લા.) રાજવૈભવવાળું
૧૨૦ Jain Education International 2010_04
રાજ-સચિવ છું [×.] રાજ્યના અંગત મંત્રી રાજ-સત્તમ પું. [સં.] ઉત્તમ રાજ, શ્રેષ્ઠ રાજા રાજસત્તા સ્ત્રી. [સં.] રાજાના અધિકર, ‘માના’(મ.ન.)
રાજ-હત્યાનું
રાજસ્થાનીય વિ. [સં.] રાજસ્થાનને લગતું રાજ-૧ ન. [સં.] રાજાનું અને રાજ્યનું ધન
રાજ-હકૂમત સ્રી. [જુએ 'રાજર' + હંમત.'] જુએ ‘રાજ્ય-હકમત.’
૨જ-હક(-૪) પું. [સં. ાન(ન્ )+ જ ‘હ (-ક).'] રાજાના અધિકાર. (ર) રાજ-ભાગ [જિદ્દ
આ ‘હઠ.’] રાજાની
રાજ-હડ કું.,સ્ત્રી. [સં. રાન(ન્ ) + રાજ-હત્યા સ્ત્રી. [સં.] રાજાનું ખૂન રાજ-હારું વિ.સં.] રાના(સ્ ) +જુએ હત્યારું.'] રાજાનું ખૂન કરનાર