Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 857

રહેણી-કરણી
રહેવાની રીત. (ર) નિર્વાહ ચલાવવાનુ ધારણ, ‘સ્ટાન્ડર્ડ ઑફ લાઇફ' (બ.ક.ઠા.) રહેણી-કરણી (રણી-) શ્રી. [ + જ ‘કરણી.’] રીત-ભાત, વર્તન, આચાર-વિચાર, રહેવાની અને કામ કરવાની ઢબ રહેમ (ૐઃમ) સ્રી. [અર. રહમ ] દયા, અનુકંપા. (૨) કૃપા, મહેર, મહેરબાની, અનુ ગ્રહ
રહેમત (રૅઃમત) સ્રી. [અર. રહમત ] જુઆ ‘રહેમ(૧).’ રહેમ-તુલ્લા (૨:મતુલા) સ્રી. [અર. રહમ્ તુ%હ્] ઈશ્વર
૧૮૯૨
ની કૃપા
રહેમદિલ (રૅઃમ-) વિ. [ + ફા.] કૃપાળુ, દયાળુ રહેમદિલી (રે:દિલી) સ્ત્રી, [ + ગુ. ‘* ' ત.પ્ર.] દયાળુ હોવાપણું
કૃપાળુ
રહેમ-દૃષ્ટિ (રૅમ) સ્ત્રી. [ + સં.], રહેમનજર (ૉમ-) શ્રી. શ્રી. [ + જ નજર.'] ચા-દૃષ્ટિ, મહેશ્બાનીની નજર, કૃપાદૃષ્ટિ રહેમ-ભાવ (૨ મ-) પું. [સં.] દયા-ભાવ, કૃપાની લાગણી રહેમાન (શૅ'માન) વિ. [અર.] દયાળુ, કૃપાળુ. (૨) પું. પરમેશ્વર [‘રહેમાન(૧).’ રહેમાની (રૅમાની) વિ. [ + ગુ, ‘ઈ ' સ્વાર્થે ત.મ.] જુએ રહેમરાહ (ૉ:મ-રાહ) પું. [જએ હંમ’ + ‘રાહ.’] મહેર આનીને માર્ગ, કૅમ્પેન્સેશન' રહેમિયત (È:મિયત) સ્ક્રી. [અર. રહમત] જુએ ‘રહેમ.' (ર) વિ. રહેમરૂપ, રહેમી, ‘*પેન્સનેટ'
રહેમી (૨:મી) વિ. [+ ગુ. ‘ઈ ' ત.પ્ર.] દયાળુ, કૃપાળુ રહેય (રૅન્ચ) સ્ત્રી. માનસિક ખળતરા રહેતા(-રા)વવું (૨ઃવડા(-રા) વધ્યું) જએ હેવું’ માં, રહેવર (ટૅવ) વિ. ફા. રહેબર્ ]રાહ દેખાડનાર, ભેમિયા રહેવરા(-)વવું (૨:વરા(-ડા)વવું), રહેવાયું (ઃવાનું) જએ ‘રહેવું’માં.
સમય
રહેવાશ(-સ) (રઃવાશ,-સ) પું. [જુએ રહેવું' + ગુ. ‘આશ’ કૃ.પ્ર.] ૨હેનું એ, વસવું એ. (૨) રહેઠાણ, (૩) વસવાટના [વતની, નિવાસી, રહીશ રહેવાશી(-સી) (૨વાથી,-સી) વિ. [+]. ઈ' ત.પ્ર.] રહેવું (ૐ;યું.) આ.ક્રિ. [ૐ.પ્રા. ર૪.] વસવું, નિવાસ કરવા, નિવસનું. (૨) સ્થિતિ કરવી, હસ્તી કરવી, ટકવું, ઠેરવું, સ્થાયી થવું. (૩) અટકવું, થંભવું. (૪) અધૂરું હોવું. (૫) સમાથું, (૬) (સહાયક ક્રિયાપદ તરીકે) પૂરું થવું. (૩) (સહાયક ક્રિયાપદ હિં.ના સાયે) ચાલુ ક્રિયા થવી. એનાં રૂપાખ્યાનઃ ‘રહું’ (Öi:), ‘રહિયે’(ૐ:યે), ‘રહે’(ર:ણિ), રહેા' (r); ‘રહ્યું'' (રયું), રહેલું' (રૅલું); ‘રહીશ’ (રેશ), રહીશું' (ર:શું)-હેશું' (ર:શું), ‘રહેશે' (ર), ‘રહેશે' (રશે); ‘રી' (૨:), ‘રહેતું' (રૅતું); ‘હેનાર, (રનાર), ‘રહેનારું’ (ચૅનારું) વગેરે. [રહી જવું] (-) (પ્ર.) અટકી પડવું. (૪) પાછળ બાકી રહેવું, (૫) મુકામ કરી લેવા. (૬) નાપાસ થયું. રહી રહીને (તે) (રૂ.પ્ર.) થાડી થાડી વારે. (૨) આખરે, છેવટે, મેડે મેડે. રહેતે રહેતે (ર તે રસ્તે) (રૂ.પ્ર.) ધીમે ધીમે, આસ્તે આસ્તે, રહેવા દેવું (રવા-) (રૂ.પ્ર.) રહેવાની રજા આપવી. (૨)
Jain Education International_2010_04
રળી
અંધ પાડવું. (૩) જતું કરવું. ચાકરીએ રહેવું (૨ :વું) (૨.પ્ર.) નાકરીએ લાગવું. જારી રહેવું (-ર:વું) (રૂ.પ્ર.) ચાલુ સ્થિતિમાં હોવું. દહાડા રહેલા (દાઃડા રવા) (ઉ.પ્ર.) ગર્ભાધાન થયું. પાથા પાથર્યાં રહેવું(-૨:નું) (રૂ,પ્ર.) કામકાજ વિના રહી પડવું. બંધ રહેવું (બન્ધ રૅ નું) (રૂ.પ્ર.) અટકી પડવું] રહેવાયું (વાળું) ભાવે.,ક્રિ. રહેવા-રા)વવું (રેઃવડા(-રા)વવું) પ્રે.,સ.ક્ર.
રહેટ (૨ :૮) પું. [સં, અઘટ્ટ> પ્રા. રટ્ટ] વાવ-કૂવામાંથી પાવઠી ઉપર ડાલચાં કે ઘડની માળા દ્વારા પાણી કાઢવાની યેાજના અને સમગ્ર સાધન, રેંટ [બ્રટ-માળ રહુંટ-માળ (૨૮-માળ) શ્રી. [ + સં, સ્ત્રી, માછા] રહેટની રહેંટિયા-બારસ(-શ) (રઃઢિયા-ખારસ્ય,-સ્ય) શ્રી. જ઼િ રહેટિયા’ + ભારસ(-શ).'] ભાદરવા સુદિ બારસના ગાંધીજીની જન્મજયંતીના દિવસ. (સંજ્ઞા.) રહેઢિયા-યજ્ઞ (ચૅ :ટિયા-) પું. [≈આ ‘રહેંટિયા’ + સં.] ચરખા ચલાવવાને ચિત કાર્યક્રમ
રહેંટિયા (શૅટિયા) પું, [ + ગુ. થયું’ ત.પ્ર.] સ્તર તૈયાર કરવાનું દેશી ચક્ર-યંત્ર, રેંટિયા (પૅડે) પું. [
[(ર) ઘટમાળ
રહે
રહેટ' દ્વારા.] હેંટિયા રહે (ટા) પું. [જ રહેંટ’+ ગુ. ‘એ' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] (લા.) કમરે બાંધવાનું કંપડું. (૩) પછેડી રહેંસવું (શૅ'સવું) સ.ક્રિ. કતલ કરી નાખવું, રેંસવું. રહસાથું (૨ :સાવું) કર્મણિ, ક્રિ. રહેંસાવવું (ર`ઃસાવવું) પ્રે.,
સક્રિ
રહેમાવવું, રહેંસાવું (ર"સા) જએ ભેંસનુંમાં, રહેઊંચું (રí:ચું) વિ ખુડથલ, મૂર્ખ, બેવક રહેાંસે (રાંસા) પું. હલ્લા, મસારા
ઊપન
રહ્યું (સું) કે.. [જુએ ‘રહેવું’માં- ભૂયૅ.] (લા.) રહેવા દેા, જતું કરો. (૨) ખસ, હાંઙ્ગ [(૨) એઠું જ ઠં બચ્યું-સચ્યું. રહ્યું-સહ્યું રયું-સયું) વિ. [જ રહેવું”માં ભૂ.-હિર્ભાવ.] રળ (-ળ્ય) સ્ત્રી. [૪એ રળવું.”] રળતર, કમાણી, કમાઈ, [દ્વારા.] કમાવું અને ખરચવું એ રળત-ખપત (રળત્ય-ખપત્ય) સ્ત્રી. [જુએ ‘રળવું' + ખપવું' રળતર (-૨૫) શ્રી. [જુએ ‘રળવું’ દ્વારા] જુએ ‘ફળ.’ રળવું અ. ક્રિ. કમાવું, અર્થ-પ્રાપ્તિ કરવી. (૨) ગુજરાન ચલાવવું. (૩) નો કરવા. રળવું ભાવે, ક્રિ. રળાવવું કે.,સ.ક્રિ.
રળાઉ વિ. [જએ ‘રળવું’ + ગુ. ‘આ’ કૃ.પ્ર.] કમાણી કરી આપે તેવું, કમાવનારું. (૨) કમાણી કરનારું, કમાઉ ળારવું અ. ક્ર. સુખ પામવું રળાવવું, રળાવું જુએ ળનું’માં. રળિયા વિ. [જુ રળવું' દ્વારા.] જુએ ‘રળ.’ રળિયાત વિ. જુએ ળી’દ્વારા, જગુ, લિઆયતિ.'] ખુશી, પ્રસન્ન, રાજી. (૨) રળિયામણું, સુંદર રળિયામણું વિ. [જુએ ‘રી’દ્વારા] સુંદર, મનેાહર રળિયું વિ. [જુએ રળવું' + ગુ, ‘ઇયું' કૃ.પ્ર.] જુએ ‘રળાઉ’ [હાંશ રળી સ્ત્રી. [જ ગુ. રલી] ખુશી, પ્રસન્નતા, રાજીપા. (ર) is,
(2).'