Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 829

યુક્તિપ્રામાણ્ય-વાદ
૧૮૫૪
યુધિષ્ઠિર
યુતિપ્રામાય-વાદ છું. (સં. તર્કથી સિદ્ધ એ જ ખરું એ દોરવણી આપનાર નેતા, યુગવતી, “ઇક-મેઈઝર' (દ.ભા.) પ્રકારના મત-સિદ્ધાંત, “રેશનાલિઝમ'
યુગ-બલ(ળ) ન. [સં] સમયની તાસીર યુતિપ્રામાણ્યવાદી વિ. સિંj ] યુતિપ્રામાય-વાદમાં યુગ-બેલ પું. [+બબલ.'] અમુક યુગને પ્રેરણા માનનાર, રેશનાલિસ્ટ' (ભ.હ.).
આપનાર રાબ કે વાકષ. (ના.દ) યુક્તિ-બાજ વિ. [+ ફા. પ્રત્યય] તરકીબ અજમાવનાર, યુગમાન ન. [સં] સમયના ગાળાનું માપ ચતુર, કરામતી. (૨) કસબી, હુનરી, ઈહમી
A. [૪] જઓ “યુગપુરુષ.” [જમાનાનું યુક્તિ-વાદ છું. [સં.] જઓ “યુક્તિપ્રામાણ્ય-વાદ.”
યુગયુગ-પ્રાચીન વિ. [સં.] ઘણું પ્રાચીન કાલનું, જૂના યુતિવાદી વિ. [..] જુઓ “યુકિતપ્રામાણ્યવાદી.” યુગયુગાંતર (-યુગાન્તર) ન. [ + સં. મન], યુગયુગાંતરાલ યુતિમાન વિ. [સં. “માન મું] યુક્તિવાળું, યુતિ અજ- ન, [+સં. અત્તરા] અનેક યુગને સમય માવનાર
[ભાવ્ય, “એસઈ યુગલ ન. [સં.] જેવું, જોડકું. (૨) બેલડું, ‘વિન' યુક્તિ-વિરુદ્ધ વિ. સિં.] યુતિઓના અભાવવાળું, અસં- યુગલિયાં ન, બ.વ. [+ ગુ, ઇયું' ત.ક.] છોને એક ડતા પી. સિં] યુતિ-વિરુદ્ધ હોવાપણું, પ્રકાર, (જેન)
[‘અપૅક-મેઈકર' એબ્સર્ડિટી' (મન.ર૧)
યુગવત વિ. [સ.] નવો યુગ પ્રવર્તાવે તેવું, શકવર્તી, યુતિ-સિદ્ધ વિ. નિ.) તર્કથી સાબિત થયેલું [કે હ.) યુગ-વિભાગ કું. [સં.યુગ કે યુગેનો તે તે પેટા ભાગલો યુપ્રતિશય ન. [સં.] બેવડી પ્રતિયા , “ડબલ-ઈમેજ' યુગ સંક્રાંતિ (સત્કાન્તિ) સી. [સં.] એક યુગ પૂરો થાય યુતિ છે. [અં] ઈ.સ.ના ત્રીજા સેકાને એક યુરોપીય અને બીજો શરૂ થાય એ સંધિના ફેરફાર, શુગપલટો ગણિતશાસ્ત્રી, (સંજ્ઞા) (૨) ન. ભૂમિતિશાસ્ત્ર (કર્તાના યુગ-અષ્ટા કું. [સં.] જુઓ “યુગ-પુરુષ.” [ધર્મ નામ ઉપરથી). (સંજ્ઞા.)
યુગાચાર છું. [સં. -વાર) તે તે યુગના રીતરિવાજ, યુગયુગ' પૃ. [સં] અમુક ચોક્કસ સમય કે કાલને આખો યુગાનુકુલ(ળ) વિ. [+સ, અનુ-૭) યુગને બંધ બેસે તેનું, ગાળે, “એઈજ,' છપક' (આ.બા.) (૨) પૌરાણિક ગ- જમાનાને છાજે તેવું ણતરીએ સત્ય ત્રેતા દ્વાપર અને કલિ એ ચારેમાંને પ્રત્યેક યુગાનુયુગ ક્રિ.વિ. [+ વન-૩] એક યુગ પછી બીજો યુગ ગાળો. (૩) પાંચ વર્ષના સમયનો એકમ સિરું આવે એમ, યુગે યુગે, સમયે સમયે યુગ' ન. (સં.1 યુગલ, જોડકું, બેલડું, “વિન, (૨) યુગાવતાર ધું [+ર્સ, વાવ-a] જો “યુગ-પુરુષ.” [પ્રલય યુગકારક વિ. [૩] ચકકસ પ્રકારને સમય ગાળે યુગાંત (યુગાન્ત) ૫. [ + સં. મ7] યુગનો છેડ. (૨) ચશસ્વી કાર્યથી ઉજાળનાર, યુગપ્રવર્તક “પોકમેઈકર યુગાંતર (યુગાન્તર) ન. [+સં. યન્સર) બીજો યુગ, પછીના (હ. બ.).
યુગ (૨) સંક્રાંતિને સમય, બ્રાઝિશન સ્ટેઈજ' (દ.બી.) યુગકાર્ય ન. સિ.] તે તે સમયના ગાળામાં વિશિષ્ટ યાદ યુગે(ગે)યુગ જિ.વિ. [સ. યુ,'-
દિવ] દરેક યુગે, આપી જનારું કામ, દપિક-મેઈકિંગ'
યુગાનુયુગ યુગ-દર્શક વિસિં] સમયને તે તે ગાળે બતાવનાર યુમ, ૦૪ ન [સં.] જોડકું, જોડું. (૨) બેલડું, ટવિન' યુગદર્શન ન સિં] સમયના તે તે ગાળાને ખ્યાલ યુગમ-કાણું છું. [સં.] કાણને એક પ્રકાર, ચુતમ કેણ, યુગદશી, યુગ-દ્રષ્ટા વિ. [is] જએ “યુગ-દર્શક.” ફટનેઈટ એંગલ.” (ગ) [ોંગ' (ન, ભો.) યુગધર્મ . [સં.] ચાલુ સમયને અનુરૂપ કાર્યપ્રણાલી યુગ્મ-સ્વર પું, બ.વ. [સં.] હિંયા સ્વર, સંધિવર, “ડિયુગ-વજ પું. [સ.] તે તે સમયને મૂર્ત કરતા વાવટે રુપિયા ૫. [] આદર્શ સમાજ-વ્યવસ્થા અને સુખયુગ-નાયક વિ. પું. [સં] તે તે સમયના ગાળાનું નેતૃત્વ સંપત્તિવાળો કાલ્પનિક દેશ યા બેટ કે પરિસ્થિતિ. (૨) સાચવનાર
સન ૧૫૫૧ માં અંગ્રેજ લેખક ટોમસ મરેએ લખેલે આ યુગ-૫ટ કું. [સં.] સમયના ગળાને તે તે વિસ્તાર નામને ગ્રંથ, (સંજ્ઞા) યુગ-૫તિ મું. [સં] એ “યુગ-નાયક.”
યુટિલિટેરિયન વિ. [અં] ઉપગીપણામાં માનનાર યુગ૫૬ કિં.વિ. [૩] એકી સાથે
યુટિલિટેરિયનિગમ ન [અં] ઉમગીપણું એ જ નીતિ યુગ-પરિમાણ ન. [સં૫.] તે તે સમયના ગાળાનું માપ, એવો મત-સિદ્ધાંત કાલની ગણતરી
[ધરખમ પલટે લાવનાર યુત વિ. [સં.) જોડાયેલ, યુક્ત યુગ-પરિવર્તક લિ. [+], યુગની ચાલુ કાર્યપ્રણાલીમાં યુતિ સ્ત્રી. [સં.] જોડાણ-એક ગ્રહનું બીજા ગ્રહની સમાન યુગ૫રિવર્તન ન. [], યુગ-૫ પૃ. [ + જ એ “પલટે.] ઉત્તર-ક્ષિણે રેખામાં આવવું એ. (જ.) ચાલુ કાર્યપ્રણાલીમાં ધરખમ ફેરફાર
યુતિ-કાલ(ળ) ૫. [સં] ગ્રહની યુતિને સમય યુગ-પુરુષ છું. (સં.તે તે યુગને પિતાનાં ઉત્તમ કાર્યોથી યુધામન્યુ છું. [] ભારત-યુદ્ધમાં યુધિષ્ઠિરને શેભાવી દોરવણ આપનાર (શ્રીકૃષ્ણ બુદ્ધ મહાવીર એક પાંચાલ વીર. (સંજ્ઞા) શંકરાચાર્ય શિવાજી દયાનંદ ગાંધીજી વગેરે)
યુધિષ્ઠિર છું. [સં] એલવંરાના શાંતનુના પૌત્ર પાંડુના કુંતામાં યુગ-પ્રધાન પં. સિન.] જ એ યુગ-પુરુષ.”
થયેલો પહેલો પુત્ર અને ભારત-યુદ્ધને દુર્યોધનને હરીફ યુગપ્રવર્તક વિ. [સ.] પિતાનાં ઉમદા કાર્યોથી તે તે યુગને પાંડવ (સં.)