Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 782

મરચી
૧૧૦
મુકગીરી
મુરચી સ્ત્રી. ઘરેણાંની ઘુઘરી
[એક વનસ્પતિ મુલકી જુઓ મુકી.' મુરબા સ્ત્રી. જુલાઈ ઑકટોબરમાં કંડા વગેરેમાં થતી મુલડી ન. એક પ્રકારનું લાકડું (રવાઈન ડેર બનાવવાનું) મુરજ ન. [સ,j] પખવાજ, પખાજ
મુલતવી ક્રિ.વિ. [અર. મુતવી] મોકુફ મુરજ-બંધ (બ) પું. [સં.] પખાવજના આકારનો એક મુલતાન મું. [સં. મૂ૪-૨થાન દ્વારા] પંજાબ પ્રાંતનું એક કાવ્ય-બંધ. (કાવ્ય.)
શહેર અને એની આસપાસના પ્રદેશ. (સંજ્ઞા.) મુરજાન ન. એક પ્રકારનું ઝવેરાત (સમુદ્રમાંથી મળતું) સુલતાનિયું વિ. [+ ગુ. “ઇયું તે, પ્ર.] મુલતાનને લગતું, સુરડી સ્ત્રી. ધનુર્વા જેવા ઢોરનો એક રોગ
મુલતાની
ઘોડાની એક જાત મુરત (મુરત) જ “મૂતમુહૂર્ત.'
મુલતાનિયા વિ૫. જિઓ મુલતાનિયું.”] મુલતાનમાં થતા મુરત-વતું (મુરત-વતું) જેઓ મુરત-વંતું.”
મુલતાની વિ. [+ગુ. “ઈ' ત.પ્ર.] મુલતાનને લગતું. (૨) મુરતિય (મુરતિયે) વિ. પું. જિઓ “મુ(મુ)ત' + ગુ. સ્ત્રી. મુલતાનની બેલી. (૩) પૃ. એક રાગ. (સંગીત.)
યું ત.પ્ર.] (લા.) કન્યા માટે શોધવામાં આવતું કે મુલતાની માટી શ્રી. [+જુઓ ‘માટી.] એક પ્રકારની કન્યા શોધતો વર. (૨) હળના તુંગામાં કેશને સજજડ મુલતાનની માટી (સ્ત્રીઓ માથું ધોવામાં વાપરે છે.) રાખનારી મેખ (આવતી લાંબી રેખા, મેતી મુલવણી રહી. જિઓ મૂલવવું’ + ગુ. “અણી” . પ્ર.] મુરરંગ . આટાપટાની રમતમાં જમીન ઉપર કાઢવામાં મલવવું એ, કિંમત આંકવી એ, ભચાંકન, “પ્રેઇઝમેન્ટ' સુરદંગિ વિષે. [+ગુ. “ઈયું' ત.ક.] આટાપાટાની અલવણી-દાર વિ. [+ ફા. પ્રત્યય મુલવણી કરનાર, રમતમાં મુખ્ય ખેલાડી
[મહિનો. (સંજ્ઞા.) એપેઈઝર' મુરદાદ મું. [અર.] ઈલાહી સનને ઈરાનીએાનો સાતમે
મુલાવવું એ “મૂલવવું'માં. મુરદા(૦૨)-શિત-શી,સિક-સીંગ સી. જઓ “મરડા-ગિ.”
મુલસરી જુઓ “બેરસલી.' મુરબી વિ. [અર.] વડીલ” મેટેરું, ગુરુજન
મુલાકાત સ્ત્રી. [અર.] મેળાપ, સમાગમ, “વિઝિટ.' (૨) મુરબીગીરી સી. [ કા.), મુરબી-૫દ ન. [+સં.1, હા) પરિચય. ઓળખાણ. [આ૫વી (રૂ.પ્ર.) મળવા
મુરબી -૧ (-ટર્ષ) શ્રી. [+ જુએ “વટ' (સી.)] મુ- આવવા દેવું. ૦ કરાવવી (ઉ.પ્ર.) મેળાપ કરી આપો રબીપણું, વડીલ-ભાવ
૦ પેજવી (રૂ.પ્ર.) મેળાપ ગોઠવો. • રાખવી (રૂ.પ્ર.) મુરબે ધું. [અર. મુરબહુ ] ચાસણી પાયે ફળ અને મળતા રહેવું. ૦ લેવી (રૂ.પ્ર.) મળવા જવું:] કચુંબરને એક પ્રકારનો આથો
મુલાકાતી વિ. [ + ગુ. “ઈ' ત.ક.] મુલાકાત લેવા આવમુરલી' સી. [સં.) તંબડાનું બે નળીવાળું છિદ્ર-વાઘ, મેરલી
નારું કે જનારું, ‘વિઝિટર' મુરલી સી. ચાખાની એક જાત
મુલાખું વિ. બાડું, મલાખું મુરલી સ્ત્રી, (કેરલ વગેરે પ્રદેશમાં દેવ-દાસી
મુલા (મુલા) કું. [અર. મુલાહજહ ] જુઓ મલાજે.' મુરલીઘર, મુરલી-મહર વિ. પું. [સં.] શ્રીકૃષ્ણ
મુલાઝ(ઝિ)મ . [અર. મુલા]િ નોકર મુર(-)ત અ. [અર. મુરવત્ ] ભાર, બેક, વજન. મુલાઝ(-ઝિ)ની સ્ત્રી. [+ગુ. ‘ઈ’ તે.પ્ર. નોકરી (૨) ગૌરવ, પ્રતિષ્ઠા
મુલાદી વિ. ગોરા સ્ત્રીમાં સીદીથી કે સૌદણમાં ગરા પુરુષમુરશિદ છું. [અર.] ધર્મગુરુ
થી ઉત્પન્ન થયેલું (સંતાન.) [ઓપ ચડાવ એ. મુરંગ ન. એક પ્રકારનું લકરી વાજે
મુલામ,મો , [અરા મુલમ] ઢેળ ચડાવ એ, મુરા સ્ત્રી. એ “મુરા-માંસી.'
[ગોરવ મુલાયમ વિ. [અર. મુલાઈમ ] નરમ, પચું, સુકોમળ, મૃદુ, મુરાતમાં સ્ત્રી. [અર. મુરાતિ ] આબરૂ, પ્રતિષ્ઠા, મેલે, સંવાળું. (૨) નાજુક. (બારીક વણાટનું) મુરાદ શ્રી. [અર.] ઇચ્છા, આકાંક્ષા, મરછ, ઉમેદ, આશા અલાયમી વિ. [+ ગુ. ‘ઈ' ત.ક.] જુએ “મુલાયમ.” મુરામાંસી(-માંસી) સી. એક વનસ્પતિ, મેર-માંસી મુલાયમી સ્ત્રી. [ + ગુ. “ઈ' ત.પ્ર] નરમાશ, સુવાળપ, મુરારિ છું. [સં. સુર + સરિ] મુર નામના અસુરના શત્રુ- મૃદતા શ્રીકૃષ્ણ, મેરાર
મુલાવવું જ અમલવવું.” મુરીદ કું. [અર.] શિષ્ય, ચેલે, અંતેવાસી. (૨) અનુયાયી મુલાં જ મુલાં.” મુરીદી સ્ત્રી, [+ ગુ. “ઈ' ત.ક.] શિષ્ય-ભાવ, શિષ્ય-દશા માં પં. [+ “જી” માનાર્થે જુએ મુલ્લાંછ.” (૨) (લા.) મુરીદેશયતાન ૫. [અર.] સંતાનના શિષ્ય. (૨) (લા.) દાઉદી વહોરાઓનું એક સંબોધન પાક બદમાશ
મુલકાતું ન. શાહી મસિજદમાં બેગમો વગેરેને નળાજ સુરીશ સ્ત્રી. એ નામની એક સ્થાપત્ય-પદ્ધતિ. (સ્થાપત્ય) માટે બાજરો આડી દીવાલ ભરેલે ભાગ મુક સી. બે સ્વરેના વેગથી ઊભે થતા સ્વર, (સંગીત.) મુક છું. [અર.] જુએ મુલક.' મુલક છું. [અર. મુલક ]પ્રદેશ, દેશ, રાજય-
વિસ્તાર, ટેરિટરી,’ મુક-ગીર વિ. [ + ફ. પ્રત્યય] દેશ પર વિજય મેળવનાર,
(૨) દેશના વડે આદમી, પ્રથમ પુરુષ મુવક-ગીર જુઓ “મુક-ગીર.”
મુલકગીરી સ્ત્રી. [ + ગુ. “ઈ' ત.ક.) મુડકમાંથી કર વસૂલ મુલગીરી જુઓ મુwગીરી.”
લેવાની કામઝીરી, ખંડણી ઉઘરાવવા માટેની સવારી