Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 74

પી
૧૧૦૯
થ(થા)વા-કાળ
J
નુકસાન ખમવું. ૦ દેવી, ૦ મારવી, ૦ લગાવવી (ઉ.પ્ર.) ઘર-પાનેતર ન., બ. વ. જિઓ “થર' + “પાનેતર.'] લગ્નનુકસાનમાં ઉતારવું. ૩ લાગવી, ૭ વાગવી (રૂ. પ્ર.) નુકસાન પ્રસંગનાં માંગલિક ચડે અને સફેદ રેશમી સાડી વહેરવું કે ખમવું].
થરપલું જુઓ “થપોલું.' થપી એ “થપી.'
[એક રમત થરમે . એક પ્રકારનું કાપડ, દપિટ થપી-ડી સ્ત્રી, [+જુઓ “ડી.'] (લા.) એ નામની થરરાટી સ્ત્રી. (અનુ.] કંપ, ધૂજ, ધ્રુજારી થપું ન. [જઓ “થાપવું' દ્વારા.] (લા.) લાકડું
થરવું સ. કે. જિઓ “થર,'-ના. ધા.] થર ચડાવવો. (૨) થપે જિઓ “થાપવું' દ્વાર.] મોટી થપી, મોટે ખડુ કલે. અનાજ ભરવાની ખાણમાં અનાજ ન બગડે એ માટે ફરતા (૨) સાડી વગેરે ઉપર મુકત કસબવાળે એક વણાટ. જુવાર-બાજરીના પૂળા ગોઠવવા. (૩) જડ નીકળી ન પડે (૩) (લા.) એ નામની એક રમત. [મૂ (.પ્ર.) સાડીની માટે એને છેડે ટીપવો. થરાવું કર્મણિ, ક્રિ. થરાવવું કર ભરવી.].
[એમ, તબડાક પ્રે., સ.જિ. થબડક ક્રિ. વિ. વિ.] વેડાના દોડવાને અવાજ થાય થરહરવું અ. ક્રિ. [૮. પ્રા, તત્સમ જ “થરથરવું.” થબથબવું અ. કિં. રિવા] “થબ થબ” અવાજ થવા. થરાદી વિ. [થરાદ' ગામ + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] બનાસકાંઠામાં
થબથબાવું ભાવે., ક્રિ. થબથબાવવું છે., સ. કે. આવેલા થરાદ ગામને લગતું, થરાદ ગામનું થબથબાવવું, થબથબાવું જુએ “થબથબવું' માં.
થરાવવું, થરાવું જ “થરવું'માં.. થબૂચી સ્ત્રી, પહોળા તળિયાવાળું એક વાસણ
થરિયે વિ., પૃ. [સિધનું “થર' નગર + ગુ. “ઈયું' ત. પ્ર.] થમ જાવ-અંદર મઠ(અન્ડર-) ન. [હિ., “થંભી જાઓ અને (લા.) થરપારકરનું ઊંટ (એક જાત)
અંદર બાજુ વળો' આ ભાવ] “હંદ ટર્ન-ઈ-' થરી સ્ત્રી. [સં. ૨wi>પ્રા. વરિયા] કાચી માટીની કઠી થમણી સી. થાપણ, પંજી, દોલત, મૂડી
બનાવતાં લેવાતો માટીને પ્રત્યેક થર, પડિયું થમવું અ. ક્રિ. [જઓ થંભવું.'] થંભવું, થોભી જવું, અટકવું. થરવું અ જિ. [જ “થરહરવું.'] જુઓ “થરહરવું.” (૨) (લા.) ધીરજ ધરવી. થમવું ભાવે. ક્રિ. થમાવવું થરા ભાવ, ક્રિ, થરાવવું છે., સ. કિ. છે., સ. કેિ.
થરાવવું, થરેલું જુએ “થરવું” માં. થમાવવું, થમાવું જ “થમવું' માં.
થરેરી સ્ત્રી, જિ એ થરવું' + ગુ. “ઈ' ક. પ્ર.] થરથરાટ થયું ભ. કા. [જ “થવું' + ગુ. “યુ’ ભક, કૃદંત તરીકે ન કરેલ . [જએ “થર' દ્વારા.] સામાન્ય ધાતુનાં પતરાં કે વપરાતાં ભૂતકાળમાં કર્તરિ પ્રગ વ્યાપક છે.] બન્યું. (૨) ઘાટ ઉપર ચડાવેલાં વધુ કિંમતી ધાતુનાં પતરાંનું પડ કે કે. પ્ર. ઠીક છે, બસ, પરતું, વાજબી
ભરો થયેલ, -લું ભુ. કુ. [જુએ “થવું' + ગુ. એલ’–એલું', વરચે થઈ વિ. [] ત્રીજ લઘુપ્રયત્ન ચક્ષુતિ.] થઈ ચૂકેલું, બની ગયેલું
થર્ડ-કલાસ છું. [.] આગગાડી આગબોટ તેમજ નાટક થર છું. [સ, તા> પ્રા, થર, મા, તત્સમ એક ઉપર એક પ્રકારનાં સિનેમા વગેરેમાં ત્રીજો વર્ગ. (૨) (લા.) વિ. તદ્દન નાનાં મેટાં પડેમાંનું દરેક પડ, સ્તર, વળું. (૨) પોપડે. રેઢિયાળ, હલકા દરજજાનું
[દરજજાનું કે પ્રકારનું માંગલિક ચડે, (૪) તળનાં પડેના સાંધા, બેડ, થર-કલાસિયું વિ. [+ ગુ. ઇયું' ત.પ્ર.] (લા.) તદ્દન હલક ઇન્ટસ (ગ. ૧) [ દે (રૂ. પ્ર.) ખૂબ ખાવું. થર્ડ પાર્ટી વિ. સં.] જુએ ‘ત્રાહિત.' ૦ ૫હેર (-૨) (રૂ. પ્ર.) સ્ત્રીની જેમ નાચવું. ૦માર થર્મો-કેમિસ્ટી શ્રી. [.] ગરમી અને રાસાયણિક પ્રયોગ (૨. પ્ર.) થર પર થર ચણી લેવો. (૨) ખૂબ ખાવું. ૦ લેવો સાથે સંબંધ ધરાવતું એક વિજ્ઞાન શાસ્ત્ર. (સંજ્ઞા.) (૩. પ્ર.) થર પર થર ચણવો].
થર્મોગ્રાફ છું. [અં.1 એક પ્રકારનું ઉષ્ણતામાપક સાધન થર-કાંકણ ન., બ.વ. [જુએ “થર’ + સં. વળ] લગ્ન સમયે થર્મોમીટર ન. [અં.] ઉષ્ણતા કે તાવની ગરમી માપવાનું પહેરવામાં આવતી કન્યાની ચડીએ
પારાવાળું કાચનું સાધન થરચિહન ન. જિઓ થર' + સં.] ચણતરમાં પથ્થર કે ઈટના થર્મોસ ન. [૪] પોતાની અંદરની ગરમી કે ઠંડીને હોય થર અલગ પાડતી એંધાણી
તે સ્વરૂપમાં સાચવી રાખે તેવું વાસણ થર થર ક્રિ. વિ. [અનુ.] સખત રીતે ધ્રુજાય એમ થલ-બે ન. [સં. સ્થ>પ્રા. થરુ, પ્રા. તત્સમ + જ થરથરવું એ “થથરવું.' થરથરાવું ભાવે., ક્રિ. થરથરાવવું “બેડે.'] વહાણ કે મછવા વગેરેને પાણીમાં લાંગરવાની જગ્યા છે. સક્રિ.
(વહાણ)
[‘વાટ,"] જમીન-માર્ગ, ખુશ્કી થરથરાટ જ એ “થથરાટ.'
થલ(ળ)-વટ (-) . [સં. સ્થ>પ્રા. થઇ પ્રા. તસમ + થરથરાટી જઓ “થથરાટી.’
થલાડી સ્ત્રી. દ્વારકા નજીકના સમુદ્રમાં ઓખા પાસે મળતી થરથરાવવું, થરથરાવું એ “થરથરવું'-થથરવું” માં. એ નામની માછલીની જાત થરથરી સી. [જ “થરથરવું' + ગુ. “ઈ' ક. પ્ર.] એ થલિયાટ () . એક પ્રકારનું જમીનનું વળું
થથરાટ.” (૨) (લા.) કબૂતરની એક જાત [., સ.કિ. થ(થાવા-કાળ પં. જિઓ “થ૮-થા)નું' + સં. લા] થરવું અ. જિ. તૃપ્ત થયું. થરપાવું ભાવે., ઝ, થરપાલવું ભવિષ્યને સમય, અવતે સંગ, થવાને માટે સર્જાયેલ થરપાવવું, થરપાવું એ “થર પર્વમાં.
પ્રસંગ, બનવા-કાળ (અમંગળ અર્થમાં)