Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 733

મંછા
૧૬૮
મહળાકાર
મંછા (મા) . [સ. મનીષા. અ. તદભવ) એ મં૫-કાર (મઠ૫-) વિ. [સં.] માંડવા જનાર [“મનીષા.”
મંડપ-ક્ષેત્ર (મડપ-) ન. [સં.] જેટલામાં સમિયાણે નાખે મંજન (મ-જન) ન. [સં.] ચોળીને સ્નાન કરવું એ, હોય તેટલી જગ્યા ઘસીને (વાસણ) સાફ કરવાં એ. (૩) દાંતે ઘસવાનું ચર્ણ, મં૫ (મણ૫) . સિં.] માડવો. (૨) તંબુ, સમિયાણે. ‘ટથ-પાવડર
(૩)કુંજ-સદન, ‘આર્મર.” (૪) મકાનમાં મોટો ખંડ, મંજર (મગજ) પું. [અર.] દેખાવ, દશ્ય. (૨) ચહેરે “હેલ” (હ.ગ.શા.) મંજરિ-રા) (મજરિ, સ્ત્રી. [સં.] ઝાડ વેલા વગેરેની મં૫-મુહુર્ત (મષ્ઠ૫-) ન. [સ.] લગ્ન પ્રસંગે માંડે ફટ, માંજર
નાખવાનું સારું લગ્ન કે મૂરત મંજરિત (મા-જરિત) વિ. [], મંજરિયાળું વિ. [સ. મં૫-વિધાન (મડપ-) ન. સિ.] મંદિર કે એવું ધાર્મિક મનની + ગુ. આળું' ત.ક. માંજરવાળું
મકાન રચવાની પ્રક્રિયા મંજરી (મડ-જરી) જ એ મંજરિ.”
મં૫૫(૯)ણ (મડપા-) ન. [+ સં. રો-
રોઈન લગ્ન મંજાની ૨મત (મ-જાની-) . લખોટીની રમત
જનોઈ વગેરે પ્રસંગે માંડ ખડે કરવાની વિધિ મંજામણ ન., (અર્થ). -૭ સ્ત્રી. [જઓ “માંજવું” + ગુ. મંપિકા (મડપિકા) સ્ત્રી, સિં] નાને માંડવા. (૨) ગામ
આમ”-આમણી' ક.પ્ર.] માં જવાની ક્રિયા. (૨) માંજવાનું કે નગરનું જકાત લેવાનું જ ના સમયનું નાકું, માંડવી, ચોકી મહેનતાણું
મંડરવું (મરવું) સક્રિ. ચારે તરફથી ઘેરવું. સંતરાવું અંજાર (બજાર) . સિં. મr) જાઓ “માંજાર, કર્મણિ, ક્રિ. મંહરાવવું છે., સક્રિ. મંજરી (મારી) . [સં. માનારી જ “માંજારી. મંહરાવવું, મંદરાવું એ “મંડરવું'માં. મજાવવું, મજાવું જ માં જવું'માં,
મંડલ(ળ) (મડલ -ળ) ન. [સ.] ગોળ ચેરસ અથવા મંજિલ (મજિલ) ૫. [અર.) માળે, મજલે. (૨) મુસા- કઈ પણ વ્યવસ્થિત આકૃતિને ઘેર, વર્તુળ, કંડાળું. ફરીમાને છે તે મુકામ પઢાવ
(૨) સમૂહ, સમુદાય, મેટું ટેળું. (૩) સામાજિક મંડળી, મંજિલગાહ (મજિલ-) . [+ ફા.] મુસાફરખાનું, ઉતારે. જમાત, “ સાયટી,” “લબ'.(દ.ભા.), “પૂરે' (આ.બા.), (૨) સરાઈ, ધર્મશાળા
બૅડી,” “ઓર્ડ, ઇસ્ટિટયુશન.” (૪) પ્રદેશ, મુલક, મંજિષ્ઠા (મજિ-ઠી) સી. [સં.] જુઓ “મજીઠ.
મેટો પ્રાંત. (૫) વેદ વગેરેમાં સૂતોને તે તે સમૂહ, મંજીર (મચ્છર) ન. [સંપં.ન.] અસીએના પગનું એક ઘરેણું, (૬) દેવના અવાહન માટે પૂરવામાં આવતું દાણુ વગેરેનું
ઝાંઝર, ઝાંઝરી [કાંસિયાં. (૩) ઝાંઝરી, કરતાળ યંત્ર મંજીરાં (મચ્છરાંન, બ,વ, ઝાંઝ, કાંસી-ઠાં. (૨) મંદ્રલ(-ળ-નૃત્ય (મણ્ડલ -ળ) ન. [સ.] ચક્રાકાર નક્કી કરી મંજુ, હલ (મ.) વિ. [સં.] સુકેમળ રણકાવાળું. (૨)
એમાં ખેલાતું સમૂહનૃત્ય.
(ન..) મધુર, સુકોમળ. (૩) રમણીય, સુંદર
મંલ-પ્રયાણ (મડલ-) ન. [સં.] સરઘસ, “પ્રોસેશન' મંજુલતા (મગજુલતા) શ્રી. [સં.] મંજલ હોવાપણું મંદલા(-ળા)કાર (મલા -) પું, મંઢલા(ળ)કૃતિ સ્ત્રી. [+સ. મંજૂર (મજર) ક્રિ.વિ. [અર.] માન્ય, કબલ, બહાલ માં-વાર, મા-શત] ગોળ આકાર, (૨) વિ. ગોળાકાર, મંજૂરી (મજુરી) સ્ત્રી. [અર.] માન્યતા, બહાલી, “
ઍ ન.” “સર્કયુલર.” (મ.ઢ) (૨) (લા) પરવાનગી, અનુજ્ઞા, અનુમતિ, એમવલ.” (૩) મંડલિ(-ળિયક (મચ્છલિ.ળિ)) જુએ “મંડલીક.” જોડાણ, “એસેસના
મંડલી -ળી) (મડલી,-ળી) સમી. [સં.] નાને સમૂહ કે મંજણા (મર-જષા) સી. સિ.1 પી. (૨) મજાસ
ટોળું, ટોળી. (૨) સભા, સેસાયટી, “એસેલ્ફી.” (૩) મંજે (મ-જે) મું. રમવાની મોટી ગળી, કેરે, લટો. ભગવદ્ધાર્તા કરનાર તેમજ કીર્તન કરનારે નાના વેણવોને [-જા ટીચવા, -જે રમવું (રૂ.પ્ર.) લખોટાની રમત રમવી, સમૂહ. (પુષ્ટિ.)() ભજનિકોને નાને સમુહ, ભજન મંડળી ૦ ઉતાર (ર.અ.) મગરૂરી ઉતરાવવી]
મંડલી(-ળી) (મણ્ડલી(-ળ)ક) . [સં.] ખંડિયે રાજા મંઠ-તાલ (૭) ૫. સિં] સંગીતનો એક તાલ, (સંગીત.) મંડલી(-ળી)-નૃત્ય (મડલી,-ળી.) ન. સિ.] જુઓ “મંડલમંટન (મડન) ન. [સં.] શણગારવું એ, વિભષિત કરવું નૃત્ય.'
એ. (૨) સમર્થિત કરવું એ કોઈ પણ એક મતનું) મં (-ળેશ્વર (મડ(-ળે)શ્વર) . [સં. મ0&+ શ્વર મંટન-પ્રિય (મડન-) વિ. [એ.] સાર્થકતાવાળું, મંડનાત્મક, જએ “મંડલીક.” (૨) સાધુ-સંન્યાસીઓનો એક માનવાયક કર્કટિવ.” (ન દે.).
કિરવાની ક્રિયા હોદો કે પદવી મંટન વિધિ (મડન) પું. [સં] શણગારવાની કે સજાવટ મંડ૬ અ.ક્રિ. [૨. પ્રા. મંz] મચ્યા રહેવું, લાગ્યા રહેવું. મંટન-વૃત્તિ (મચ્છન) સ્ત્રી. સિં.] ખંડન કરવાને બદલે (કામ) ક જવું. (આ અર્થમાં સૌમાં આ ધાતુ રૂઢ છે) વિષયને સ્થાપિત કરવાનું વલણ
(૨) શરૂ કરવું. [મંડી ૫હવું (રૂ.પ્ર.) કર્યો જ જવું] મનાત્મક (મડનાત્મક) વિ. [સ. મઘર + આદમન-] મંઢળ (મડ઼ળ) જેઓ “મંડલ.”
જેમાં સિદ્ધાંત વગરનું સમર્થન કરવામાં આવે એ પ્રકારનું મંદળ-નૃત્ય (મડળ-) એ “મંડલ-નૃત્ય.' સમર્થનના રૂપનું, મંડન-પ્રિય, “કસ્ટ્રટિવ' (ચંન). મંટળાકાર, મંડળાકૃતિ (મળ) જેઓ મંલાકાર,
*
*