Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 623

ભમો
૧૬૫૮
ભરખવું
ભમી સ્ત્રી. . ઝમિv> પ્રા. મમિ] ચકકર, તમ્મર, સંદેહ બતાવનારું
તિવી જગ્યા ભમરી ખાવી એ
ભય-સ્થાન ન. [સં. જ્યાંથી ભય થવાની શકયતા હોય ભમેદ વિ. અળખામણું મેઢાવાળું. (૨) અપશુકનિયાળ ભય-હેતુ ૫. [.] ભયનું કારણ ભમોદરું વિ. મેટી ફાંદ કે ફાંદવાળું
ભયંકર (ભયર-) સી. સિં.] અત્યંત ભય ઉપજાવનારું, ભસ્મ ક્રિ.વિ. [૨વા.] “ભમ્મ” એવા અવાજ સાથે (નક્કર ભયાનક, વિકરાળ, ઘેર. (૨) (લા.) જીવ-લેણ કે ભારે વજન પડતાં)
ભર્યકર-તા (ભય-) શ્રી. સિં.] ભયંકર હોવાપણું ભમ્મર જ “ભમર.”
ભયા કે.પ્ર. [સં. પ્રાતા > પ્રા. માથા, માય, દ્વારા હિ. ભમર-ભાલું જ “ભમર-ભાલું.”
ભૈયા'] કઈ કઈ જ્ઞાતિમાં “જમાઈ' માટેનું સંબોધન ભમ્મર-ભેળું જુએ “ભમ્મર-ભેળું.”
ભયાકુલ(-ળ) વિ. [સં. મય + માઈ] જુઓ “ભય-વ્યાકુલ.' ભય . [,ન.] ભીતિ, બીક, ડર, ધાસ્તી, દહેશત. (૨) ભયાત (ક્રાન્ત) વિ. [સં. મળ + મા-શાન ભયથી ઘેરાઈ (લા.) આપત્તિ, આફત, સંકટ (૩) પં. ભયાનક રસને ગયેલું, તદ્દન ભયભીત
એ નામને સ્થાયી ભાવ (કાવ્ય.) [દેખા (રૂ.પ્ર.) ભયાતુર વિ. સં. મથ + ચાતુર) એ “ભય-વ્યાકુલ.” બિવઢાવવું. (૨) ધમકી આપવી, ૦ પામવું, ૩ લાગ ભયાત્મક વિ. [સં. મળ + મરમ + +] ભયરૂપ, ભયયુક્ત (ઉ.પ્ર) ડર, ધાસ્તી અનુભવવી. o શાખ (રૂ. પ્ર.) ભયાનક વિ. [સં.] એ “ભયંકર.” (૨) ૫. જેને સ્થાયી સાવધાન બનવું, સભાન રહેવું
ભાવ ભય' છે તેવો કાવ્યનો એક રસ, (કાય.) ભય-કાર, કવિ. [૪], ભય-કારી વિ. [સ., .] ડર ભયાનકતા સ્ત્રી, [સ.] જ “ભયંકર-તા.” ઊભો કરનારું, બિવડાવનારું
બોધેલું ભયાન્વિત વિ. સં. મિથ + અશ્વિત] જુઓ “ભયયુક્ત.' ભય-શ્રત વિસિં.1 બી ગયેલું, ડરી ગયેલું, ભયભીત, ભયાર્ત વિ. [સ, મ + માdી જ “ભય-ત્રસ્ત.” ભય-ચિન ન. [સ.] ભયનું એંધાણ
ભયાવહ વિ. સંમg + માં-વહૃ] ભય લાવી આપનારું, ભય-ચેષ્ટા જી. [સં.] ડરી ગયેલ હોય એવી રીતભાત
ભય-દાયક ભયજનક વિ. સિં.] જુએ “ભય-કાર.”
ભયાવિષ્ટ વિ. [સં. મg + T-વિષ્ટ જ “ભય-પર્ણ.” ભય-જનિત વિ. [] ડરને લીધે થયેલું
ભયાસ્પદ વિ. [સ. મણ + અરૂઢ ન.] ભયના સ્થાનરૂપ, ભય-ત્રસ્ત વિ. [સં.] ડરને લઈ ત્રાસી ઊઠેલું, ભચ-પીડિત ભયથી ભરેલું ભય-દશી વિ. [સ, પું] ભયને જોઈ શકનારું, જેને ભયો ભયું વિ. સિં, મત-> પ્રા. મૂળમ-> વ્રજ, “ભયો' ખ્યાલ આવી જાય તેવું
(થયું) દ્વારા ગુ.) થયું, થયેલું. (પદ્યમાં.) ભય-દાયક વિ. [સં] જ એ “ભયજનક.'
ભય કે.પ્ર. જિઓ ‘ભયું,’ વ્રજ, ભયે.”] (લા.) સારું ભય-પીડિત વિ. સં.] જુઓ “ભય-ત્રસ્ત '
થયું એ ભાવને ઉગાર, ૦િ કરે (૩ પ્રક) માનતા પૂરી ભથ-પૂર્ણ વેિ [.] ભયથી ભરેલું, ભયાત્મક, ભયમય કરવી, ૦ ભયે (રૂ.પ્ર.) વાહ વાહ, ઘણું સારું થયું]. ભથ-પ્રદ વિ. [સં.] જુએ “ભય-દાયક'-ભય-જનક.” ભોપશમ ડું. સિંમા + ૩પ-રામ] ભયની શાંતિ, ડર ચાહ ભય-પ્રીતિ શ્રી. [સં.] ડરને લઈ કરવામાં આવતો પ્રેમ જ એ ભય-ભરિત વિ. સિં. મ-મૃત, પણ “મર' છું. ને સં. દંત ભર' છું. [સં.] ભાર, બેજ. (૨) લાકડાં કે ઘાસના પૂળા કુ.પ્ર. લગાડી] ભયથી ભરેલું [ભયમાંથી મુક્ત કરનાર ગાડામાં ભરવામાં આવે છે અથવા એ ભરવાળું ગાડું ભય-મંજન (-ભજન) વિ. [સં.] ભય ભાંગી નાખનાર, ભર વિ. જિઓ “ભરવું.] “ભરેલું' એ અર્થમાં સમાસના ભયભીત વિ. [સં.] બી ગયેલું, ડરી ગયેલું
પૂર્વ પદમાં: “ભર-પૂર’ ‘ભર-જવાની' “ભર-બન” “ભરભયભીતાવસ્થા સ્ત્રી. [+ સ. મ.સ્થા] ડરની પરિસ્થિતિ, બજાર’ વગેરે.
ભયની હાલત [ભયથી બચવા પ્રયત્ન કરનારું -ભર ક્રિ.વિ. [જ એ “ભરવું.'] “ભરેલું’ એ અર્થનો અનુગ ભય-ભીરુ વિ. [સં.] બીકને લઈ ડઘાઈ જનારું. (૨) સમાસને અંતેઃ “નેહ-ભર' “ક્ષણ-ભર” “દિવસ-ભર' ભય-માર્ગ કું. [સં.] ભયથી ભરેલે રસ્તે
ભર-આકાર પું. [જુઓ ‘ભર+સ.] પૂરી વિટી (ખેતર ભય-મુક્ત વિ. [સ.] ભયમાંથી છ ટું થયેલું, ભય-હીન થયેલું માટે વિરે) ભય-મૂલક વિ. [સ.] જેના મળમાં ભય રહેલો હોય તેવું, ભર-ઉપાટ ૫. (ભરથ-ઉપાડથ) સ્ત્રી. [જ એ “ભરવું + ભયને લીધે થયેલું
ઉપાડવું.'] ખાતામાં નાણાં વગેરે મૂકવાં અને ઉપાડી લેવા એ ભય-યુક્ત વિ. [સં.] ભયવાળું, ભયથી ભરેલું
ભર-ઊંઘ શ્રી. જિઓ ‘ભર' + “ઊંધ.] ગાઢ નિદ્રા ભય-રહિત વિ [સં.1 જુએ “ભય-મુક્ત.'
ભર-જય સ્ત્રી- [જ એ “ભર' + કુચ.] (લા.) પરચુરણ ભય-રૂપ વિ. સિં.] ઓ “ભય-યુક્ત.'
ચીજ-વસ્તુઓ કે માણસો વગેરેનો સમૂહ (“ભરકસ' એ ભય-લશ વિ. [સં.] બીધેલું, ડરેલું
ગ્રા. ઉચ્ચારણ) ભયવશાત્ ક્રિ.વિ. [સ.] ભયને લીધે, ડરના કારણે ભરખ કું., ન. [જ “ભરખવું.”] આહાર, ખાદ્ય, ખેરાક, ભય-યાકુલ(ળ) વિ. [ ] ભયને કારણે ગભરાયેલું, બાવરું ભક્ષ (ખાસ કરી હિસ્ય પશુઓ કરે છે તે) ભયસૂચક વિ. [સં.] ભયને ખ્યાલ આપનારું, ધાસ્તીના ભરખવું સક્રિ. [સ- મણ -> પ્રા. મગ દ્વારા] (હિંસ્ત્ર
Jain Education International 2010 04