Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 616

ભટકણિયું
૧૬૫૧
ભઠી(-8)
કુ.પ્ર.] ભટકનારું, ભટકુ. (૨) અરિથર
ભટવણ (-શ્ય) સ્ત્રી. એ નામની એક વનસ્પતિ ભટકણિયું ન. જિઓ ‘ભટકાવું' + ગુ. “અણુ” ક. પ્ર. + “ઇયું” ભટ-વર્ણ ન. એ નામનું એક વૃક્ષ, વરણે ત.પ્ર.] કવાના થાળામાંની સામેની પાણી ભટકાઈ ને ઘેરિયા ભટ પું, એ નામને એક છોડ તરફ વળે છે તે આડચ
[‘ભટકણ. ભટાઈ જુઓ “ભાઈ.' ભટકણુ ન. [જુએ “ભટકણ” + ગુ. ‘ઉં' ત. પ્ર.) એ ભટાઉલી સ્ત્રી, સિં. મઠ્ઠાવવિ>પ્રા. ભટ્ટામા (જ..)] ભટકણું વિ. [ઓ “ભટકણ ' + ગુ. “ઉ” ત.પ્ર.એ યોદ્ધાઓની નામમાળા (જે ભાટ લેકે ભણી બતાવે), ‘ભટકણ.
[sઓ “બટક-બોલું.” ભટાવળી ભટક-બેલ વિ. રિવા, + ઓ “બાલવું” + ગુ. ‘ઉ કુ.પ્ર.] ભટાકે પું. [રવા.] જ “ભટકે.” [કા ના(નાંખવા ભટક-ભવાની સ્ત્રી. રિવા. + સ.] (લા.) આખે દેવસ (કે મારવા) (રૂ.પ્ર.) ખિજાઈ જવું, ચિડાવું]. રખડવા રઝળવાનું કામ કરતી સ્ત્રી, વગર કામે ઘેર ઘેર ભટાણુ સ્ત્રી. [એ “ભટ' + ગુ. “આણી સ્ત્રી પ્રત્યય] રખડનારી સ્ત્રી
[માણસ, બટકબેલ પુરાણુની સ્ત્રી, ભટજી મહારાજની પત્ની ભટક-ભાલે પૃ. [રવા. * જુઓ “ભાલો.”] (લા) વાચાળ ભટાર્ક !. [ર્સ.] વલભીપુરના મૈત્રક વંશને સંસ્થાપક સેનાભટક-ભોયું વિ. રિવા. “ભટક' દ્વારા] રખડુ, રખડાઉ, ભટકુ પતિ. (સંજ્ઞા.) ભટકવું અ.ક્રિ. [રવા.] રખડવું, રઝળવું, નકામા આંટા-ફેરા ભટાવળી સ્ત્રી. [“ભટાઉલી.'] એ “ભટાઉલી.” કરવા. (૨) ચમકવું. ભટકાવું ભાવે,કિ, ભટકાવવું પ્રેસ.કે ભટિયે છે. [ ઓ “ભટ' + ગુ. “ઈયું ત...] જુઓ “ભટ.' ભટકાટવું સક્રિ. (રવી.] મારવું, ઝૂડવું. (૨) ડીને કણસ- ભરિયું ન. કતરાનું બચ્ચું, ગલુડિયું, કુરકુરિયું. (૨) (લા.) લાંમાંથી દાણા કાઢવા. ભટકાટાલું કમાણ, ક્રિ. ભટ- નાનું બાળક [(૨) ઘાસ અનાજ વગેરેને ભલે કાટાવવું છે. સ.કે.
ભરિયું વિ. રિવા.] ભૂકા જેવું, ભૂકો થઈ જાય તેવું. ભટકાટાવવું ભટકાટાવું, જુઓ “ભટકાટવું'માં.
ભટો ૫. [ઓ] ‘ભટ+ગુ. “એ' વાર્થે ત.પ્ર.] (તુચ્છકારમાં ભટકામણું સ્ત્રી. જિએ “ભટકાવું' + ગુ. “આમણી” કુ.પ્ર. ઓછું ભણેલો પુરાણી, ભઠ્ઠો [નાખવાને રૂમાલ જેમાં ભટકાઈ પડવાનું થાય તેવી એક રમત, આંધળો પાટે ભટર છું. []િ ઠગ લેને લેક્રોને ફાંસી નાખી મારી ભટકાર, . [ઇએ “ભટકવું' દ્વારા.] ભટકવું એ. (૨) ભટભટ ૬િ. વિ રિવા.] એકદમ, પોપટ, તરત તરત (લા.) ફાંફાં મારવાં એ
ભળિયું જુએ “ભરિયું.” ભટકાવવું, ભટકાવું એ “ભટકવું” માં.
ભદ પું. [સં. મi > પ્રા. ભટ્ટ; એ જ સ. માં સ્વીકારા ભટકાં ન., બ.વ. [રવા.] વલખાં, ફાંફાં. (૨) (લા.) લે છે] પંડિત, વિદ્વાન (એ અર્થને ઇલકાબ). (૨) પૌરાણિક લુપતા. [૦ મારવાં (રૂ.પ્ર.) કેરા-આંટા મારવા. (૨) મે- કથા વાર્તા વાંચવાને ધંધે કરનાર બ્રાહ્મણ, પુરાણી. (૩) ળવવા નકામી મહેનત કરવી]
બ્રાહ્મણ ૨ (૬) રાજાઓની પ્રશસ્તિ ગાનાર એક ભટકિયાં ન., બ. વ. જિઓ “ભટકામાંનું “ભટકું' + ગુ. બ્રાહ્મણજ્ઞાતિ અને એનો પુરુષ, ભાટ. (૫) પૌરાણિક વૃત્તિ ઈયું સ્વાર્થ ત. પ્ર. + ગુ. ‘આ’ પ.વિ, બ,૧] જુએ કરનાર વિદ્વાન “ભટ્ટને કારણે તે તે બ્રાહ્મણ જ્ઞાતિમાં ભટકાં.” (૨) (લા.) એક પ્રકારનાં તીખાં મરચાં
ઊતરી આવેલી એક અવટંક અને એને પુરુષ. (સંજ્ઞા.) ભટકિયું ન. જિએ “ભટાંકેયાં.'] એ નામનું એક પ્રકારનું શસ્ત્ર ભદા(-ટાઈ સી. (જુઓ ‘ભટ્ટ’–ભટ' + ગુ. “આઈ.' ભટકી ન., બ.વ. [૨વા) એક પ્રકારનાં મરી, તીખાં તે પ્ર.] પુરાણો વાંચવાની વૃત્તિ ભટકું વિ. [જુઓ ભટકવું' + ગુ. ‘ઉ' ઉ.પ્ર.] રખડુ, રઝળુ, ભટ્ટાચાર્ય પું. [સ, મટ્ટ + માનાર્થી] બંગાળી બ્રાહ્મણની એક ભટકવાની આદતવાળું
અવટંક. (૨) (લા.) અભણ, મુર્ખ ભટકો છું. [રવા. “ભટક' + . “એ” સ્વાર્થે ત.પ્ર.] (લા.) ભદારક પુ. [સં.] સંમાનનીય, પૂજનીય. (૨) રાજા. (નાટય.) મનમાં થતા આંચકે, ચટકે, ભટાકો. [Fકા ભેગાવવા (૩) જૈન આચાર્યોને એક ઈલકાબ (રૂ.પ્ર.) બરડે ભાંગી પડે તેટલે માર મારવા]
ભદિ કું. સં. મ ) પ્રા. ભટ્ટ દ્વારા] મૈત્રક વંશના એક ભટજી પું, બ. વ. [ઇએ “ભટ' + “જી” માનાર્થે.] ભટ્ટ ધરસેન નામના રાજાના સમયમાં વલભીપુરમાં થયેલો મહારાજ
[તેતર પક્ષી ‘ાવણ-વધ” કિંવા “ભટ્ટકાવ્ય'થી જાણીતા મહાકાવ્યનો ભટ-તી-તે)તર ન. [હ.] ઉત્તર ભારતમાં થતું એક પ્રકારનું કર્તા બ્રાહ્મણ કવિ (સંજ્ઞા) ભટનાગર છું. [હિં.] ઉત્તર ભારતના કાયસ્થોનું એ નામનું ભદિ કાવ્ય ન. સિં] વલભીપુરના ભટ્ટિ કવિનું એ નામથી એક કુળ અને એને પુરુષ (સજ્ઞા.)
જાણીતું મહાકાવ્ય, રાવણવધ મહાકાવ્ય. (સંજ્ઞા.) ભટમેવાડે પું. [જ ભટ' + “મેવાડે.] મેવાડમાંના ભદી પું. [સં. મર્દિને જ પ્રકાર] રાજપૂતો તેમ કારડિયા અને મેવાડમાંથી ગુજરાતમાં આવેલા મેવાડા બ્રાહ્મણના રાજપૂતોની એક અવટંક અને એને પુરુષ. (સંજ્ઞા.) એક ગોળ (બીજો ગેળ ત્રિવેદી મેવાડા) અને એને પુરુષ ભદો' છું. [સં. મ%->પ્રા. ભટ્ટ-] ભટ્ટજી (
તકારમાં.) (સંજ્ઞા.)
[દીકરી, પુત્ર ભદા? જુઓ “ભુકો.” ભટલી સ્ત્રી. [૬ ‘ટલો' + ગુ. ઈ સ્ત્રી પ્રત્યય] બટલી, ભઠ (-9) ક્રિ.વિ. રિવા.1 જુએ “ભઠ.” ભટલે પૃ. [આ ‘બટલો'] બટલો, દીકરો, પુત્ર ભઠી(-8) શ્રી. [સં. મૃષ્ટિના પ્રા. મટિમા નીચેથી આંચ