Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 600

એધિ-ચર્ચા
એધિ-ચર્યા . [સં.] જગતના ઉદ્ધાર કરનાર-તત્ત્વજ્ઞાન માટે પ્રયત્ન કરનાર વ્યક્તિનું એ વિશેનું આચરણ બાધિત વિ. [સં.] જેને બેધ કરવામાં આવ્યા હોય તેવું. (ર) જેને બેધ કરવામાં આવ્યેા હોય તે આધિ-તરુ ન. [સં.,પું.] જ્યાં ગૈતમ બુદ્ધને જ્ઞાન થયું હતું તે પીપળા (બુદ્ધગયામ ને)
૧૧:૫
એધિની વિ., સ્ત્રી. [સં.] બાધ કરનારી સ્ર કે પુસ્તિકા એધિ-વૃક્ષ ન. [સં.પું.] જુએ ‘બાધિ-તરુ.' એધિ-સત્ત્વ પું. [સં.] અનેક જન્મમાં શુભ કર્યાં કર્યાં પછી ઊંચી કક્ષાએ પહેાંચેલા જીવ. (૨) ગૌતમ બુદ્ધ, ને તે તે પૂર્વાવતાર. (૩) પૂર્ણ જ્ઞાનના માર્ગ ઉપરના સાધુ જીવ બધી વિ.,પું. [સં.] જેને જ્ઞાન થયું છે તેવું. (ર) જાતિસ્મરણથી અથવા અવધિજ્ઞાનથી માણે જનાર, (૩) બીજાને બેધ કરનારું, બાધક
આપે દ્રિય (બાધેન્દ્રિય) સ્રી. [સં. રોષ + રૂન્દ્રિય ન] જ્ઞાન મેળવવાની ઇન્દ્રિય
ખાધ્ય વિ. [સં.] જુએ ‘બોધનીય’-એદ્રવ્ય.'
મુખ્ય-તા શ્રી. [સં] જ્ઞાન
એન (બોન) સ્ત્રી, [જુએ બહેન.’] જુએ ‘બહેન'
ગુજરાતમાં)
એનસ ન. [અં.] કાયદાના હક્કથી મળતી ક્રમ ઉપરાંત કાર્યકરોને અપાતી વધારાની રકમ, (૨) અક્ષિસ, સુખડી, (૩) બેરણી
બેલું વિ. [રવા.] અંતરા પાચું અને પેલું, (ર) કાકું (૩) ખેાખડું. (૪) ન. સ્તન બાબા હું. [જુએ એયું] મૈદું સ્તન ખબર (રય) સી. ગરમ રાખ એભાટ જુઓ બેબાટ.’
એમાઇટ પું. [અં.] એક પ્રકારના ક્ષાર બોમ્બ પું. [અં.] જુએ ‘બેબ.’ ઍમ્બ-ગોળા જ ‘બૅબ-ગાળા,’ બા-પ્રૂફ જુએ Ăબ-પ્રૂક.’ બોમ્બમારા જએ ખોંખ-મારા.’ બૅમ્બર ન [અં.] જુઓ બર.'
ખ્-વાદ પું. [અઁ + સં.] જુઓ બેબ-વાદ,’ öવાદી વિ. [+ સં.,પું.] જુએ ‘બૅાંખવાદી,’ (તળ-બૉમ્બાર્ટૂન ન. [અં.] જએ ‘બૅાંખાર્ડન.’ બૅમ્બાર્ડમેન્ટ ન. [અં] જએ ‘બૅાંબાર્ડમેન્ટ,’ ય છું. [અં.] ઢાકરેા. (૨) યુરોપીય ઢબની રહેણીકરણીવાળા મકાનના નેાકર (મેટે ભાગે નાની ઉંમરને) ય-કાટ પું, “ટિંગ (-ટિક) ન [અં.] બહિષ્કાર, ત્યાગ યસ્ક્રાઉટ પું. [અં.] સેવાભાવી ચારિત્ર્યવાન તાલીમઅદ્ધ કિશાર
એનાફાઇડ વિ. [અં.] માન્ય, પ્રમાદ્યુિત, પ્રમાણ-સિદ્ધ બોનેટ સ્ત્રી, [અં.] ચિમની ઉપરની વાળાની જાળી. (૨) મેટરના આગળના ભાગમાંનું સંચાનું પતરાનું ઢાંકણ. (૩) સ્ત્રીઓની કાર વિનાની ટીપી
ૉન્ચ (ખણ્ડ) ન. [સં.] જુએ ‘ખાંડ,પૈ
બોન્સ-પેપર (બૅડ-) પું. [...] જુએ ‘બૅૉડ-પેપર,' એપ ન. છત. (ર) છાપરું એ-પટી,દી સી. [જુએ ‘એ' + ‘પટી,-ટ્ટી'] સ્ક્રીનાં પાલકાં વગેરે કપડાંએમાં મુકાતી પાતળી અને જુદા જુદા રંગની કપડા કે દારાની પટ્ટી
Jain Education International_2010_04
આપડી સી. સાવરણી
સ્ક્રીપ્રત્યય.]
આપણી સ્ત્રી, તમાકુની એક જાત બાપા-ગાળા હું., બ.વ. [જ બાપા-ગાળું’વિ.] પાતા, ઉપર ઘણું દુઃખ પડયું હોય એ પ્રકારના ઢોંગ મેપા-ગાળું વિ. પાપણું. (૨) ઢોંગી બડી સ્ત્રી. જએ ‘બેખડું' + ગુ. ઈ ' (લા.) જીભ (તિરસ્કારમાં), [॰ બંધ કરવી (ખધ-) (રૂ.પ્ર.) ખેલતા બંધ થયું (તિરસ્કારથી સામાની અરુચિ.). ૦ વધવી (રૂ.પ્ર.) સામાને ગમે ન ગમે એના ખ્યાલ રાખ્યા સિવાય ખેલ ખેલ કર્યાં કરવું] એબડું વિ. [જુએ ‘બેખું + ગુ, ‘ડ’ સ્વાર્થે ત.પ્ર.] સ્પષ્ટ ઉચ્ચારણન કરી શકનારું, જેનાથી ચાખ્ખું બેલી ન શકાતું ઢાય તેવું ('બેબડું' બ-ખ એવા ઉચ્ચારથી, તેાતડું' તત એવા ઉચ્ચારથી) {‘એયું(૪).’ એબલું ન. [જંગ 'એયું’+ ગુ. ‘લ' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] જુએ
+
એર-કૂટ
આખા(-ભા)ટ પું. [૨] વિરાધના પેશ્વાર -ખાટવું અગ્નિ. બબડાટ કરવે, ખખડવું એબિન શ્રી., ન. [.] વાણાનું સૂતર ભરવાની લાકડાની કે ધાતુની કાકડી. [॰ ભરવું (રૂ.પ્ર.) બેબિન ઉપર દારા વીંટવા]
આયામ (-મ્ય) સ્ત્રી. ખરી
ખાયું. ન. છાલ ઉતારી લીધેલું કરાંઠીનું પાચું લાકડું, (૨) ઝટ ભાંગી જાય તેવું લાકડું. (૩) પાચું અને ઝટ સળગી ઊઠે તેવું લાકડું
ખાયું?
ન.
[અં, ખોઈ + ગુ, ‘F' સ્વાર્થે તામ] ઊંડી નદી કે સમુદ્રમાં ખરાબે બતાવવા તરતું મુકાતું લંગરવાળું લાખંડનું પેલું ગોળાકાર સાધન
ખાર
નં. સં. ૧૭૦ પ્રા. વો, પ્રા. તત્સમ] ખેરડીનું કુળ, બદરી-ફળ. (ર) સીએનું માથાનું એક ઘરેણું. (૩) સીએના આંગળીએ પહેરવાના એક ભાતીગર વીંટલા. [॰ આપી કુલ્લીઓ કાઢવી (રૂ.પ્ર.) નજીવી વસ્તુ આપી મેટું કામ સાધી લેવું, ॰ જેવડાં આંસુ (રૂ.પ્ર.) મેટા માપનાં આંસુનાં ટીપાં, ના અમચ્છુ (૩.પ્ર.) થાડેનકે ઝાઝું વેચાણ, ॰નું ડđ(-દ)ટ (૩.પ્ર.) કશું જ નહિ. ॰ ખેર આંસુએ રાવું (કે રહેવું) (રૂ.પ્ર.) પાકે પાક મૂકી રડવું. > મૂકવાં (૩.પ્ર.) કપડા ઉપર બેરના આકારના ગેાળ બુટ્ટા મૂકવા. પાતાનાં ખાર વેચવાં (રૂ.પ્ર.) હલકાઈ પ્રગટ કરવી. શબરીનાં ખેર (રૂ.પ્ર.) લાગણીપૂર્વકની ભેટ એર હું. [અં.] જમીનમાંથી પાણી વગેરે કાઢવા માટે કરાતા ઊંડા તદ્દન સાંકડા ખાડો. (ર) સારને પહેાળું કરવાનું સુતારનું સાધન [કરી જનારું એર-કદ વિ. [જુએ બેર'' + પ્રા. ટ્ટ] (લા.) ખેલીને એર-કૂટ ન. [જુએ ‘બેર' + ‘ફૂટવું.'] (લા.) અધકચરું
0