Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 563

બાલ-શ્રેણિ,-ણી
અને
(લા.) બાળકોને કરવામાં આવતી સા બાલ-૧ બાલ-મેણિ, શ્રી તી. [સં.] પ્રાż-પ્રાથમિક શિક્ષણ-કક્ષા, બાલ(-ળ)-સખા પું. [સં.] બચપણમાં મિત્ર. (ર) છેક અચપણથી ચાલુ રહેલી મિત્રતાવાળા તે તે માણસ બાલ(-ળ)-સખી સ્ત્રી. [સં.] બચપણની સહિયર. (૨) બચપણથી ચાલુ રહેલી સહિયર ખાલ(-૧)-સપ્તાહન. [સં.] ખાળàને સંસ્કાર શિક્ષણ મળે એ ઉંદરો વર્ષના કોઈ દિવસેામાં થતી સાપ્તાહિક ઉજવણી બલ(ળ)-સર્પ છું. [સં.] સર્પનું પરતું, નાના સાપ આલ(-ળ)-સહિયર સ્ત્રી, [+જએ ‘સહિયર.] જુએ ત્રિએ ‘બાલન્સખા.' બાલ(-ળ)-સંગાથી (-સાથી) પું. [ + જ એ ‘સંગાથી.’] બલ(ળ)-સંગાપન (ન્સફ્ગેાપન) ન. [સં.] બાળકોનું રક્ષણ બાલ(·ળ)-સંઘાતી (સતી) પું. [+ સેં. સંઘાર + ગુ. ‘ઈ' ત.પ્ર.] જુએ ‘બાલ-સખા,’ બાલ(-ળ)-સંજીવની (-સ-જીવની) વિ., સ્ત્રી. [સં.] ખાળફાને જીવવાની શક્તિ આપે તેવી દવા બાલ(~ળ)-સંમેલન (-સમ્મેલન)
‘બાલ-સખી.’
ન. [સં.] બાળકાના મેળાવડા [સંભાળ તેમ જતન બાલ(-ળ)-સંરક્ષણ (-સંરક્ષણ) ન. [સં.] ખાળફ્રાની સારમાલ(-ળ)-સંરક્ષણાલય (સંરક્ષણ), બાલ(ળ) સંરક્ષાલય (-સુરક્ષાલય) ન. [+ સં, સું-રક્ષા, સંરક્ષા + માજી] ગુનાહિત બાળકાની સારસંભાળ અને સન્માર્ગ તરફ વાળવાનું સ્થાન [સમઝાય તેવી લેખન-સામગ્રી ખાલ(-ળ)સાહિત્ય ન. [સં.] બાળઢાને વાંચવાનું ગમે અને બાલ(ળ)-સુલભ વિ. [સં.] ખાળકોને સરળતાથી પ્રાપ્ય હોય તેવું. (૨) બાળક઼ાને સ્વાભાવિક આલ(-ળ)-સૂર્ય પું. [સં.] જએ ‘બાલ-વિ.’ ખાલ(-ળ)-સૈનિક છું. [સં.] અચપણમાં જરૂરી લશ્કરી તાલીમ લેતા ખાળક, 'બાય-સ્કાઉટ'
બાળ-બંદીશાળા
૧૫૯૮
બાલ(-ળ)-સ્નેહ પું. [સં.] અચપણથી અંધાયેલે પ્રેમ આલ(-ળ)-સ્નેલી પુ. [×.] ખચપણના મિત્ર. (૨) બચપણથી ચાયા આવતા મિત્ર
બાલ-(ળ)-સ્ખલાલ પું. [સં.] બચપણના અભાર સ્વભાવ, બાળક જેવા સ્વભાવ [(માણસની) બાલ(ળ)મ્ભરૂપ ન. [સં.] નાના। આકાર કે આકૃતિ બાલ(-ળ)-સ્વાતંત્ર્ય ન. [સં.] બાળકાની સ્વતંત્રતા બાલ(-ળ)-હુઠ પું. [+જુએ હઠ.’] બાળક સ્વભાવની જિંદું માલ(-ળ)-હત્યા શ્રી. [સં.] ખાળકાના ઘાત, બાળક કે બાળકાનું ખૂન કરવું એ [બાળકોનાં ખૂન કરનારું બાલ(-ળ)-હત્યાનું વિ. [+જઆ ‘હત્યારું.'નું બાળક કે બાલ(-ળ)-હરડે ી. [ + જુએ ‘હરડે.’] નાની હરડે, હીમજ ભાલ(-૧)-હાસ્ય ન. [સં.] નિર્દોષ હસવું એ, ખાળક જેનું
નિખાલસ હાસ્ય
ખાલ(-ળ)-દ્રુશ્ય ન. [સં.] ખાળકનું સરળ પ્રકારનું હૈયું. (ર) વિ. આળકના જેવા નિખાલસ હૈયાવાળું ખાણ(ળા) શ્રી. [સં.] ખાળકી, કરી, કન્યા, કુમારી,
Jain Education International2010_04
માલેંદુ-વ્રત
આલિકા (સામાન્ય રીતે ઉંમરે આવ્યા પહેલાંની) બાલાઈ જી. [ા.] દૂધની તર, મલાઈ. (ર) પગાર ઉપરાંત મળતી દસ્તૂરી, સુખડી. (૩) વિ. પરચરણ, વધારાનું બાલા-ચમ્ શ્રી. [સં.,સ્ત્રી.] મકરીએની સેના, ‘ગર્લ-ગાઈડ’ ખાલા-ગાણું વિ. [સં. વાહ + જુએ ‘ગેલું.'] (લા.) બાળકના પ્રકારનું દયામણું
બાલાજી પું., અ.વ. નારાયણના એક વ્યંકટેશ સ્વરૂપનું નામ. (સંજ્ઞા.) (રામાનુજ સંપ્રદાંયમાં એ નામે ‘નારાયણ'ની ખ્યાતિ છે.) [ાપી બાલાટોપી સી. [સં. વાહ+ જ ટાંપી.'] બાળકની બલાતપ પું. [સં. ચારુ + શ્રાવ] સવારના કુણા તડકા બાલા-તંગ (-ત) પું. ફા.] Àાડાની પીઠ ઉપરનું જીન મજબૂત રીતે બંધાઈ રહે એ માટેનું એના પેટ કરતાં બંધાતા લગડાને કે ચામડાના પટ્ટો [(સંજ્ઞા.) બાલાત્રિપુરા . [સં.] દુર્ગાદેવીનું એ નામનું એક સ્વરૂપ. બાલાદિત્ય પું. [સ, વાહ + આથિ] જુએ ખાલ-વિ.’ બાલાપહર્તા વિ., પું. [સં., ચા + અવ-દાં પું.] બાળકને ઉઠાવી જનાર માણસ
બાલાબર પું. [.] કસવાળા લાંખા અંગરખે આલા-મંડી (બડી) સ્ત્રી. [સં. રાજ + જએ ‘ખંડી.] બાંય વિનાની કસવાળી ખંડી [નારી એક દવા ખાલામૃત ન. [સં. મા + અમૃત] બાળકને પણ આપબાલાર્ક હું. [સં. વાજી+ મ] જએ બાલ-વિ.’ આલાવસ્થા શ્રી. [સં. વાજ્ર + અસ્ક્યī] બચપણ, બાલ્યાવસ્થા ખાલાશ, શી, (-સી) સી. [ા. ખાલાઈશ, + ગુ. ‘૪ ’ સ્વાર્થે ત. પ્ર.] સાર-સંભાળ, જાળવણી
ખાલા(-ળા)અમ પું. [સં. વાહ + માશ્રમ,વાહા + મા-મ] બાળકો તે બાળકીઓને આશ્રય આપવાની સંસ્થા ખલાસ, ગાડી થી. [અં. ઍલાસ્ટ્ + આ ગાડી.'] રેલમાર્ગની મરામત માટે સામાન લઈ જનાર ભારખાનું ખલાસી જુઓ બાલાશી.'
બાલાં ન., ખ.વ. ફાંફાં. (ર) બહાનાં
ખાલાંસ સી. [અં. બૅલૅન્સ] વધારાની બાકી. (૨) પુરાંત બાલિકા શ્રી. [સં.] જુએ ‘બાલા.’ બાલિકા-વિદ્યાલય ન. [સં.] શકીએની નિશાળ બાલિકાશ્રમ છું. [ + સં. માશ્રમ] કરીએને આશ્ચય આપવાનું સ્થાન
ખાલિકોત્સવ છું. [સં. ઉલ્લ] ખાળાએના તહેવાર (બ્રેકરીએનાં જાગરણ વગેરે) [(૩) હીનક્ષુદ્ધિનું ખાલિશ વિ. [સં.] નાદાન, છે।કરવાદી. (૨) મૂર્ખ, બુદ્ધિહીન. ખલિશ-તા સી., ભાવ હું. [સં.] ાકર-મત, નાદાની. (૨) ત્ર્ખતા. (૩) હીન બુદ્ધિ હોવી એ બાલુ(-)હું ન. [સં. વજ્ઞ + ગુ. ‘ઉ' ‘હું' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] નાનું ખાળક (લાડમાં)
આલેચ્છા . [સં. વાહ + ડ્રા]] ખાળકની મરજી બાલેશ(-સ)રી સ્ત્રી, બેરસલીનું ઝાડ
આણંદુ (બાલેન્દુ) પું. [સં. ચાહવું] બીજના ચંદ્રભા બાલેંદુ-વ્રત (બાલેન્દુ) ન. [સં.] ચૈત્ર માસમાં કરવામાં