Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 524

ખેંચાઈ
બચાઈ શ્રી. [જુએ ‘બચવું’+ગુ- ‘આઈ 'કૃ.પ્ર.] જ 'બચત.ૐ' (૨) (લા.) કરકસર
ખચાઉ વિ. [જ઼એ બચવું' + ગુ. ‘આ' રૃ.પ્ર.] ખચત કરી શકાય તેવું. (૨) બચત કરનારું, કરકસરિયું અચાહું જએ બચારું’–‘બિચારું,’ ખચારવું અક્રિ. [જએ ‘અચકારવું'.] જુએ ‘ખચકારવું.’ અચારાણું ભાવે, ક્રિ. બચારાવવું છે,, સક્રિ અચારાવવું, બચારાયું જુએ ‘અચારવું'માં બચારું(-હું) જએ બિચારું.'
બચાવ સું. [જુએ ‘અચવું' + ગુ. ‘આવ' કૃ.પ્ર.] ખચવું કે બચાવવું એ, સંરક્ષણ, ‘ડિફેન્સ.' [॰ કરવા (રૂ.પ્ર.) પેાતાની માથે આવેલી આફતમાંથી ઉગારા કરવા] બચાવ-કાશન. [+ જુએ ‘કામ. ] ખચાવી લેવાનું કાર્ય બચાવ-પદી સ્ત્રી. [+ ૪એ ‘પડદી.'] રક્ષણાત્મક પતરી, ‘વાવ,’ ‘એસ્પ્રેઇપ વાવ'
બચાવવું, બચાવું જુએ ‘બચવું'માં, [વાદીનો પક્ષ બચાવ-પક્ષ પું. [+ સં.] અદાવત કે ચર્ચાસભામાં પ્રતિઅચાવેશ પું. [જએ ‘બચાવવું” + ગુ. ‘એ’ રૃ. પ્ર.] જુએ
‘બચાવ.’
[લગતું
બચ્ચાંને
ખચિયું વિ. [જુએ ‘બચું’+ શું. ઇયું' ત.પ્ર.] ખચી (-૨૧) સ્ત્રી. [રવા.] જુએ ‘બુકી’–બાકી,' (૨) જીલ, [॰ ફાટવી (રૂ.પ્ર.) ખેલવાની શક્તિ હોવી] ખચા (-ચાૐ) શ્રી. જ઼િએ ‘ખેંચું,-Ä' + ગુ.
‘ઈ'
લાડ
સીપ્રત્યય.] નાની દીકરી. (ર) નાની કરી બચુ પું. [જુએ ‘બચું.'] દીકરા દીકરીને માટેને વાયક શબ્દ, બેટા ખરું જએ ‘બચ્ચું,’
બચૂકડું(-લું) વિ. [જુએ ‘બચ્ચું' + ગુ.ક’+ &' કે 'લ' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] (વહાલમાં) તદ્દન નાનકડું (બાળક કે પશુ પક્ષીનું બચ્ચું). (૨) તદ્ન નાના કાઈ પણ પદાર્થ બસૂરિયું વિ [જુએ ‘ખચૂડું' + ગુ. ‘યું' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] જુએ ‘ખચૂકડું(૧).’ [દીકરી, (ર) નાની છે।કરી ચૂડી સી, [જુએ ‘બચ્ચું'+ગુ. ‘ઈ' સ્રીપ્રત્યય.] નાની અચૂૐ વિ. જુિએ અચું' + ગુ. ‘હું' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] નાનું ખર્ચ [ત. પ્ર.] જએ ‘અચૂકડું.' બચૂલિયું વિ. જ઼િએ બચ્ચું' + ગુ. ‘લ' + ‘ઇયું’સ્વાર્થે અચેરી સ્રી. નિંદા, કૂથલી
બચાલિ(-ળિ)યું ન. [જુએ ‘બલિયું,’] જુએ ‘બચતું.’ અચ્ચમ-જી, બચ્ચાજી પું. જએ બચ્ચેા' + માનવાચક ‘જી.’] (તિરસ્કારમાં સંબોધન) દીકરો
બચ્ચાં-કચ્ચાં ન., અ. વ. [જુઆ ‘બચ્ચું,’ – દ્વિર્ણાવ.]
બચાં, છેકરાં છૈયાં
ચાં
બચ્ચાં-શાહી વિ. [જુએ ‘ભચ્ચું' + ગુ. મા' બ. વ., પ્ર. +જુએ ‘શાહી.’] છે.કરવાદથી ભરેલું અચ્ચી -૨ જુએ. ખેંચી ૧-૨,
અચ્ચું ન. [સં. અવx-> મ; આ વિકાસ શકય, છતાં કા, ‘બચત્' વધુ સ્વાભાવિક] બાળક, કર્યું. (આ અર્થમાં બાળબચ્ચુ બાળબચ્ચાં' એવે ોડિયા પ્રયાગ
Jain Education International_2010_04
અજવું
રૂઢ છે.) (૨) પશુ પક્ષી જંતુ વગેરેનું નાનું ફરજંદ. [ચ્ચાના ખેલ (રૂ. પ્ર.) સહેલું કામ]
બચ્ચા પું. [જુએ બચ્ચું.'] છેકરા, (૨) દીકરા. (ગુ.માં ખÀા' બહુ રૂઢ નથી.) [નહિ તેવું અચ્છ⟨-′′)′ વિ. [વા.] અરઢ, ખરબચડું, સુંવાળું અચ્છ(-o)ડાઈ સી. [ + ગુ. ‘આઈ ” ત. પ્ર.] ખરટપણું અછત વિ. જિઆ બ’+ છડવું,'] બેવાર ડેલ હાય તેવું. (ર) (લા.) પું. ચેાખાની એક જાત અછવું સ. ક્રિ, પસંદ કરવું. ખારૂં કર્મણિ., ક્રિ. બછાવવું પ્રે., સ. ક્રિ. [કરવા જેવું મછાઉ વિ. [જએ ‘ખવું' + ગુ. ‘આ' ૩. પ્ર.] પસંદ બછાવ પું. જિઓ ‘ભઠ્યું’+ ગુ. આવ' રૃ. પ્ર.] પસંદગી બછાવવું, બછાવું જુએ બછવું”માં, બ જએ ‘અચ્છડ,’ અછછવાઈ જઆ બડાઈ.’ જગી વિ., પું. [જ
૧૫૫૯
[કલાકાર અજવું'+ફા.] વાદ્ય વગાડનાર
બજા ન. તલવાર
મજબજાવવું અ. ક્રિ. [જુએ ‘બાવવું,’આદ્ય બે શ્રુતિએ ના દિલ્હવ.] (લા.) ઘણા અવાજ કરવે. (ર) પાદનું અજર (-૨૫) સ્ત્રી, સંધવા માટેના તમાકુનેા ખારીક ભૂકો, છીંકણી, તપખીર, સંધણી
અજરખ,-હેં ન. એ નામનું એક વૃક્ષ અને એનું કાળા રંગનું મણકા જેવું કુળ (જે બાળકાના ગળામાં કાઈની નજર ન લાગે એ માટે બંધાય છે.) (૨) (લા.) માદળિયું. (૩) પેાયણીનું મૂળ કે ફળ. (૪) મજબૂત આદમી. (૫) સાપ, (૬) કાળા રંગના માકર
અજર-ભાંગ પું. તમાકુના છેડ અજરંગ પું.[સં. વગ્રıજ્ઞ + =વાનૢ વના જેવાં અગેવાળું] (લા.) હનુમાન, મારુતિ. (સંજ્ઞા.) [પ્રકાર. (વ્યાયામ.) બજરંગ-મૂંઢ (બજર-ed) પું. [ + સં.] કસરતના એક બજરંગ-અલી (બજર)પું. [+ ર્સ,], બજરંગી (મજરફી) પું. [સં, વા] જુએ બજરંગ’ અરિયું વિ. [જએ અજર' + ગુ. ‘યું' ત. પ્ર.] બજરના રંગનું. તપખીરિયું, છીંકણી રંગનું. (૨) ન. ખજ૨ ભરવાની દાબડી કે ડી
બજરિયા પું. [જુએ બજરિયું.’] તમાકુના છેડને મળતા એક બ્રેડ, (૨) છીંકણીને વેપારી
અજરા હું, [હિં. બજરા] એક પ્રકારનું વહાણુ. (વહાણુ.) અજ(-જા)વણી સ્ત્રી. [જએ ‘અજ(-જા)વવું' + ગુ. ‘અણી'
. પ્ર.] બાવનું એ, અમલમાં મૂકવું કે મુકાવવું એ, અમલ કરવા એ (ખાસ કરી અદાલતના હુકમથી). (ર) ટાંચ, જતી અજવવું જ
બજવું'માં
અજવું' અ. ક્ર. [સં. વાથ-> વધ્ન-] (વાઘ વગેરેમા) વગાડવાથી અવાજ થવા, (વાઘનું) વાગવું. ખજાવું ભાવે, ક્રિ. બજાવવું: પ્રે., સ. ક્રિ.
ખજવુંર અ. ક્રિ[ા. બા આવુર્હત્] અમલમાં આવેલું, અમલમાં મુકાવું, બનવું? ભાવે, ક્રિ. બજવવું, ખાવું