Page Text
________________
૧૪૬૫
પેટ-પાળું
બોર, કપટ. (૨) ખરાબ આશયવાળું. ૦નું હલકું (રૂ. પ્ર.) @હલક સ્વભાવનું. ને ખાતર (રૂ. 4) ગુજરાન ચલાવવા માટે ને દુઃખ દેવું (રૂ. પ્ર.) લાખ સહન કરવી. ૦ ભાડું (રૂ. ) ભજન. ૦ને દૂતરો (રૂ. પ્ર.) ભજનને માત્ર લાલચુ. ૦ને ખડે પૂર (રૂ. પ્ર.) ગુજરાન મેળવવું. તેને પહદે (કે મેલ) (રૂ. પ્ર.) છાને કે ગુપ્ત વિચાર. ને પેલો (રૂ. પ્ર.) પોતાનાં સંતાન. ૦ ૫કડીને હસવું (રૂ. પ્ર.) ખૂબ હસવું. ૦૮-૮થ) ૫હવું (રૂ. પ્ર.) (સ્ત્રીને પટે) જન્મ લે. () ૫હાણ કે પથરો ૫ (પાણ-) (રૂ. પ્ર.) દુષ્ટ પુત્ર જન્મ. પાકવું (રૂ. પ્ર.) અંતરનું માણસ દગાર નીવડવું. ૦ પાકવું (પેટ) (રૂ. પ્ર.) સંતાનરૂપે જન્મ લે. ૦ પાટણ (કે પેટલાદ) જવું (રૂ. પ્ર.) ખૂબ ભૂખ લાગવી. ૦ પીઠ એક થવાં (રૂ. પ્ર.) (૨, પ્ર.) બહુ જ દૂબળું થઈ જવું, સખત પરિશ્રમ કર.
પૂરતું (રૂ. પ્ર.) ગુજરાન ચાલે તેટલું. ૦ પેય વળી જવું (રૂ. પ્ર) ખૂબ ભૂખ લાગવી. ૦ પોષવું (રૂ. પ્ર.) માત્ર પિતાના ગુજરાનને જ વિચાર કરવો. ફાવું (૨. પ્ર.) અંગત માણસ ખૂટી જવું. ૦ ફેવું (રૂ. 4) પી વાત કહી દેવી. ૦ બળવું (રૂ. પ્ર.) મનમાં ખૂબ ચિંતા થવી. બળેલું (રૂ. પ્ર.) અંતરમાં ખૂબ ચિંતાએ ભરેલું.
બાળવું (રૂ. પ્ર.) ચિંતા કરવી. ૦ ભરવું (રૂ. પ્ર.) - જીવિકા ચલાવવી, ગુજરાન મેળવવું. ૦ ભરાવું (રૂ. પ્ર.) તતિ થવો. ૦માં આગ (ગ્ય) (રૂ. પ્ર.) અંતરને રોષ. (૨) ભૂખ. ૦માં આમળે (રૂ. 2) કીને, ષ, ઝેર. ૦માં કરમ બોલવાં (રૂ. પ્ર.) ખૂબ ભૂખ લાગવી, ૦માં કાતા, માં છરી, ૦માં પાળી (રૂ. પ્ર.) અંદરનું વેર, શત્રુતા. ૦માં ક (રૂ. પ્ર.) ઘણી ભૂખ લાગવો. ૦માં ખાટા પડવા (રૂ. પ્ર)ભૂખ લાગવો. ૦માં ખંચવું (રૂ. પ્ર.) અણગમો હા. (૨) દ્રષ થશે. ૦માં ગલયિાં કે બિલાતાં આળોટવા (ઉ.પ્ર.) ખબ ભૂખ લાગવ એ. ૦માં ઘસવું, ૦માં પેસવું (-પેસવું) (રૂ. પ્ર.) ખુશામત કરવો. (૨) વિશ્વાસ પ્રેળવવા પ્રયત્ન કરો. ૦માં ટાંટિયા હેવા (૨. પ્ર.) બહાર જણાવા ન દેવું. ૦ માંકવું (રૂ. પ્ર.) છોકરાં છેવાં થવાં. ૦માં તેલ રેવું (રૂ. પ્ર.) ઈર્ષાથી ગુસ્સે થવું. (૨) ધ્રાસકે પડવા. ૦માં દાઢી હોવી (રૂ. પ્ર.) બચપણથી શાણપણ હોવું. ૦માં દાંત હવા (રૂ. પ્ર) અંતરમાં વેર લેવું. ૦માં ધાઢ પડવી (રૂ.પ્ર.) ખૂબ ભૂખ લાગેલી હોવી. ૦માં ધ્રાસકો પ, ૦માં ફાળ પડવી, ૦માં શેરડે ૫ (. પ્ર) બીકથી ચોંકી ઊઠવું. ૦માં ન સમાવું (રૂ. પ્ર.) પરવા ન કરવી, (૨) ગાંઠનું નહિ. ૦માં ન-નાંખવું (રૂ. પ્ર.) ખાવું. ૦માં પગ હેવા (રૂ. પ્ર.) દુછ હોવું, લુચ્ચું દેવું. ૦માં પાણી ન હલવું (રૂ. પ્ર.) જરા પણ તકલીફ ન થવી. (૨) ચિત્તની સ્થિરતા હેવી. માં પાળી મારવી (રૂ. પ્ર.) પિતે પિતાનું બ હું કરવું. માં પૂળે ઊઠ (રૂ. પ્ર.) મનમાં બળતરા થવી. ૦માં પેસવું (-પેસવું) (રૂ. પ્ર) વિશ્વાસ ઉપજાવ. (૨) સામાની વાત જાણી લેવી. ૦માં પેસી નીકળવું પેસી-) (૩. પ્ર) સામાન ભેદ કે મર્મ જાણી લેવો. ૦માં બળવું
(ઉ.પ્ર.) ચિંતા કરવો. ૦માં બાર વાગવા, ૦માં બિલાડાં આળોટવાં (કે બોલવાં) (રૂ.પ્ર.) સખત ભૂખ લાગવી. માં ભરાઈને બેસવું (બેસવું) (રૂ.પ્ર.) શરણ લેવું. (૨) ખાનગી વાતચીતથી વાકેફ થવું. ૦માં રાખવું, ૦માં સમાવવું (રૂ. પ્ર.) ગુપત વાત છાની રાખવી, ભેદ ખુલે ન થવા
છે. ૦માં રોગ હે (રૂ. પ્ર.) મનમાં દગો હોવો. ૦માં સમાઈ જવું (રૂ. પ્ર.) વાતને ગળ જવી. ૦માં હાથ હાથના ખાટા (રૂ. પ્ર.) કડકડીને લાગેલી ભૂખ. ૦માં હેલું (૨. પ્ર.) ગુત રીતે મનમાં રહેવું. ૦માંથી એકી કઢાવું (રૂ. પ્ર.) ખાનગી વાત ખુલી કરી દેવી. ૦માંથી પગ કાઢવા (રૂ. પ્ર.) કુમાર્ગે વળવું. (૨) દગો કરવા. ૦ મેટું રાખવું (રૂ. પ્ર.) ઉદારતા રાખવી, ઉદાર મનના થવું. ૦ લેવું (રૂ.પ્ર.) છાની વાત જાણી લેવી. ૦ વાંસા સાથે ચાટવું (૩. પ્ર.) ખૂબ ભૂખ્યા થવું. - આવવું, પડવું (રૂ.પ્ર.) જન્મ લે. -ટે પથરે (કે પાણે) ૫ (રૂ. પ્ર.) કુસંતાન થવું. - પહેલું (પળું) (રૂ. પ્ર.) ઘણાં સંતાન. - પાટા બાંધવા (રૂ. પ્ર.) ભૂખમરો વેઠવો. (૨) ઓછું ખાઈને પણ આબરૂ સચવવી. - પાન છૂટવાં (રૂ. પ્ર.) બાળકને જોઈ માને હર્ષ થવો. ઊંડું પેટ (રૂ. પ્ર.) વાત ન કેડે તેવું. ઠંડે (કે ટાઢે પેટે (-ડે-) (રૂ.પ્ર.) નિશ્ચિતપણે. (૨) રતાપૂર્વક. પાપે પેટ ભરવું (રૂ. પ્ર.) ખેટાં કામ ર્યો કરવાં. બે પેટ કરવાં (રૂ. પ્ર.) હદ ઉપરાંત જમવું. મોટું પેટ (રૂ. પ્ર.) વિશાળ હૃદય, ઉદાર ચિત્ત. સાંકડા પેટનું (૩. પ્ર.) કંજસ, લોભી] પેટ-કશ ૫. [+ ફો] હાથીને પેટે બાંધવાનું દોરડું પેટ-કટણિયું વિ. [+ જ “કટવું' + ગુ. ‘અણ' કવાચક કુપ્ર. + “યું” ત..] પેટ કટવાની ટેવવાળું. (૨) જેનું પૂછડું ઢીંચણની ઉપર જ પૂરું થતું હોય તેવું (૨). (૩) (લા.) સ્વાર્થી
[ખાધા-ખ પેટખાઈ સી. [+ જ “ખાવું' + ગુ. આઈ' ક. પ્ર.] પેટ-ગુજારે છું. [+જ “ગુજર'.] ભરણ-પોષણ, ગુજરાન પેટ ઘસણ સ્ત્રી. [+ જુએ “ઘસવું' + ગુ. “અણું' ક્રિયાવાચક કે પ્ર+ “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્ય.] પેટ ઘસીને ચાલવાની ક્રિયા. (૨) (લા.) ખુશામત
[ઝાડાને રેગ પેટ-ચલી સ્ત્રી. [+ જુએ “ચાલવું' + ગુ. ઈ 'કુપ્ર.] (લા.) પેટ-ચંક સ્ત્રી. [+ જ “ચંક.”] પેટમાં થતી આંકડી. (૨)
(લા.) મન-દુઃખ " [છુપાવ્યા વિનાનું પેટ-છુ વિ. [+ જુએ છ૮.'] મુક્ત મનનું, કાંઈ પણ પેટરિયું વિ. [+ગુ. “હું' + “ઈયું ત.ક.] પોતાનું પેટ ભરવાના
ખ્યાલવાળું. (૨) (લા.) સ્વાથ પેટ-તર પુ. વેડાં વગેરેના પિટને એક રેગ પેટ-, . [+ જુઓ તોડવું' + ગુ. ‘એ' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] ઢોરને આફરાને રેગ પેટન્ટ કું. [અં.1 નવી શેાધ વગેરેને માલિકી
એવા માલિકી-હક્કને સરકારી પરવાને પેટ-પાછું વિ. [+જઓ “પાળવું' + ગુ. “ઉ” ક...] જ પેટ-વડિયું.'
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |