Page Text
________________
પહેરેગીરી
૧૩૯૧
પહોળાવવું
પહેરેગીરી (પેરેગીરી) જિઓ “પહેરાગીરી.'
સૌથી પહેલાં, તદ્દન આરંભમાં પહેરેદાર (પેરે-દાર) જ એ “પહેરા-દાર'-પહેરાગીર.' પહેલી (પેલી) રુમી. [સં. પ્રવિ > પ્રા. પઢિમાં] પ્રહેલિકા, પહેરેદારી (પેરેદારી સ્ત્રી. [+ ફા. “ઈ' પ્ર.] જુઓ ઉખાણું, સમસ્યા, કોયડે. (૨) (લા.) સમઝમાં ન આવે પહેરાદારી”-પહેરાગીરી.'
તેવો વિષય પહેરે પુ. વિ. પહહ ચોકી કરવી એ, જગતાં જાપ્તો પહેલું (પેલું) વિ. સં. પ્રથ દ્વારા પ્રા. પહ૪-મ-૩ પ્રથમ, રાખવો એ, રેન, “રાઉન્ડ.” [-રામાં રાખવું (રૂ.પ્ર.) જાપ્તા આદિમ, આરંભનું, “ઓરિજિનલ,' “ફર્સ્ટ.' (૨) ખૂલતી નીચે નજરકેદમાં રાખવું. માં હોવું (રૂ.પ્ર.) અટકાયતમાં વિનાનું, “અપસેટ.” [ટલા ખળાનું (રૂ.પ્ર.) સૌથી પ્રથમ હોવું. ૦ દેવે (રૂ.પ્ર.) ચાલતાં ચાકી કરવી. બદલો - જનમેલું. (૨) બહુ લાડકું. -લા નંબરનું (નમ્બરનું) (રૂ.) (૨. પ્ર) ચોકીદાર બદલાવા. ૦ એસ (-બૅસ) (રૂ. પ્ર.) શ્રેષ્ઠ પક્તિનું, સૌ આગળ પડતું] ચકી બેસવી. ૦ એસા (બેસાડવા), ૦ મક (રૂ.પ્ર.) પહેલેથી (પેલેથી) ક્રિ.વિ. [ + ગુ. એ સા.વિ, પ્ર + ચકી બેસાડવી. ૦ ભર (રૂ. પ્ર.) સંત્રી તરીકે ચાકી થી પાં. વિ. ને અનુગ] શરૂઆતથી, આરંભથી, અગાઉથી રાખતા ફરવું]
પહેલી (૧૫:વી) સ્ત્રી. એ નામની એક વનસ્પતિ પહેલ (પેડ) સ્ત્રી. [સં. ગ્રંથ દ્વારા પ્રા. હિ૪ જ, ગુ. પહે (:) સ્ત્રી, [સં. પ્રમા> પ્રા. પ દ્વારા] પરેઢિયાને પિહિલ.”] સૌથી પ્રથમ થઈ રહેવું એ, પ્રાથમ્ય. [૦ કરવી પ્રકાશ. (૨) પઢિયું, મળસકું. [ફાટવી (રૂ.પ્ર.) મળસકે (રૂ.પ્ર.) બીજા કરતાં વધુ આગળ આવવું]
થવું] પહેલ (પેલ) પું. [ફા. પહલુ] પાસાદાર વસ્તુ હીરા પહાકાહવું, પહેકાવું (પકા-) એ “પહોચવુંમાં. વગેરેને ઘસીને કરેલા) પાસે. [ ૯ પાટવા (રૂ. પ્ર.) પહોચ (પ:) જાઓ “પહોંચ.” પાસાને ધાટ આપ. (૨) તાલીમ આપવી]
પહેચ-બુક (પેશ્ય-) જુઓ “પહોંચ-બુક.' પહેલ-ધરો (પેલ-ધરો) વિ . જિઓ “પહેલું' + “ધરવું'ગુ. પહેચવું (પે:ચવું) જુએ “પહેચવું.' પહેચાવું (પચાવું)
ઉં' કુ.પ્ર.] પ્રથમ વાર જ હજી ધંસરી ઉઠાવી છે તેવો બળદ ભાવે, ક્રિ. પહેચા (ક)હવું (પ:ચા(-કા)ડવું) પ્રે., સ.ક્રિ પહેલ-પહેલે (પેલ-પેલે) કિ.વિ. [જ “પહેલું -વિર્ભાવ પહેચા(-કા)ઢવું, પહાચા(-કાવું (૫:ચા(કા)) જાઓ
+ ગુ. “એ” સા.વિ.પ્ર.), પહેલ પ્રથમ (એલ) ક્રિ. વિ. “પહોચવું' “પહેાંચવું'માં. [+ સં. વિ.), પહેલ-વહેલાં (પેલ-વેલાં) ક્રિ. વિ. [+ પહેચેલ,-લું (પોચેલ,-લું) એ “પહોંચેલ,-લું.
વહેલું' + ગુ. ‘આ’ ત.પ્ર.] સૌથી પહેલાં આરંભમાં, શરૂમાં પહેતવું (પતવું) અ. િસિં. પ્ર-મૂતરુંપડુત્ત, ભ, ફ, ના. પહેલ-વહેલું (પેલ-વેલું) વિ, ક્રિ. વિ. જિઓ “પહેલું' + ધા.] જુએ “પહોચવું.” (જ, ગુ. અને ગ્રા.) પહેાતાનું “વહેલું.'] સૌથી પ્રથમ, પહેલ-પ્રથમ
(પોતાનું) ભાવે, જિ. પહેતાનું (પડતાડવું)પૃ. સ.જિ. પહેલવાડે (પલ-વાડે) મું જિઓ “પહેલું' દ્વારા.] આરંભ, પહેતાહવું, પહેતાણું (૫:તા-) એ “પતવું'માં. પહેલવાન (દલવાન) ૫. [ફા. પહલવાન્ ] જેરવાળે પહોતેલ, -લું (પે:તેલ, લું) વિ. જિઓ પહોત' + ગુ. જવાન. (૨) કુસ્તીબાજ માણસ. (૩) (લા.) જડે માણસ “એલ, -લું’ બ. ક.] જ “પહોચેલ. પહેલવાની (પૈ:લવાનીસ્ત્રી, [+ ફા. “ઈ ' પ્ર.] કુસ્તી- પહ૫-કચછી (પંપ-) વિ. પું. [સં. પુq>જ.ગુ. “પહપ'— બાજપણું, મલની ક્રિયા. (૨) (લા.) મરદાનગી
પહેપ' + સં. પછી છું.] (લા) લાલ રંગના શરીર ઉપર પહેલીવારકું (પલવાર-કું) વિ. [જએ “પહેલું' + “વાર ધેળા રંગનાં ટપકાંવાળો વેડે (સ્ત્રી.) + “કું ત..] પહેલી વારનું
પહોર (૨) પું. [સં, > પ્રા. પરટેજ ગુ. પિઠોર.] પહેલવી (પેઃલવી) સ્ત્રી. ફિ.) ગાથા-અવેસ્તાની ભાષામાંથી સાડા સાત ઘડી અર્થાત્ ત્રણ કલાકનો સમય, [૦ વીત ઊતરી આવેલી જની ઈરાની એક ભાષા, પ્રાચીનતમ (રૂ.પ્ર.) લાંબે સમય પસાર થઈ જશે. ટાઢા પહેરની ફારસી ભાષા
હાંકવી (પૅરની-) (રૂ.પ્ર.) ગપ મારવી. ટાઢા પહેરનું પહેલવતરી (પેડલ તરી) વિ., સ્ત્રી, જિઓ “પહેલું' +વિતર” (પદરનું) (રૂ.પ્ર.) હહહડતું જાણું, તન ગ૫] + ગુ. “ઉં' ત... + “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] એક જ વાર હજ પહેરો (પારો) . [જ પહેર' + ગુ. ” સ્વાર્થે પહેલો પ્રસવ થયે છે તેવી (ગાય ભેંસ બકરી ઘડી વગેરે ત..] (લા.) વિસામે, થાક, વિશ્રામ. [૦ ખાવ (રૂ.પ્ર.) પશુઓની) માદા
થાક ઉતારવા બેસવું, વિસામે લેવો] પહેલ-શક્તિ (N:લ) સ્ત્રી, જિઓ “પહેલ' + સં.] શરૂઆત પહેરો (૫ રે) જેઓ “પહેરે.” (પરંતુ આ રઢ નથી.) કરવાની સૂઝ-હિંમત, “ઇનિશિયેટિવ'
પહોળ-ખૂણ (પીળ-) . [જ એ “પહોળું “ખણ ] ૯૦ અંશ પહેલાઈ (પ:લાઈ) સી. [જ એ “પહેલું' + ગુ. “આઈ' તે કરતાં વધુનો ખણે. (ગ.). (૨) વિ. ૯૦ અંશ કરતાં વધુ
પ્ર.] પહેલાપણું, પ્રથમપણું, પ્રથમ-તા, પ્રાથમ્ય, “પ્રાયોરિટી” અંશવાળું. (ગ.) પહેલાં (પેલાં) કવિ, જિઓ “પહેલું” + ગુ. આ સા.વિ., પહોળ-૫ણ (પાળ-) ન. જિઓ “પહોળું + ગુ. “પણ” ત. પ્ર.] પૂર્વે, અગાઉ
પ્ર], પહોળાઈ (પે:ળાઈ ) સ્ત્રી. [+ ગુ. “આઈ' ત....] પહેલાં-વહેલાં (પં:લા-વેલા) ક્રિ.વિ. [જ “પહેલું' + પહેળાપણું, વિસ્તાર, પને, પટ, ચેડાઈ, પગતાણ વહેલ' + બેઉને ગ. ‘આ’ સા. વિ. પ્ર.] સૌથી પ્રથમ, પહોળાવવું (પૅળાવવું) જ એ “પહોળાવું'માં.
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |