Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 304

પગે-લ(લાગણ
૧૩૩૯
પચરકી
થો ]
અને એની છાપનું દર્શન, “ફૂટપ્રિન્ટ-ફેસિંગ.” (૨) (લા.) પચી વિ. જિઓ પચખવું' + ગુ. ઈ' ગુમ.] પચખઉકેલ, “ક', [ કાઢવું (ઉ.પ્ર.) પગલાંની છાપ ઉપરથી નાર, (૨) (લા.) કેવળા (જેન.) જનારા માણસની ભાળ કાઢવી. ૦મળવું (રૂ.પ્ર.) સગડ પથારી સ્ત્રી, મેંદાના એક પ્રકારના લાડુ [પાચન દેખાવ, માહિતી મળવી]
પચન ન. સિં.] જમલું પચી જવું એ, હજમ થવું એ, પગે-લ(-લા)ગણ ન.,બ.વ. જિઓ “પગ' + ગુ. “એ” સા. પચનક ન. કાબરચીતરી પીઠવાળું એક પ્રકારનું પક્ષી વિ.પ્ર. + “લાગવુ’ + ગુ. “અણ' કે પ્ર] નમસ્કાર માટે પાચનક્રિયા સ્ત્રી, [] જ “પચન.” સામાના પગે હાથ લગાડવા એ. (૨) (લા.) નમસ્કાર પાચનશક્તિ સૂકી. [સં.] અન્ન પચવાની શક્તિ, પાચન-શક્તિ પગેલી વિ. [જ પગ' દ્વારા.] શુભ પગલાંવાળું. (૨) પચનીય વિ. સં.] પચી જાય તેવું, હજમ થઈ જાય તેવું (લા.) આબરૂદાર
પચનેંદ્રિય (પચનેન્દ્રિય) જી. [સં. પવન +ન્દ્રિ] શરીરમાં પગેલી સ્ત્રી, સી, બાઈડી, બેરી
ખોરાક વગેરે જયાં હજમ થાય છે તે અંગ, જઠર, હોજરી પગે પું. પૂતળી ભાતનું સીઓને પહેરવાનું રાતા રંગનું કપડું પચ પચ કિ.લિ. [જ પચ'ને દ્વિર્ભાવ.] “પચ પચ” એવા ૫-૫ગે છે. [પ.] બૌદ્ધ પ્રકારનું મંદિર. (૨) ઇસ્ટ અવાજથી ઈડિયા કું.ના સમયને પેગડાવાળે એક સિક્કો પચપચવું અ.ક્ર. જિઓ પચ પચ,' ના.ધા.] “પચ પચ” પગેર(-ળ) મું. જિઓ “પગર.'] હાલરું ફેરવવા ખળામાં એવો અવાજ થ. (૨) પચપચતું થઈ જવું. પચચવું અકેલે જુવાર-બાજરી વગેરેનાં ડંડાને ઢગલે
ભાવે,ક્રિ. પચચાવવું છે. સ.ક્રિ, પગેરા ન. દ્રાક્ષના વેલા ચઢાવવા માટે ડાળીઓ વપરાય પચપ ચાટ મું. [+ ગુ. આટ' ક.પ્ર.] (લા.) ચીકણા-વેડા, છે તેવું એક ઝાડ
ઝીણી રીતે જોવાની અણગમતી ક્રિયા પગળ જ “પગાર.”
[ધંધો કરનાર માણસ પચપચાવવું, પચપચવું જએ “પચપચવુંમાં. પઘા-બંદ(-) (-બન્દ, ધ) મું. [હિ.] પાઘડી બાંધવાને પચપચિયાં ન. બ.વ. જિઓ “પચપચિયું."] પચ પચ” થાય પઘટબંદી(-ધી) (-બન્દી, બ્રી) શ્રી. [હિ.3 પાઘડી બાંધવાને એવો અવાજ. [૦ લવાં (રૂ.પ્ર.) પચ પચ' એ અવાજ
ધંધાદારી પાબંદે-ધ) (-બ ) . જિઓ પઘડબંદ(-ધ) પચપચિવું વિ. જિઓ “પચપચવું' + ગુ. “યું” ક. પ્ર.] + ગુ. “એ' સ્વાર્થે ત..] જુઓ “પઘડ-બંદ(-ઘ).'
(લા.) બહુ ચીકણાશ કરતું. (૨) ઢચુપચુ મનનું. (૩) પઘડું ન. સેગઠાં-બાજની રમતમાં ચારે સંગઠી બેસાડી વિશ્વાસુ
[‘પચપ ચાટ.’ દીધા પછી દાવ આવતાં સગડીને એક ઘર વધુ ચલાવવાની પચપચિયું ન. [જ એ “પચપચવું' + ગુ. ઈયું' કુ.પ્ર.) એ ક્રિયા, પિ
પચપચી વિ. જિઓ “પચ પચ’ + ગુ. “ઈ' ત.પ્ર.] (લા.) પઘર છું. પરસેવો
પોચું, નરમ, પચપચું પચ કિ.વિ. [૨વા] “પચં' એવા અવાજથી. (૨) ની પસ, પચપચું વિ. જિઓ પચ પચ’ + ગુ. “ઉં' ત.પ્ર.] પચ પચં' પર, સી. [પીળું પચ (રૂ.પ્ર) તદ્દન પીળું થઈ ગયેલું. અવાજ થાય તેવું. (૨) અડધું પાડ્યું હોય તેવું. (૩) નહિ (૨) તદન પાકી ગયેલું. (૩) જેના શરીરમાંથી લોહી ઊડી કરેલું. (૪) કશે પ્રવાહીમાં એકરસ ન થયા હોય તેવું. (૫) ગયું હોય તેવું ફિ૪. ૦ દઈ ૦ દઈને (રૂ.પ્ર.) પચ” એવા (લા.) પચે, નરમ, પચપચી અવાજથી].
પપિચાવવું અ.જિ. રિવા.] પ્રવાહીથી રસકતું કરવું, ભીનું પચક .વિ. [૨વા.] “પચં' એવા અવાજથી. (૨) (લા) પચપચતું કરવું. પપિચાવાવું કર્મણિ, જિ. જદ્દી, એકદમ. [પીળું પચક (રૂ.પ્ર.) જઓ ઉપર પીળું પચ-એળિયું (-બૅળિયું) વિ. જિઓ “પચ' + ‘બળવું + ગુ. પંચ.].
ઇયું” ક.પ્ર.] અંદરથી કે બીજે પ્રવાહી પદાર્થ વધુ હોય તેવું પચકડી સ્ત્રી [+ ગુ. “હું સ્વાર્થે ત.પ્ર. + “ઈ ' સ્ત્રી પ્રત્યય (ખાઘ) શેડ, ધાર, (૨) (લા.) નાની પિચકારી
પચરક કિ.વિ. વિ.] ધાર છૂટતાં-શેડ ફૂટતાં થતા અવાજથી પચકણ વિ. [ એ “પચ,'-ના.ધા. “પચકવું' + ગુ. “અ” પચરકવું અ.ક્રિ. જિઓ ‘પચરક,” -ના.ધા.] “પચરક એવો કુ.પ્ર.] તદ્દન પિચું. (૨) (લા.) ડરપોક, બીકણ
અવાજ કર. (૨) પ્રવાહીની ધાર કે શેડ છુટવી. પચરકાવું પચખાણ ન. [૪. પ્રાણાન>પ્રા. વળ] પાપના ભાવે,ક્રિ. પચરકાવવું પ્રેસ, ક્રિ. ત્યાગની પ્રતિજ્ઞા. (જૈન).
[સિક્કો, દમડી પચરકાવવું, પચરકાવું જ પચરકવું’માં. પચકી સ્ત્રી. પૈસાના ચોથા ભાગની કિંમતને એક જ પચરકિયું'વિ. જિઓ “પચરકવું’ + ગુ. “યું' ક્રિયાવાચક કુ. પચકું વિ. [જ “પચ,’ –ના.ધા. “પચકવું” + ગુ. “ઉં' પ્ર.] “પચરક' થાય તેવું. (૨) ધાર કે શેડ થાય તેવું. (૩) ઉ.પ્ર.] જુએ “પચકણ.'
પાણી પાણી થઈ ગયેલું પચખવું અ ક્રિ. [પ્રથાણાં - 2 qવવ- ] પાપના પચરકિયું ન. [જુઓ પચરક,+ગુ. “થયું’ કવાચક ક.મ.] ત્યાગની પ્રતિજ્ઞા કરવી. પચખાવું ભાવે., ક્રિ. પચખાવવું રંગ કે અન્ય પ્રવાહી ઉડાડવાની પિચકારી છે. સક્રિ. (ન.).
પચરકી સ્ત્રી.જઓ “પચર' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] પાણીની પચખાવવું, પચખાવું જએ ઉપચખવું”માં.
ધાર કે શેડ, (૨) મોઢામાંથી “પચરક અવાજ સાથે કરાતું