Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 292

નિયત
૧૩૨૭,
નેકીલું
કહી હોવાનું પુરાણ નિરૂપે છે.)
નક્ય ન. સિં] નિષ્ફળપણું, નિષ્ફળતા નેયત જ “નિશ્ચત.'
નૈસર્ગ, ર્ગિક વિ. [સં.] નિસર્ગને લગતું, કુદરતી, “ઇન્નઈટ” તૈયાયિક વિ. [સં] ન્યાયશાસ્ત્રને લગતું, ‘લૅજિકલ' (મ.૨.). (મ.ન), “નેચરલ’ (૨) ન્યાયશાસ્ત્રનું જ્ઞાન ધરાવનાર, તાર્કિક, ન્યાયશાસ્ત્રી, નૈસર્ગિકતા સ્ત્રી. સિં] નૈસર્ગિકપણું, કુદરતીપણું, સ્વાભાલોજિશિચન' [કાચું નાનું ફળ વિકતા
[(ક્રિયા વગેરે) નૈયું ન વેલામાં કુલ આવ્યા પછી એમાં જામતું જતું તદ્દન સર્ગિકી વિ., સ્ત્રી. [સં.) કુદરતી, પ્રાકૃતિક, સ્વાભાવિક નૈયું ન. છાસ ફેરવતાં ડેરને બાંધવાની દોરી
નેતેય ન. [સં.] તેજને અભાવ, તદ્દન ઝાંખું હોવાપણું તૈયું (મું) જેઓ “નહિયું.”
ને ક્રિ.વિ. સિં. 1+ 8] ના, ન, નહિ નરપેક્ષ્ય ન. [સં.] નિરપેક્ષતા, નિઃસ્પૃહ હોવાપણું -નર અનુગ જુઓ “-નું.” નેતર્ય નૈરૂતર્ગ) ન. [સં.] નિરંતર તા, નિરંતરપણું, સતત નઈ . જુઓ બાંકણું.”
ચાલુ હોવાપણું, સાતત્ય [એવું માનવું એ. (દાંતા) નોક(ખ) (નોક, ખ, જ એ “અનેખું.” નૈરાશ્ય ન. [સં] આત્મા જેવી કઈ વસ્તુ કે તત્વ નથી નેક (ખ) (નક, ખ) સ્ત્રી, .] હથિયારની અણુ. (૨) નૈરાશ્ય ન. [સં.] નિરાશ હોવાપણું, નાસીપાસી, ના-ઉમેદી, પં., સી. એખરો. (૩) (લા.) પ્રતિષ્ઠા, આબરૂ. [ જાળવવી, ડિપેઇ?'
fપેસિમિસ્ટ' (ગે,મા.) ૦ રાખવી, ૭ સાત-સાંચવવી (રૂ.પ્ર.) ૨ક જાળવી રાખવી. નૈરાશ્ય-દશ વિ. સિં છું.] નિરાશપણું જોયા કરનારું, ૧ લી (રૂ.પ્ર.) બેઆબરૂ કરવું. નૈરાશ્ય-વાદ પું. [સં.] નિરાશા-વાદ
ક-દાર (નાક-) વિ. ફિ.] અણીવાળું, અણીદાર, (૨). નૈરાશ્યવાદી વિ. [, .] નિરાશા-વાદમાં માનનાર
(લા.) આબરૂદાર. (૩) ટેકીલું નૈત વિ. સ] “
નિત'—યમદેવની દક્ષિણ-પશ્ચિમ દિશાને નકારી (નેક-) સી. કિ.] નકદાર હોવાપણું લગતું, એ ખૂણામાં આવેલું
નેકર (ક૨) પું. [ફા.) સેવક, ચાકર, દાસ, ખિદમતદાર, નૈતી સ્ત્રી. સિ.) નૈત્ય ખૂણે. (૨) યમરાજની પત્ની “સર્વન્ટ,’ ‘એમ્પ્લોયી” નૈઋત્ય વિ. સં.] જુઓ અને ત.” (૨) પું. દક્ષિણ-પશ્ચિમ નોકર-ચાકર (નોકર-શું ન.,બ.વ.[ફ.] દાસવર્ગ,ખિદમતગારે વચ્ચે ખૂણે
[નિતૈયે કરડી (કરડી) શ્રી. ફિ. + ગુ. હું સ્વાર્થે ત.પ્ર. + નર્ણય ન સિ.] ગુણેનો અભાવ. (૨) ગુણાતીતપણું, 'ઈ' પ્રત્યય (કાંઈક તુચ્છકારમાં) સી મેકર નેઘય ન. [સં.] નિર્દયતા, ઘાતકીપણું, (૨) કર્મવાદને નોકરનફર (કર) પું,ન બ.વ. [૩] જ કર
સ્વીકાર ન કરવામાં આવે તો ઈશ્વર જીવાત્માઓને કેઈ ને ચાકર.' સુખ આપે તે કોઈને દુઃખ આપે એ રીતે નિર્દયતાને નકર-વર્ગ (નોકર-) ૫. [+સં.] જુઓ “નોકર-ચાકર.” ઈશ્વરમાં ઉભે થતો દોષ (વેદાંત.)
નોકર-શાલી (નોકર- સ્ત્રી. ફિ.] પગારદાર સેવકે–અધિનિર્ભય ન. [સ.] નિર્બળ તા, નબળાઈ
કારીએાની જ્યાં સત્તા હોય તેવું શાસન-તંત્ર, ‘યુરોક્રસી' નૈમય ન. [સં.] નિર્મળતા
[‘નિવેદ' (ચં.ન.)
[સ્ત્રી નેકર, સેવિક્રા, દાસી નૈવેદ ન [એ. નૈવેદ્ય, અર્વા. તદભવ), ધ ન. [સં.] જુએ નોકરાણી (નાકરાણી) સ્ત્રી. [+ગુ. “અણુ અપ્રત્યય].
. (શ્ચિન્ય) ન. [સં.] નિશ્ચિતપણું, નિશ્ચિતતા નેકરિયાત (કરિયાત) વિ. ફિ. “નાકર' દ્વારા.1 નોકરી નૈષધ વિ સિં.] નિષધ દેશને તેમજ નિષધના રાજા નલને જેની વૃત્તિ છે તેવું, નોકરી કરનારું. (૨) પગારદાર. (૩) લગતું, નૈષધીય. (૨) (યું. નિષધ દેશના રાજા નળ, (લા.) પરાધીન, પરવશ દમયંતીને પતિ, (સંજ્ઞા.)
દિમયંતીને પતિ નેકરી (નેકરી) સ્ત્રી. ફિ.] નેકરને ધો. (૨) સેવા, નૈષધ-નાથ, નૈષધ-પતિ મું. [સં.] નિષધ દેશને રાજા નળ, ચાકરી. (૩) (લા) પગચંપી. (ત્રણે “સર્વિસ) નૈકર્મ.ન. સિ] નિષ્કર્મ-તા. (૨) એકાંતવાસ કે જ્યાં કશું જ નેકરી-ધુ (નોકરી) વિ. [+ જ “શોધવું + ગુ. “ઉ” કરવાનું નથી હોતું. (૩) અનાસક્તિપૂર્વક કર્મયાગ
ક. પ્ર.] નેકરી ગેતવા નીકળેલું, નેકરી શેાધના નૈશ્કેર્યુ-વાદ છું. [૪] કર્મ કરવામાંથી ધીમે ધીમે મને ઉઠાડી નેકવું (નાકવુંસ. ક્રિ. [૪ “નાક, ના.ધા.] નિશાન કર્મ કરવાનું છેડી દેવાથી કર્મો બંધનાત્મક ન બનતાં તાકવું, નિશાન લેવું, તાકવું. (૨) ચીંધવું. નેકાવું (કાવું) અંતે મિક્ષ મળે એવો મત સિદ્ધાંત
કર્મણિ, કિં. રોકાવવું (કાવવું) છે., સ. ક્રિ. નૈકર્યવાદી વિ. [સં.] કમ્ય-વાદમાં માનનારુ
નકાર (નકાર), ૦ મંત્ર(મત્ર) પૃ. સિ. નમર>પ્રા. નેકા ન. [સં.] નિષ્કામ હોવાપણું
નવૈવજાર, નડવIS, + સંજુઓ “નવકાર, ૭ મંત્ર.” નૈકિક વિ. સિ.] સોના-મહેરોને લગતું. (૨) સેના-મહેરો નકારાવળ (નંકારા-) . [ + સં. માયણિી , નવકાર આપી ખરીદી લીધેલું
મંત્ર જપવાની માળા, નકારાવળી નૈદિઠક વિ. [સં] નિષ્ઠાવાળું, શ્રદ્ધાવાળું. (૨) ગૃહસ્થાશ્રમ જ નેકારી (સી) (નકાર- સી, જિઓ “કાર' દ્વાર.] ન માંડી સમગ્ર જીવન બ્રહાચર્ય દશામાં ગાળનાર
નવકારમંત્ર જપનારાઓને કરાવવામાં આવતું સામહિક ભેજન નૈષ્ઠિકતા સ્ત્રી. [સં] નૈદિક હોવાપણું
નેકાવવું, નેકાવું (નાકા-) જાઓ “ક”માં. નેહુર્ય ન. [સં.] નિષ્ફરપણું, નિષ્ફરતા
નેકીલું (નેકીલું) વિ. [ઓ નાક' + ગુ. “ઈલુત. પ્ર.]