Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 290

નેપાલ-ળ)
૧૩૨૫
નેવાં-૫
RAJ
ઘણું જ, પુષ્કળ [એક દેશ-વિભાગ. (સંજ્ઞા) નેય વિ. [સં] જએ “તવ્ય.'
[‘રણ. નેપાલ(-ળ) પું. [સં.] ભારતની ઉત્તરે હિમાલયની ગોદમાંનો નેય સ્ત્રી, જિએ રહી,'- પ્રવાહી ઉચ્ચારણ.] જ નેપાલી(-ળી) વિ. [સ. પું.] નેપાળ રેશને લગતું, નેપાળનું. નેયાર્થતા સી. સિં. નેવ + અર્થ- ] કાવ્યના એ નામને (૨) સ્ત્રી. નેપાળ દેશની ભાષા. (સંજ્ઞા.)
એક દેવ. (કાવ્ય.) નેપાળ પં. સિં. નેપા] એ નામની એક વનસ્પતિ નેચું ન. ખાસ કરવાના રવૈયાને ઊંચે લટકાવી રાખવાનું
અને એના બી. (જલાબ માટેનું એક તીવ્ર ઓષધ). નેરડું (ને રડું) . [જએ નેરુ' + ગુ. ‘ડે’ સ્વાર્થે ત.પ્ર.] [૦આ૫, ૦ દેવ (રૂ.પ્ર.) ખુબ ધમકાવવું]
નાને વેકળે, વહેળે, નાનું વાં, વાયું નિરણું નેપુર ન. [૪ નૂપુ૨] જ “નપુર.'
નેરણું ખી. નખ કાઢવાનું વાળંદનું એક ઓજાર, નયણીનેપુરિયું ન. [+ગુ. “ઈયું' ત.ક.] જુએ “પુર.' (પઘમાં.) નેરણું ન. કેઈની ખરાબ નજર ન લાગે એ માટે કાન નેપુરી સ્ત્રી. [+ગુ. ‘ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય] પગની ઝાંઝરી
પાસે કરવામાં આવતું કાજળનું ટ૫કું નેપેલિયન સ્ત્રી, [.] (લા.) ઘણા માણસ સાથે બેસી નેરું' વિ. નજીકનું, પાસેનું, (૨) ક્રિ.વિ. નજીક, પાસે ૨મી શકે તેવી એક વિદેશી રમત. (સા.)
નેરું (નૈરું) ને. જિઓ “નહેર' + ગુ. 'ઉ' સ્વાર્થે ત...] નેકિન . [.] રૂમાલ, (૨) ટુવાલ
જ “રડું.' પૂન ! [. સૂર્યમાળામાં એક દૂરને ગ્રહ, (ખગોળ) નેરે જિ.વિ. [જ “રુ + ગુ. “એ” સા.વિ.પ્ર.] નજીક, નેફત ન. તેલી બિયું
પાસે
[સ નેફરી સ્ત્રી, એક પ્રકારનું વાજિંત્ર
નેઇલ-કટર ન. [૪], નેઇલ-બ્રશ પું. [અં.] નખ કાપવાને નેફા !. [એ, નોર્થ-ઇસ્ટ કરિયર, આસામ-N, E. P. A.] નેવ ન. સિં, નીત્ર + નિ] છાપરાની નીચલી કિનારી પરનું ભારતના ઈશાન ખૂણાને આસામની સરહદને ચીનને મોતિયા કે વાંસ-વળી ઉપરનું તે તે નળિયું. (૨) (લા.) અડીને આવેલા દેશ-ભાગ. (સંજ્ઞા)
એવા નળિયાંઓમાંથી પડતું વરસાદનું પાણી. [નાં પાછું નેફાન્ટ વિ. [જીએ ‘ફે' + “તૂટવું.'] (લા.) લંપટ, કામી, મોભે ચઢ(૨૦)વાં (રૂ.પ્ર.) તદ્દન અશકય વાત. -લે મૂકવું. વિષયી, વ્યભિચારી
(૩,પ્ર.) મુલતવી રાખવું, અભરાઈ એ ચડાવવું] નેફળ વિ. હંગ-ધડા વગરનું, ગતાગમ વિનાનું
નેવકું ક્રિ.વિ. બિલકુલ, સાવ, સમૂળગું, તદન પિરણે ને પું. કિા. નેહ છે જેમાં નાડી નાખવામાં આવે છે તે નેવ-થાળી વિ. જિઓ ‘નેવ' + “થાળી.'] (લા.) મહેમાન, ચણિયા ચારણુ પડદા વગેરેને ધાર ઉપર પલાણ- નેવર' ન. [સં. નપુર>જ ગુ. નેવ૨] એ “નપુર.” (૨) વાળે સીવેલો ભાગ. [- વગરની નાત (ત્ય) (ઉ.પ્ર.) ગાંટા માણસને પગે પહેરાવાતું સીસાનું કે કાંસાનું વજનબંધારણ વિનાની વાત કે કેમ]
દાર કડલું. (૩). (લા.) ઘોડાના પગના ડાબલાનું ઉપરના નેબ્યુલા સી. [અં.] આકાશ–ગંગા, નીહારિકા
ભાગનું ચામડું નેમ (મ) પું, ન. [સ. નિવમ. પું, અર્વા. તદ્દભવ] નેવર (-૨) શ્રી. [ઇએ “રા'] (લા.) ઘેડાના બે જુઓ “નીમ '
પગ અથડાવાનો રોગ અને એનાથી પડતું ભાડું કે ચાંદું નેમ (4) જી. [સં નિમરિ>પ્રા. નિશ્મિરૂ, રચના] નેવરી સ્ત્રી. એ નામની એક ફૂલ-વેલ, નવલિકા (લા.) ધારણ, આશય. (૨) હેતુ, લક્ષ્ય. (૩) નિશાન. નેવલ' () શ્રી. ગિલોડી, ગરોળી એિક ઘરેણું [ચૂકવી (ર.અ.) નિશાન ગુમાવવું. ૦ તાકવી (ર.અ.) નેવલ-ળ) (-ય, ય) સી. બેડી, હડ. (૨) પગનું નિશાન સામે જોઈ રહેવું. ૦ પાર પાવી (રૂ.પ્ર.) ધારણા નૈવલ વિ. સં.દરિયાઈ લકરને લગતું
સફળ થવી. • લેવી (૩.પ્ર.) જુએ “નમ તાકવી.] નેવલ-અમો ., નેવલફોર્સ સ્ત્રી. [..] દરિયાઈ સેના નેમાળા પું. ગાળાની રમતમાં નવમી વારની ચેટ નેવલી સ્ત્રી, પૈસાની થેલી
[નવ(૧) નેમ-ધર્મ મું. જિઓ “નેમ' + સં.] નિયમ-ધર્મ, પાઠ-પૂજા નેવલું ન. જિઓ “નવું' + ગુ. “લ' સ્વાર્થે ત.પ્ર.) જુએ અને જપ-સેવા
[વ્રતધારી નેવળ (-વ્ય) જેઓ “વલ.' નેમ-ધારી વિ. જિઓ તેમ" + સં., ૫] નિયમ-ધારી, નેવળી સ્ત્રી. નદી-કાંઠાને એક છોડ નેમલ ક્રિવિ, જરૂર, અવશ્ય, નક્કી
નેવજી (નવજી) સ્ત્રી, એ નામનું એક કુલ નેમ-લક્ષી વિ. જિઓ મv+ સં. ૫.] નક્કી કરેલ કાર્યક્રમને નેવાણી સી. જિઓ “વ” દ્વારા. જેમાં નેવાંનાં પાણી અનુસરનારું', “ટાર્કેટઓરિયેન્ટેડ’
પડતાં હોય તે જગ્યા, નવેરી નેમિ(મી) સી. [એ.] પૈડાને પરિધ, પૈડાને ઘેરાવો. (૨) નેવારી સી. નેપાળી ભાષા. (સંજ્ઞા.) કવા ઉપર ગરેડે કે ગરગડી
નેવાલો છું. કોળિયા નેમિ-કુમાર, નેમિ-જિન, નેમિનાથ !, બ.વ. સિ.]. નેવા(-ળ્યા)(-સી) જાઓ “નવાથી.”
જૈન સંપ્રદાયના બાવીસમા તીર્થ ક૨, સંજ્ઞા) (જૈન) નેવા(-વ્યા)-સી-મું જુઓ ‘નવાશી-મું.” તેમ જ “મિ.'
નેવાળ (-ળ્ય) સી. એ નામની એક વેલી, માયાળ, પિઈ નેમીશ્વર છું. [સં. નૈમિ + ઇશ્વર) એ “મિ-કુમાર.' નવાળી સતી. એક જાતનું ફળ-ઝાડ ને પું, વાળંદ
નવાં-છવું વિ. જિઓ “વું' + “છપર્વ + ગુ, “ઉ” કુ.પ્ર.]