Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 161

ધખધખાટ
૧૧
સળગતું રહેવું. (૨) અતિ ગરમી આપવી. (૩) મનમાં (૨) જ “ધખવું.” ધગવું ભાવે., ક્રિ. ધગાવવું છે ,સ કિ. ને મનમાં ઊકળ્યા કરવું. ધખધખાવું ભાવે., ક્રિ, ધખ- ધગશ,સિ (૫, સ્ય) [જએ “ધગવું' + ગુ. “અશ, -સ' ધખાવવું છે. સક્રિ.
કુ. પ્ર.] (લા.) ઉત્સાહ ભરેલી લાગણી, પ્રબળ હોંશ ધખધખાટ કું. જિઓ “ધખધખવું' ગુ. “આટ’ . પ્ર.] ધગ સ્ત્રી. જિઓ ધગવું' + ગુ. ‘આ’ કુપ્ર.] જુઓ “ધગી.' ધખધખવાની ક્રિયા. (૨) કોધને આવેશ
ધગારી સી. [જ “ધગારું' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.]., {ન. ધખધખાવવું, ધખધખાવું જ ધખધખવું”માં.
[જએ “ધગમ્મુ. ‘આરું' ક મ ] તાવની જરકી, ઝીણે તાવ ધખના રુમી. જિઓ “ધખવું' + ગુ. “અના' ક. પ્ર. (સંસ્કૃતા- ધગાવવું, ધગયું જુએ “ધગવું'માં. ભાસી)] બળતરા. (૨) લા.) ઝંખના, રટણ
ધગી . [જ “ધ + ગુ. ‘ઈ’ સીપ્રત્યય.] તાવની ધખ(-ક)-મખ-ક)' (૧ખ્ય(-કય)-મખ્ય(-કય) સી. જિએ જરકી, ઝીણે તાવ, ધ મારી, ધીકડી, ધખડી ધખ,'-દ્વિભવ.] (લા.) ઉતાવળ, ત્વરે
ધગી . ના મછવો. ધખ(ક)-મખ(ક)* કિ. વિ. [ એ “ધખ',-દ્વિર્ભાવ.] ધણું ન. [જ “ધગવું' + ગુ. ‘ઉં' ક. પ્ર.] જ “ધગી.' ઉતાવળથી, ત્વરાથી
ધચકા ૫. રિવા.] આંચકે, આઘાત. (૨) (લા.) નુકસાન, ધખ(-)-માર ક્રિ.વિ. જિઓ “ધખ(ક) + “મારવું.”] પ્રબળ બેટ, તેટો વિગથી, ઝડપભેર, ઝપાટાબંધ (પાણીના પ્રવાહ કે પ્રવાહીના પચરી સી. બળજબરી, જબરદસ્તી વહેવાને ઉદેશી)
ધજ વિ. [સં. વન, અ. તદભવ] (લા) શ્રેષ્ઠ. (૨) ધખવું અ.જિ.સં. પ (ભવિષ્ય.)>પ્રા. ધવ8] સળગી ઊઠવું, મજબૂત. (૩) જેશીલું. (૪) શેભીનું, સું દર. [૧ થવું ધીકવું. (૨) (લા.) ગુસ્સે થવું, ખીજવાવું. (૩) સ. કિ. (. પ્ર.) નિંદાવું]
સારી રીતનું, સારા પ્રકારનું ઠપકો આપવો ખિજાવું. (આ અર્થમાં ભ ક. ને કર્તરિ ધજ-બંધ (બંધ) વિ. [જ “ધજ' + ફા. બન્] (લા.) પ્રાગ જ: “એને ધ.) ધખાવું ભાવે, કર્મણિ, ધજનમંગ (-ભરવું. જિઓ “ધજ'+ સં.] (લા.) નપુંસકતા, કિં. ધખાવવું પ્રેસ ઝિં. [ધખ-માર.” હીજાપણું
[અગ્રેસર, નાયક, મુખી ધખ(ક)શાળ કિ. વિ. જિઓ “ખ” દ્વારા.1 જ ધજ-૧ ૫. [જ “ધજ' + ‘વડું.'] (લા) આગેવાન, ધખસ (સ્ય) સ્ત્રી, જિ એ “ધખવું”+ગુ. અસ' ક. પ્ર.) ધજ-વ૨ (-ડય) સી. [જ એ ધજવહ” + ગુ. ‘ઈ’ (લા.) તીવ્ર ઈરછી, ઝંખના, ધગશ
- સીપ્રત્યય, અને ઈ'>“ય' લધુપ્રયત્ન] (લા.) તલવાર ધખા(-કા) કું. જિએ “ધખવું' + ગુ. “આરો' ક. પ્ર.] ધજા સી. [સં. હવન , અ. ત વ વજ, વાવટે,
બાફ, તપાટ, ધગાર. (૨) ધખધખાટ. (૩) જુએ “ધખ.” ઝડે, “ફૂલેગ,” “બેનર.' ઉઠાવવી (રૂ.પ્ર.) જયજયકાર ધખાવવું, ધખાવું એ ધખવું'-ધાખવું'માં.
કરવા. ૦ઊડી રહેવી જેવી) (રૂ.પ્ર.) પ્રતિષ્ઠા થવી, ખ્યાતિ ધગસ પું. ધગડે, લહુ માણસ. (૨) (લા.) ઉપ-પતિ, જાર મળવી. (૨) છાપ બેસવી. (૩) ખરાબ ખ્યાતિ થવી. ધગશ, સ (ઘોંય, સ્ય) સી. જિઓ “ધગડ' + ૦ ચ(-દા)વવી (રૂ. પ્ર.) વગોવવું, નિંદા કરવી, ફજેતી + ‘ધાંશ, “સ.'] (લા.) ખેટી ઉતાવળ, દોડાદોડ. (૨) કરવી. ૦ બાંધવી (રૂ.પ્ર.) કીર્તિ સ્થાપવી, નામના કાઢવી. નકામી ધાંધલ
(૨) ખાનગી વાત ફેલાવવી. (૩) ફજેતી કરવી. ધર્મની ધગઢ-બાઝ (-9) સતી. [જુઓ “ધગડ”+ “બાઝવું.'] નર ધજા (રૂ.પ્ર.) દાનપુણ્યનું સ્થાન] પાસે દોડી જનાર સ્ત્રી. (૨) કુલટા, વ્યભિચારિણી
F. (૨) કુલટ, વ્યભિચારિણી ધબઈ સ્ત્રી, જિએ “ધજ' + ગુ. “આઈ' સ્વાર્થે છે. પ્ર.] ધમક-મલ(-લ) પું. [જ “ધગડ + “મલ(-લ)."] (લા.) જેઓ “ધજા.' (૨) (લા.) ધજા ઉપાડનાર કે મૂર્તિ ઉપાડજોરાવર અને ખડતલ માણસ, ધિગડ-મલ
નાર સ્ત્રી. (૩) બ્રાહ્મણના ઘરમાં કે મંદિરમાં સ્થાપવાની ધગડું વિ. [અ] ચરબીને લીધે જાડા શરીરવાળું. (૨)
[વજ, વાવટે વ્યભિચારી. (૩) ન. કલે. (૪) પટાવાળા માટેનું ખિજવણું ધા-કેત છું. [સં. વન-૪ (પુન રુક્તિ), અ. નર્ભ૨] ધગડ . [જુઓ ધગડું.] કુ. (૨) સિપાઈ માટેનું ધજાગરે પું. જિઓ “ધજા' દ્વારા] (લા.) ફજેતી, નિંદા. ખિજવણું
[ ૦ બાંધ (ઉ.પ્ર.) ફજેતી ફેલાવવી, નિંદા પ્રસરાવવી] ધગત ૫. જિઓ ધગવું' + ગુ. ‘તું' વર્ત. કૃ. “ઈ' ધજા-ધારી વિષે. જિએ “ધરા' + સં. ધારી ! જેના સ્ત્રી પ્રત્યય.] (લા.) ગરમ રાખ કે વાની
ઉપર વજ ફરકે છે તે મંદિરને કોઈપણ દેવ ધગ ધગ ક્રિ.વિ. [જ એ “ધગધગનું.'] એકદમ સળગી ઊઠે એમ ધજા-પતાકા સ્ત્રી. [જ “ધજા' + સં, પુનરુક્તિ] નાનામેટા ધગધગવું અ. જિ. [૨. પ્રા. ધાથન-] અવાજ સાથે સળગી વાવટા ઊઠવું. (૨) ખૂબ ગરમ થવું
ધાતં(-ā)ભ (-સ્ત(0)ષ્ણ છું. જિઓ ધા' + સં. ધગધગાટ . [ ઓ “ધગધગ' + ગુ. “અટ' ક. પ્ર.] મ>પ્રા. શ્રેમ માં ફરી “શું .”] વજ-સ્તંભ, વિજ-દંડ, ધગધગવું એ. (૨) (લા.) માનસિક ઉકળાટ. (૩) તાવને વાવટા ફરકાવવાને થાંભલે કે વાંસડે ધગારે
ધજાળું વિ. જિઓ “ધજા” + ગુ. “આળું' ત.પ્ર.] *વજવાળું, ધગધગાવવું, ધગધગાવું એ “ધગધગવું માં,
ઉપર વજ ફરકે છે તેવું, ધન-ધારી [માં) ચાડિયે ધગવું અ, ફિ. દે, પ્રા. થr-1 અનની ઝાળ લાગવી, દાઝવું. ધજિયું ન. જિઓ “ધજા + ગુ. ઈયું' તે.પ્ર.] (લા.)(ખેતર
(૨)
અર્તિ