Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1239

સ્પર્શ-બિંદુ
સ્પર્શ-બિંદુ (-બિન્દુ) ન. [સં.,પું,] કાઈ પણ એ પદાર્થ લીટી આ આકૃતિ વગેરે જ્યાં અડકે તે સ્થાન, પાઇન્ટ ઑફ કોન્ટેક’ સ્પર્શ-મણિપું. [સં] જેના સ્પર્શથી લેખડનું સેાનું થઈ જાય તેવા મનાતા એક કાલ્પનિક હીરે. (૨) (લા.) જેના સંપર્કથી માણસ સુપ્રરી જાય તેવા ઉદાત્ત માનવી સ્પર્શ-રેખા શ્રી. [સં.] વૃત્તને અડકતી લીટી, સ્પર્શ-યા. (ગ.) સ્પર્શવું સક્રિ[×. પરૌં,,ના. ધા. તત્સમ] અડકવું, અડવું, (ર) અસર કરવી. (૩) (લા.) ચર્ચા માટે હાથ ધરવું. (બ.કૃ માં કર્તરિ પ્રયાગ.) સ્પર્શવું ભાવે,ક્રિ, સ્પર્શાવવું કે.,સ,≠િ,
સ્પર્શ-વ્યંજન (-૨-જ્જન), પું. [સં.,ન.], સ્પર્શક્ષર છું. [+ સં. અક્ષર, ન,] જુએ ‘સ્પર્શ(૫).' (ન્યા.) સ્પર્શાવવું, સ્પર્શાવું જ ‘સ્પર્શવું’-માં. સ્પર્શાસ્પર્શ પું [+સં. અ-સ્પર્શ], -શીં સ્રી. [+ ] ત.પ્ર.] અમુકને અડકવું અને અમુકી ન અડકવું આલડ-ક્રેટ
(ન્યા.) સ્પર્શો શ (સ્પર્શી શ) પું, [+×. મં] સ્પર્શના ભાગ. -સ્પશી વિ. સં.,પું.] અડકનારું, (સમાસમાં : ‘તલસ્પર્શી’ ‘હદય-સ્પર્શી’ વગેરે) સ્પર્શેદ્રિય . [સં. સ્પર્શે + ન્દ્રિય, ન.] અડકવાની પ્રાણીઓની ઇંદ્રિય, ત્વચા, ચામડી
૨૨૭૪
^ '
સ્પર્શ હું. [સં.] ગુપ્તચર, જાસૂસ
સ્પષ્ટ વિ. [સં.] ચેાખું, સાક્, (૨) ખરાખર, ચેાસ, (૩) ખુલ્લું, ફુટ. (૪)ગરબડિયું ન હોય તેવું. (૫)સમઝાય તેવું, અસંદિગ્ધ. (૧) દેખાચ તેવું, પ્રત્યક્ષ થતું, પ્રગટ રૂપષ્ટભાષિ-તા શ્રી., -ત્વ ન. [સં.] સ્પષ્ટ-ભાષી હેાવાપણું સ્પષ્ટ-ભાર્થી, સ્પષ્ટ-વક્તા વિ. [સં.,પું.] ચાખૂંચેાખું સાફ કહી દેનાર, સાચું કહી ટૂનાર સ્પાર્થ પું. [+ સં. અર્થ] ખુલ્લે ચાખે। માયના, (૨) [બ, શ્રી.] વિ. ખુલ્લા માનાવાળું [સમઝ, ખુલાસે સ્પષ્ટીકરણ ન. [સં ] ચાખ્ખું કરી નાખવાની ક્રિયા, ખુલી સ્પષ્ટાક્તિ . + સં. વિજ્ઞ] નિ:સંદિગ્ધ વચન. (૨) જુએ ‘સ્પષ્ટભાષિ-તા.’ [કંપ
સ્પંદ (૫૬) હું., દન (સ્પન્દન) ન. [સં.] આછી ધ્રુજારી, સ્પાર્ક હું. [અં.] તણખા, ચિનગારી [કાંતણ-કામ સ્પિનિંગ (સ્પિનિંગ) ન. [અં.] કાંતવું એ, કાંતવાની ક્રિયા, સ્પિરિટ પું. [અં] એક જાતનું અર્ક-તત્ત્વ (૨) આસવ.
અધ્યક્ષ
પીડા-મીટર ન. [અં.] વાહનની ગતિમાપનારું યંત્ર સ્પૂન પું. [અં.] ચમચા
એ,
(૩) ખાળવાના દારૂ, (૩) (લા.) જસ્સા, જેમ, આત્મબળ સ્પિટિલેમ્પ, સ્પિરિટ-લૅ પ (-લૅમ્પ) પું. [અં ] સ્પિરિટ
થી બળતા વાટવાળા દીવા
સ્પૂન-કુલ વિ. [અં] એક ચમચામાં સમાય તેટલું સ્પૃશ્ય વિ. [સં.] જેને અડકી શકાય તેવું, સ-વર્ણ
Jain Education International_2010_04
સ્પીકર વિ. [અં.] વા. (૨) ભારતની લેાક-સભા રાજ્ય-સભા તેમ રાજ્યાની તે તે વિધાનસભાને તે તે
રાયમાણ
સ્પૃસ્યાસ્પૃશ્ય વિ. [+ સં. અસ્પૃશ્ય] સ્પર્ધા-સ્પર્શની આભડ છેડવાળું
પૃષ્ટ વિ. [×.] જેને અડકવામાં આવ્યું હેાય તેવું. (૨) પું, સ્પર્શે વ્યંજને ('ક' થી ‘મ' સુધીના)ના ઉચ્ચારણમાં કામ કરતા આવ્યંતર કિવા આંતરિક પ્રયત્ન. (ન્યા.) ગૃહણીય વિ [સં] સ્પૃહા કરવા જેવું, ઝંખના કરવા જેશું. (૨) ઇચ્છા કરવા જેવું, ઇચ્છવા જેવું, ઇચ્છનીય સ્પૃહા શ્રી. [સં,] પ્રબળ ઇચ્છા કે આકાંક્ષા, ઝંખના, (૨) દરકાર, પરવા
સ્મ્રુદ્ધ વિ. [સં.] જુએ ‘પૃહણીય.’
પેઇસ સ્રી. [સં.] વચ્ચેની ખાલી જગ્યા. (૨) અક્ષરાનાં છાપખાનાંનાં બીમાંએમાં શબ્દ શબ્દ વચ્ચેની ખાલી જગ્યા પૂરવા માટેનું આકૃતિ-હીન બીજું સ્પેક્ટ્રમ ન. [લે.] રંગના પટ્ટ, વર્ણ-પટ્ટ સાધન, પાનું સ્પૅનર ન. [અં.] આંટાવાળા ખીલાની ચાકીએ ખેાલવાનું સ્પૅનિશ વિ. [અં.] યુરેપમાં આવેલા સ્પેન દેશને લગતું સ્પેલિંગ (સ્પેલિ૭) પું. [અં.] રશદાની જોડણી સ્પેશિયલ, સ્પેશ્યલ વિ. [અં.] ખાસ પ્રકારનું. (૨) સી. ખાસ બનાવેલી ચા, (૩) ખાસ રેલગાડી કે મેર-અસ સ્પેસિમેન પું. [અં.] નના, વાનગી [(વિ.ગ) સ્પેાર પું. [અં.] નવસર્જન કરી શકનાર જ જેવા કાશ, સ્પેારાશય છું. [+ સેં, આA]પેર પેદા કરી સંધરનારું શરીર કે વનસ્પતિનું અંગ, ‘પેરેન્ગિયમ' પૅટ પું. [અં] ડાધેા, ટપકું. (૨) ફ્રેંદ્ર-સ્થાન સ્પોટિંગ (સ્પૉટિંગ) ન. [અં.] નિશાન કરવું એ. (૨) સ્થાન આળખી બતાવવું એ. (૩) કાટા ચિત્ર કે રંગૌન ચિત્રમાં આકૃતિની ઝાંખપ દૂર કરવા કરાતું ‘ટચિંગ’ સ્પોર્ટ્સ સ્ત્રી, [અં.] રમત, ક્રીડા, રમત-ગમત પૅટ્સ-મૅન પું. [અં.] ક્રિક્રેટ વગેરે રમતના ખેલાડી (ર) (લા.) ખેલ-દિલ માણસ
સ્પ્રિંગ (સ્પ્રિં) સ્ત્રી. [અં] કમાનનું ગળું, કમાન. (ર) *ટકા સાળના એક ભાગ (વણાટમાં) સ્પ્લીન સ્ત્રી. [અં.] પેટમાં નીચેના ભાગે ડાબે પડખેના એક સ્નાયુ, ખરાળ, તાલી એક કિંમતી પથ્થર સ્ફટિક છું. [સં.] કાચના જેવા લાગતા પારદર્શક પ્રશ્નારના સ્ફટિ-મણિ પું. [અં] એવા કિંમતી પથ્થરનું હીરા જેવું નંગ [ન.] જએ ‘સ્ફટિક,’ સ્ફટિક વિ. [સ.] સ્ફટિકને લગતું, સ્ફટિકનું. (૨) પું. [સેં., સ્ફુટ વિ. [સં.] વિકસેલું, વિકસિત, ખીલેલું. (ર) સ્પષ્ટ, ખુલ્લું. (૩) સમઝાઈ જાય તેવું સ્કુતિ વિ. [સ,] ”એ સ્ફુટ(૧).’
સ્ફુરણ ન. [સં.], ણુા શ્રી.સૂઝી આવવું એ, સ્ફુરી આવવું એ. (૨) કુરકવું એ, કંપન. (૩) પ્રેરણા, ઉમળકા. (૪) લાગણી, સંવેદન
સ્ફુરણું અ.ક્ર. સં. સ્ફુર્ તસ] સૂઝી આવવું, યાદ આવી જવું. (૨) ફરકવું, કંપનું
કુંરામાણુ વિ. [સં.] સ્ફુરેલું કાતું, સ્ફુરાવવામાં આવતું. (ર) સ્ફુરતું