Page Text
________________
સમય-પલટ
૧૫
સમલે
સમય-પલટે . [+ જુઓ “પલટો.'] વખત બદલી સમરાંગણ (સમરાગંણ) ન. [, સમર + અT] યુદ્ધ-મિજો એ, યુગપલટ
લાઈનું મેદાન, રણ-ક્ષેત્ર સમય-પાલક વિ. [સં.] ટાણું સાચવી લેનાર, વખતસર સમરી-ટ્રાયલ સ્ત્રી. [અં] લાંબી જબાનીઓ વગેરે થયા કામે ચડનાર કે કરનાર, “પંકયુઅલ”
વિનાને કોર્ટમાં કેસ ચાલવો એ સમય-પાલન ન. [સ.] ટાણું સાચવી લેવું એ, વખતસર સમરી-વે . [એ. + જ એ વિરો.'] વધારાનું કે ઉપથવું એ, પંકસ્યુઆલિટી'
લક લેવાતું મહેસુલ સમય-મૂર્તિ વિ. [સ,ી.] સમય કે જમાનાને સમઝીને સમ-રૂપ છે. [] સરખા રૂપવાળું, સરખા દેખાવનું, વર્તનાર માણસ, સમયોચિત કામ કરનાર. (૨) યુગને “સિમિલર.' (૨) એકરૂપ, એકાત્મક [(બ.ક.ઠા.) પ્રતિનિધિ પુરુષ
સમરેખ વિ. [સ.] સર પે સરખી સમાંતર લીટીઓવાળું. સમય-વિરેાધી વિ. [...] જમાનાનાં બળાની વિરુદ્ધ સમર્થ છે. [સં. સ+અર્થ] બળવાન, જેરાવ૨, શક્તિશાળી. દિશાએ જનારું
[૧૨તીને કામ કરનારું (૨) ખુબ નિષ્ણાત, પોતાના વિષય ઉપર પ્રબળ કાબૂ સમય-સૂચક વિ. [સં. વખત પ્રમાણે ચાલનારું, સમય ધરાવનાર, ધુરંધર. (૩) સામર્થ્યવાળું . [આપનારું સમયાચાર છું. [+ સં. મા-વાર] તે તે જમાનાને અનુકૂળ સમર્થક છે. [સં.] સમર્થન કરનારું, અનમેદન કે ટેકે વર્તન કે આચરણ
સમર્થન ન. સિં. સમ્ઝર્થન] પ્રબળ અનમેદન, દલીલોથી સમયાનુકુલ(-ળ) વિ. [+સં. મન-વૂ8] વખતને અનુ- બળ પૂરવાની ક્રિયા, પુરાવાઓનું બળ સરતું, સમયને બંધ બેસે તેવું, પ્રાસંગિક
સમર્થિત વિ. [સ. સમૂ] જેનું સમર્થન કરવામાં સમયાનુવતિ-ત્વ ન. [સં.] સમય જોઈને વર્તવાપણું, આવું હોય તેવું સમયાનુવર્તી હેવાપણું
સમર્પક વિ. સં. સમસ્ય] સમર્પણ કરનાર, નિવેદિત સમયાનુવતી વિ. [સ છું.] સમયને જોઈને વર્તન કર- કરનાર, સંપૂર્ણ રીતે ભેટ કરી દેનાર નારું, વખત વરતી કામ કરનારું
સમર્પણ ન. [સં. સમુચ્ચન] સારી રીતે અર્પણ કરી સમયાનુસાર ક્રિ.વિ. [ + સં. અન-સાર] સમયને અનુ- દેવું એ, સંપૂર્ણ રીતે નિવેદિત કરવું એ, પૂરી રીતે ભેટ
સરીને, વખત જોઈ ને, સમય પ્રમાણે [કે થનારું કરી દેવું એ સમયાનુસારી વિ. [. પું.] સમયાનુસાર કામ કરનારું સમર્પણ વિ. [+ ગુ. “ઈ' ત.પ્ર.] સમર્પિત કરવા જેવું. સમયાવધિ ., સી. [ + સં. મવધિ,૫.] વખતની હદ, (૨) જેણે આત્મસમર્પણ કર્યું હોય તેવું, પ્રભુને ચરણે મુદત
[વચ્ચેના ગાળે સર્વસ્વ ધરી દીધું હોય તેવું નિવેદી, (પુષ્ટિ.) સમયાંતર (સમયાન્તર) ન. [+ સં, અત્તર] બે સમય સમર્પવું સ.જિ. [સં. સમર્મ, તત્સમ] ભક્તિભાવપૂર્વક સમયુદ્ધ ન. [સં.] બોબરિયાઓ વચ્ચેનું યુદ્ધ
ચરણમાં ધરી દેવું, નિદ્રિત કરવું. સમર્પવું કર્મણિ, કિ. સમાચિત વિ. સં. સમા + વિત] એ “સમયાનુકુળ.' સમવલું . સ.ફ્રિ. સમર' પું,ન. સિ.] યુદ્ધ, લડાઈ, જંગ, વિગ્રહ
સમર્પોવવું, સમર્પવું જ એ સમર્પવ'માં. સમર* ૫. [.] ઉનાળે
સમર્પિત છે. [સ. રમતિ ) સર્વ રીતે અર્પણ કરી સમરણ ન. [સં. રમળ, અ. તદ્દભવ] જુએ “સ્મરણ.” દીધેલું, ચરણમાં ધરી દીધેલું, નિવેદિત કરી દીધેલું (પધમાં)
[(પદ્યમાં) સમર્મ-હાસ્યરસ છું. [સં.] મજાકવાળું પાણીનું ચાતુર્ય, સમરણી સી. [+ગુ. ‘ઈ' ત.ક.] જુએ “સ્મરણી' નર્મ-યુક્ત વાચાતુર્ય. (૨.ની.) સમરથ વિ. સં. સમર્થ, અવ. તદ્દભવ.] આ સમર્થ સ-મર્યાદ ક્રિ.વિ. [સં.] મર્યાદા સાથ, મર્યાદાપૂર્વક, મલાજે [ગ્રીમ-મહાલય, દરિયા-મહેલ કે આમન્યા રાખીને
ગંધારું સમર-પેલેસ યું. [અં.] ઉનાળામાં રહેવા માટે મહેલ, સમલ(ળ) વિ. [સં.] મળવાળું, મલિન, મેલું, ગંદું, સમર-ભૂમિ સ્ત્રી. [.] યુદ્ધભૂમિ, રણ-ક્ષેત્ર, લડાઈનું સમ-લક્ષી વિ. સિં૫.] એકસરખા લયવાળું મેદાન
[‘મરવું' (પદ્યમાં.) સમલંકૃત (સમલક કૃત) વિ. [સ. સનારું] સારી રીતે સમરવું સ.ક્રિ. [જ એ “સ્મરવું',-અ. તદભવ] જુઓ શણગારેલું
[(ગ.) સમર-વેકેશન મી. [.] ઉનાળાની રજાઓનો ગાળે સમ-લંબ, ૦+ (-લખ, ૦ક) વિ. [સં.] સરખા લંબવાળું. સમરસ વિ. સં.] એકસરખા રસવાળું. (૨) (લા.) સમલો . .] તારા-ટપકી મુકેલી મુસલમાની સારી રીતે ભળી ગયેલું, એકાત્મક થઈ ગયેલું
એક ટોપી સમર-હાઉસ ન. [૪] ઉનાળા માટે બનાવેલું ઠંડકવાળું સમવકાર મું. સિ.] દસ નાટક-રૂપકોમાંને એક એકાંકી મકાન, ગ્રીષ્મ-ભવન
પ્રકાર (વીરરસાત્મક). (નાય.) સમરામણ ન. જિઓ “સમારવું' + ગુ. “આમણુ” ક.મ.], સમ-૧૮ (ડ) સી. ર્સિતમ + “વઠું' દ્વારા] ઉંમરની -શુ સ્ત્રી. [+ગુ. “આમણી” ક. પ્ર.] સમારવાની કામ- દષ્ટિએ સરખું હોવાપણું, સમવયકતા ગૌરી. (૨) સમારવાનું મહેનતાણું
સમવડિયું વિ. [+ગુ. છવું' ત..] ઉંમરની દષ્ટિએ સમરાવવું, સમરા જુએ “સમારવું'માં.
સરખું, સમવયસ્ક
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |