Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1068

વીંટા
વૃત્તામાંશ
(આંગળી પર પહેરવાની) મુદ્રિકા, અંગૂઠી, અંગડી. [ બદલવી (રૂ.પ્ર.) લગ્ન કરવાં, માંનું નંગ (ન) (૩.પ્ર.) ઉસ્તાદ, પહોંચેલ, કાખેલ. (૨) લુચ્ચું, આરવાડું, ચાંદવું]
વીંટા પું. [જ઼એ ‘વીંટવું’ + ગુ. ‘એ’ કૃ.પ્ર.] વીંટવાથી થતા ગાળ આકાર, વીંટલે, વીંટાળા, ફીંડલું, ગુંડાળા k (ડય) સ્ત્રી, વંડીને મથાળે છાજ દેતી વેળા બંને પડખે મહાર નીકળતી રાખવામાં આવતી હાંસ
વૃક્ષ-દેવતા શ્રી. [સં.] ઝાડની અધિષ્ઠાતા દેવતા કે દેવી વૃક્ષ-પ્રબંધ (પ્રમન્ત્ર) પું. [સં.] ઝાડના આકારમાં અક્ષર ગેાઠવ્યા હોય તેવું (કાવ્ય, ચિત્ર-કાવ્યના એક પ્રકાર). (કાવ્ય.) વૃક્ષ-માલા(-ળા) સ્રો. [સં] ઝાડવાંની પંક્તિ [એ વૃક્ષ-યુદ્ધ ન. [સં.] ઝાડવાં ઉખેડી એનાથી સામસામા લડવું વૃક્ષ-રાજિ સ્ત્રી. [સં.] જુએ ‘વૃક્ષ-માલા.’ વૃક્ષ-રીપણુ ન. [સં.] ઝાડ વાવવાની ક્રિયા વૃક્ષ-વલ્લરી, વૃક્ષ-વલ્લી ત.,ખ.વ. [અં.] ઝાડ અને વેલા
વાઢતી સ્ત્રી, ગધેડાની પીઠ ઉપર નાખવામાં આવતું પહેલું વૃક્ષ-વાટિકા સૌ. [સં.] મકાન નજીકની વાડી, બગીચા મેલું કપડું વૃક્ષ-વિજ્ઞાન ન., વૃક્ષ-વિદ્યાસી, વૃક્ષ-શાસ્ત્ર ન. [સં.] ઝાડ-પાનને લગતું શાસ્ત્ર, ‘બાર્ટની’
વૉડી સ્ત્રી, શ્રીએના નાકનું સેાના કે રૂપાનું એક ઘરેણું વડે પું. આડચ, વાડ વિવું કે.,સ,ક્રિ. વીંઢારવું જુએ ‘વેંઢારતું.' વીંઢારાવું કર્મણિ, ક્રિ. વીંઢારા વીંઢારાવવું, વીંઢારાવું એ વઢારવું’-‘વેંઢારનું’માં, વીંધ ન. [ટુ આ ‘વધવું.] નાનું કાણું, નાનું બાકું, વેહ, સાર વીંધણી શ્રી. [જુએ ‘વીંધવું' ગુ. ‘અણી' ક્રિયાવાચક કૃ,પ્ર.] વીંધવાની ક્રિયા
વીંધણી? શ્રી. (૪‘વીંધણું' + ગુ. ‘ઈ' પ્રત્યય.] વીંધવાનું નાનું સાધન, વેધ-સાર
વીંધણું ન., -ણે પું. [જુએ વીંધવું' + ગુ. ‘અણું' વાચક }.પ્ર.] સુતારનું વીંધવાનું એજાર વીંઝણું વીંધવું સ.ક્રિ. સં. સ્ >પ્રા. વિધ] અણીદાર વસ્તુથી કાણું પાડવું, છિદ્ર કરવું. (ર) કાચનું, ભેાંકવું. (૩) સાંસરવું આરપાર કાઢવું. [ વીંધાયેલ (રૂ.પ્ર.) અનુભવી, પાવરધું] વીંધાવું કમણિ,ક્રિ, ચીંધાવવું છે..સ,ક્રિ. વીંધારા પું. [જુએ ‘વીધ’+ ગુ. ‘આરા' ત...] વધ કરનારા પુરુષ. (૨) મૈતી કે કાન વીંધનારા માણસ. (૩) વીંધ પાડવાનું યંત્ર
૨૧૦૩
વૃક્ષ ન. [સં.,પું,] (નાનું મેઢું) ઝાડ, તરુ વૃક્ષ-છાયા સ્રી. [સં.] ઝાડને છાંયડા વૃક્ષ-ચ્છેદન ન. [સ.] ઝાડ કાપવાની ક્રિયા વૃક્ષ-દુર્ગ પું. [સ.] તે વૃક્ષાની .પ્રખળ રાંક્ષત જગ્યા
Jain Education International_2010_04
વૃક્ષાત્મક વિ. [ +સં. આત્મન્ + ] વૃક્ષના રૂપમાં રહેલું વૃક્ષાયુર્વેદ પું. [+સં. આયુર્વેā] ઝાડ-પાન-વેલા-વેલી વગેરેના રાગની ચિકિત્સાનું શાસ્ત્ર વૃક્ષારોપણ ન. [+ સં. આરોપળ] જઆ વૃક્ષ-રેાપણ.’ વૃક્ષારોહણ ન. [ + સં. મોફ્ળ] ઝાડ ઉપર ચડવાની ક્રિયા વૃક્ષાવલિ-બ્લા, -ળિ, -ળી) સ્રી. [+ સં. માવષ્ટિહી] જએ ‘વૃક્ષ-માલા.’ [શીર્ષાસન. (યેગ.) વૃક્ષાસન ન. [+ સં. માન] ચેગનું એ નામનું એક આસન, કેતુ-વૃક્ષાંકુર (ક્ષાક્કુર) પું. [ + સં. મs] ઝાડમાંના કાંટા વૃજિન ન. [સં.] પાપ
વિરાયેલું વ્રત વિ. [સં.] વીંટાયેનું, (૨) પસંદ કરવામાં આવેલું, વૃત્ત વિ. [સં.] વર્તુલાકાર, ગાળાકાર. (ર) ન. વર્તુલ ગાળ આકાર. (૩) વર્તન, આ-ચરણ, ચાલ-ચલગત (૪) સમાચાર, ખબર. (૫) અક્ષર-મેળ કે ગણ-મેળ છંદ. (પિં.) વૃત્ત-ખંત (-ખણ્ડ)પું. [સં.] વર્તુળનેા ભાગ, ‘સૅમેન્ટ.’ (ગ.) વૃત્ત-ગંધિ (ગન્ધિ) વિ. [સં.] જેમાં કાઈ કાઈ ટુકડા ક્રાઈ અને કોઈ અક્ષરમેળ-ગણમેળ છંદના હોય તેવું (ગદ્ય) વૃત્ત-પત્ર ન. [સં.] સમાચાર-પત્ર, વર્તમાન-પત્ર, છાપું, સામચિક, ‘અ-પેપર’ [ટિપ્પણ લખનાર વૃત્તપત્ર-વિવેચક વિ. [સં.] છાપાની વિગતે વિશે ટીકાવૃત્તપત્રવિવેચન ન. [સં] બનેલા બનાવેનું ટીકા-ટિપ્પણાત્મક વિવરણ, ‘જર્નાલિસ્ટિક નેટ' વૃત્તપત્ર-વ્યવસ્થા હું. [સં.] વર્તમાન-પત્ર ચલાવવાના ધંધા, વર્તમાનપત્રકારત્ત્વ, ‘જર્નાલિઝમ’
વીંધાવવું, વીંધાવું જએ ‘વીંધમું’માં. વીંધિયા હું, જિએ વીંધવું' + ગુ. ‘ઇયું’કૃ.પ્ર.] ચામડાના કૈસના માચતું એ માંહેનું તે તે લાકડું ઊંધું . [જુએ ‘વીંધવું’ + ગુ. ઉં’કૃ.પ્ર.] જુએ ‘વીંધ.' વુઠાવવું ચુડાવું એ ‘વડવું’માં. થૂલું આ ર્કિ. [સ. વૃષ્ટ-> પ્રા. વુદ્દે ભૂ.કૃ.] વરસવું. (૨) (લા.) પ્રસન્ન થવું, ગૂઢવું. વુડાવું ભાવે,ક્રિ. બુઠાવવું પ્રે.,સ.ક્રિ. ટ્યૂટ ન. [અં.] લાકડા ઉપર કરેલું ચિત્રનું ખુ વૂડ-વર્ક ન. [અં.] લાકડાનું કામ, લડકામ વૃક્ષ ન. [અં.] ઊન
વૂલન-મિલ સ્ત્રી. [અં.] ઊનનું કાપડ બનાવવાનું કારખાનું છુક ન. [સં.,પું.] વરુ, નાર. (૨) એ નામના પેટના ગણાતા એક અગ્નિ. (સંજ્ઞા.)
વૃકોદર વિ.,પું. [સં.] (જેના જાગ્નિ ખૂબ પ્રબળ કહેવાય. છે તે) ભીમ પાંડવ. (સંજ્ઞા.)
ઘટાવાળી સુ
વૃત્ત-વ્યવસાયી પું. [સ., છું.] વર્તમાન-પત્ર ચલાવવાના ધંધા કરનાર, વર્તમાનપત્ર-કાર, ‘જર્નાલિસ્ટ' વૃત્ત-વિદ્યા સ્ત્રી, [ર્સ,] વર્તમાનપત્રકારત્વને લગતું શાસ્ત્ર, પત્રકારત્વ, ‘જર્નાલિઝમ'
વૃત્ત-વિવેચક વિ. [સં.] જએ વૃત્તપત્ર-વિવેચક.’ વૃત્ત-વિવેચન ન. [સં.] જઆ વૃત્તપન્ન-વિવેચન.' [(ગ.) વૃત્ત-ષદ્ભાગ પું. [સં.] વર્તુળના છઠ્ઠો ભાગ, ‘સેક્સ્ટન્ટ.’ વૃત્ત-સમુદાય હું. [સં.] વર્તુળાના જથ્થા વૃત્તિ-હત પું. [સં.] કાવ્યમાં છંદાભંગના દોષ. (કાન્ય.) વૃત્તાકાર પું., વૃત્તાકૃતિ સ્રી. [+ સં. માર, અ]િ ગાળ આકાર. (૨) વિ. ગેાળાકાર, વર્તુળાકાર
વૃત્તા હું. [ + સ યે] વર્તુળના અર્ધા ભાગ, સેમિ-સર્કલ' વૃત્તાષ્ટમાંશ (વૃત્તાષ્ટાશ) [ + સેં. અષ્ટમ + fરા] વર્તુળને