Page Text
________________
વાયુ-વિષયક
વાયુશામ
વાયુ-વિષય* વિ. [×.] હવાને લગતું વાયુ-શ્વેગ પું. [સં.] પવનની ઝડપ
૨૦૫૫
વાયુવેગ-માપક (૦યંત્ર) (-યન્ત્ર) ન. [ä,] પવનની ઝડપ માપવાનું સાધન, વેન્ટેશ-મોટર' એમમે-મોટર’ વાયુવેગી વિ. [સ.,પું.] પવન જેવી ઝડપી ગતિવાળું વાયુ-વેત્તા વિ. [સં.,પું] વાયુ-વિદ્યાનું જ્ઞાન ધરાવનાર,
મૌટિયારાલાજિસ્ટ'
વાયુવ્યય-માપ(૦ યંત્ર) (યન્ત્ર) ન. [સં.] ગૅસ કેટલા વપરાયે એ માપવાનું સાધન, ગૅસેા-મોટર’ વાયુ-શક્તિ સ્ત્રી. [સં.] પવનનું અળ વાયુ-શાસ્ત્ર ન. [સં] જુએ ‘વાયુ-વિદ્યા.’ વાયુ-શાસ્ત્રી વિ. [સં. હું.] જએ ‘વાયુ-વેત્તા.’ [(॰ યંત્ર'). વાયુરોષક (૦ યંત્ર) (-ચત્ર) ન. [સં.] આ વાયુ-ચક વાયુ-સંચાર (-સ ચાર) પું. [સં.] પવનની હિલચાલ. (૨) અપાન-વાયુની ગુદા-દ્વારમાં હિલચાલ વાયુ-ચુત, વાયુ-સૂનુ હું. [×.] જએ વાયુ-તનય.’ વાયુ-સેના . [સં.] વિમાની સૈન્ય, એર-કાર્સ’
વાયુનન ન. [સં.] ખુલ્લા શરીરે પવનના અનુભવ કરવા એ
વાયું^ ન. [સં. વાર્જિ- > પ્રા. યામિ-] પવન ન લાગે એ માટે ફ્રાનસમાં મુકાતી એક પ્રકારની ઘાટીલી આચ વાયું? (વાયું) ન. [સં. વૃત્તિ - >> પ્રા. મિ-] નાના
પાણી જવાના સૂકા વહેળા, વાં વાચાલિન ન. [અં] યુરોપીય પ્રકારનું એક નાનું તંતુવાદ્ય વાચેલેટ ન. [અં.] વાયલની જાતનું એક કાપડ. (ર) એક જાતનું વિલાયતી ફૂલ-ઝાડે વાવસ્ત્ર ન. [સ. વાયુ + અન્ન] જએ ‘વાયવ્યાસ્ત્ર.’ વાવૈં હું. [ä ] સાત ગ્રહેાનાં નામે ઉપરથી પડેલાં નામેવાળા સપ્તાહના તે તે દિવસ. [॰ જરતાનું (રૂ.પ્ર.) સારા માંગલિક દિવસ, ૦ રહેવા (- રવા) (૩.પ્ર.) વ્રત કરવું (એક દિવસનું)]
વાર આ. જિઆ ‘વારવું.’] રાકાણુ, વિલંબ, (૨) વારા, કેરા, ‘ટર્ન.’[ના પાર થવા (રૂ.પ્ર.) ઘણા વિલંબ થવા. ૦ લગાઢવી (૩.પ્ર.) વિલંબ કરવેશ. ૰ લાગવી (રૂ.પ્ર.) વિલંબ થવા]
વાર હું. ઘા, હુમલે
વાર (વા૨) હું ત્રણ ફૂટનું-ત્રીસ ઇંચનું માપ, યાર્ડ’ -વાર વિ. [ફા. પ્રત્યય] ‘વાળું' વગેરે ભાવના પ્રત્યય : ‘તકસીર-વાર' ‘ઉમેદવાર' વગેરે થિંભાવી દેનારું વારક વિ. [સં.] વારનારું, વારી લેનારું, રોકી રાખનારું, વાર-કન્યા શ્રી. [સં.] વારાંગના, વેશ્યા વાકરી વિ.,પું. મહારાષ્ટ્રના વિઠેખા-વિઠ્ઠલનાથ પાંડુરંગને ઇષ્ટદેવ માનનારા ફાધર-નામદેવતા સ્થાપેલે એક વષ્ણુવ સંપ્રદાય અને એના અનુયાયી. (સંજ્ઞા.) વાર-કવાર હું. [સં. [૬ + હું – વાર્≥કવાર] સારા ૪ નરસા દિવસ, શુભ કે અશુભ દિવસ વાર-કું વિ. જુઓ વાર?'+ગુ. ‘કું' ત,પ્ર.]
Jain Education International 2010_04
વારસાગત
બતાવતું. (સનામ કે સંખ્યાવાચક વિ સાથે આ વારકું’ પહેલી વારકું' બીજી વારકું')
વારણુ
ન. [સં.] વારી લેવાનું કાર્ય [છું. હાથી વારણ વિ, [સ.] રાકનાર, થંભાવી દેનાર, વારક. (૨) વારણ-યુદ્ધ ન. [સં.] સામેના લશ્કરને રોકવા માટેની લડાઈ, ‘ડિફેન્સિવ વૅાર' (ન. લા.) વારણુયુદ્ધ ન. [8.] હાથીઓની લડાઈ, હસ્તિ-યુદ્ધ વારણાવત ન. [સં] મહાભારતમાંની પાંડવાની કામચલાઉ થયેલી રાજધાની. (સંજ્ઞા.) [મીઠડાં
વારણાં ન., અ.વ. [જુએ વરણું.’] એવારણાં, દુઃખડાં વારણું ન. [સં. વાલ – > પ્રા. વાળન-] જુએ વારણ,પે' (૨) નવાં પરી આવેલાં વરવહુને કન્યાના પિતાને ત્યાંથી તેડી જવા આવવું એ. (૩) આવારણું. દુખડું. [વાળવું (૩.મ.) કેન્યાના પિતાને ત્યાંથી સાસરે ગયેલી એ પરણેલીને તેડી લાવવું. (ર) માથે આવી પડતા દોષમાંથી બચાવી લેવું. -હ્યું જવું (રૂ.પ્ર.) વારણું વાળવા કન્યાને સાસરે જવું. (૨) વારી જવું. એવારી જવું, કુરખાન થવું] [ઉત્સવ પર્વ વગેરેના શુભ દિવસ કે અવસર વાર-તહેવાર (-ૉઃવાર) પું. [સં. +જુએ ‘તહેવાર.’] વ્રત વારતા શ્રી. [સ. વર્તો, અર્વાં. તદ્દભવ.] વાર્તો, કહાણી વાર-તિથિ ન., ખ.વ. [સં.] અઠવાર્ડિયાના દિવસ અને હિંદુ મહિનાની મિતિ, તિથિ-વાર વાર-નારી સી. [સં.] જએ ‘વાર-કન્યા.’ વારનિશ હું. [ચ્યું. વાર્નિશ્] જુએ ‘વાર્નિશ.’ વાર-પરબ (૧) ન. [સં. વાર + દ્ય, અર્વાં. તદ્દભવ] જએ
‘વાર-તહેવાર.’
વાર-ફેર (વારપફેર) સ્ત્રી, જુઓ ‘વારનું’+ ફેરવશું.'] હેરવણી ફેરવણી, સાર-સંભાળ. (ર) વ્યવસ્થા. (૩) આવારણાં [વાર-કન્યા.' વાર-ચાષિતા, વાર-વધૂ, વાર-નિતા . [સં.] જએ ભાર-વાંકડું ન. [સં. + જ ‘વાંકડું.'] જુએ ‘વાર-કવાર.’ વારલું સ. ક્રિ. [સં. ટ્વાર્ તત્સમ] વારણ કરવું, રાકવું, થંભાવવું, અટકાવવું. (૨) એવારવું, દુખમાં લેવાં. (૩) આરતી ઉતારવી. [વારી જવું, વારી ના(નાં)ખવું (૩.પ્ર.) ઓવારણાં લેવાં, કુરબાન થયું. વાર્યું કરવું (૩.પ્ર.) સલાહ માનવી] (આ ધાતુનું કર્મણિ કરવું હોય તે વારી શકાવું' જ કરવું. એ પ્રમાણે પ્રે. વારી શકાવવું’. ‘વરાળું-વરાવવું’રૂપ જાણીતાં નથી.) વાર-વિલાસિની સ્ત્રી, [સ.] જુએ ‘વાર-કન્યા.’ વાર-વેળા સ્ત્રી. [સં. નવેયા] (લા.) અશુભ સમય, (જ્યે.) વારસ વિ, [અર. વારિસ્], બ્હાર વિ, [+ ફા. પ્રત્યય સ્વાર્થે વારસા લેનાર, મિલકતના હકદાર ઉત્તરાધિકારી, ગીરાસીર [ધિકાર, ગીરાસગીરી વારસદારી શ્રી. [+ăા. પ્રત્યય] વારસના હક્ક, ઉત્તરાવારસ-નાણું ન. [+જુએ ‘નાણું.'] વસિયતનામું, ‘વિલ’ વારસાઈ સી. [જએ ‘વારસ' + ગુ. ‘આઈ? ત.પ્ર.] વારસા, [વંશપરંપરા-ગત વારસાગત વિ. [જુએ વારસેા' +સં.] વારસામાં આવેલું,
ગીરાસગીી
www.jainelibrary.org
વારાફેર
For Private & Personal Use Only
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |