Page Text
________________
અચરો
[અ-ચેલિકા
અ-ચરે પું. +િ જએ “ચરવું” + ગુ. ‘ઓ” ક. પ્ર.] ચરવામાં અચા-વિચાળે ક્રિ. વિ. જિઓ “વચાળે”ને દિર્ભાવ, ગુ. નુકસાન કરે તેવી વનસ્પતિ ઘાસ વગેરે
એ” + સા.વિ., પ્ર.] વચ્ચે વચ્ચે. (૨) આંતરે આંતરે. અચો-કચરો છું. [જ “કચરોને દ્વિભવ.] (લા.) ઉપયોગ (૩) ચારે કેર, ચોમેર વગરની ચીજ વસ્તુઓ. (૨) આચરકુચર,ગમે તે મળ્યું ખાવાનું અ-ચાંચલ્ય (ચાચય) ન. [સં.] અચંચળતા [ચિકિત્સા અ-ચવિત વિ. [સં.] ચાવ્યા વિનાનું. (૨) (લા) ચાખ્યા અ-ચિકિત્સા સ્ત્રી. [સં.] ચિકિત્સાના અભાવ, (૨) ઓછી વગરનું. (૩) અનુભવ લેવાયા વિનાનું પર્વત, પહાડ અ-ચિકિત્સિત વિ. [સં.] જેની ચિકિત્સા કે ઈલાજ નથી કરવામાં અ-ચલ-ળ) વિ. [સં.] ખસે નહિ તેવું, સ્થિર, દઢ. (૨) પું. આવેલ તેવું. (૨) જેની જાંચ નથી થઈ તેવું અ-ચલ૮–)-તા સ્ત્રી. [સં.] અચળપણું
અ-ચિકિસનીય, અ-ચિકિસ્ય વિ. [સં] જેની ચિકિત્સા અચલ(ળ)પદ ન. [સં.] મોક્ષપદ
કે ઈલાજ ન થઈ શકે તેવું અચલવાદી વિ. [સં., j] પિતાના મત-સિદ્ધાંતમાં કશું ન અ-ચિકણ વિ. [સં] ચીકાશ વગરનું બદલનારું, “નો-ચેજર' (આ.બા.)
અ-ચિત(ત) વિ. [સં. મ-વિત] જેમાં જીવનતત્વ નથી તેવું, અચલા(–ળા) સ્ત્રી. [સં.] પૃથ્વી
જડ તત્તવ. (૨) પ્રકૃતિ તત્વ અચલાયતન ન. [સં. મ +માવતન] સ્થિર સ્થાન અ-ચિત્ત ક્રિ.વિ. [સં.] ચિત્ત-મ્યાન વિના, બેધ્યાન અચલા-સપ્તમી સ્ત્રી. [સં.] માધ સુદિ સાતમની તિથેિ અચિત્તવ ન. [સં.] જડ તત્વ, જડ પદાર્થ (“પૃથ્વી” વગેરે) અ-ચલિત વિ. [સં.] ન ખસેલું, સ્થિર
અ-ચિત્ર વે [સં.] ચિત્રો વિનાનું. (૨) વ્યંગ્યાર્થ વિનાનું, (કાવ્ય) અચવન સ્ત્રી. [સં. ભાવમન ન.] જુએ “આચમન’.
અ-ચિત્રિત વિ. [સં.] ચીતર્યા વિનાનું, ચિત્રહીન અચલાવવું સકેિ. [ઓ “અચવન', - ના.ધા.] પ્રભુને અ-ચિર વિ. [૪] લાંબા કાળનું નહિ તેવું. (૨) થોડા સમય સામગ્રીભગ ધરાવી ખસેડી લીધા પછી આચમન કરાવવું પહેલાંનું, નજીકના સમયનું અચવ્યું છે. [દે.પ્રા. વવ કહેવું. + ગુ. “યું.” ભક] નહિ અ-ચિરકાલ–ી) ૫. [સં.] ટકે સમય, થોડો સમય કહેલું. (૨) (લા.) અનુભવ વિનાનું [ચાખ્યા વિનાનું અ-ચિરકાલી(–ળી) વિ. [સં., પૃ.] ટૂંકા સમયનું, ક્ષણિક અચળ્યું વિ. [સં. ૭ ખસવું, પડવું + ગુ. “યું ભૂ.કૃ.] ચાવ્યા- અ-ચિનિત વિ. [સં.] જેના ઉપર ચિન-નિશાન કરવામાં અચળ જુઓ “અ-ચલ'.
આવ્યું નથી તેવું, નિશાન વિનાનું અચળતા ઓ “અચલતા'.
અ-ચિત (-ચિન્ત) વિ. [સં.] ચિંતા વિનાનું, નિશ્ચિત અચળ-પદ જુએ “અચલ-પદ'.
અ-ચિંતન (-ચિન્તન) ન. [૪] વિચારણાને અભાવ, ધ્યાનને અચળા જુઓ “અ-ચલા’.
[કેટિનું, શાશ્વત અભાવ અચળું વે. [સં. મ-વ-*-] અચળ, સ્થિર. (૨) (લા.) સ્થિર- અ-ચિતરીય (-ચિન્ત-) વિ. [સં.] વિચારમાં ન આવી શકે અ-ચંચલ(ળ) (-ચ -) વિ. [સં.] હરવા ફરવા-કામકાજ તેવું. (૨) વિચાર ન કરવા જેવું કરવામાં ચપળ નહિ તેવું, ઢીલી પ્રકૃતિ-સ્વભાવનું. (૨) ધીર અ-ચિતયું (--ચિત-) વિ. [ + જુઓ “ચિંતવું' + ગુ. “યું” સ્વભાવનું
ભુ કૃ] નહિ વિચારેલું, અચિતું, ઓચિંતું અચંચલ(-૧)-તા (-ચ–) સ્ત્રી. [સં.] ચંચળતાને અભાવ અ-ચિતિત (-ચિતિત) વિ. [સં] નહિ ધારેલું. અણધાર્યું. અ-ચંચળ (ચળ) જુએ “અ-ચંચલ',
(૨) (લા.) ગૂઢ, અતકર્થ. (૩) કિ.વિ. એકદમ, એકાએક, અ-ચંચળતા (-ચગળ-) એ “અ-ચંચલતા'.
અણધારી રીતે
[આવેલું અણધાર્યું અચંબે (અચમ્બે) ૫. [સં. ‘અાવમુત-પ્રા, અ મુમ-વિ.] અ-ચિંતું (ચિન્હ) વિ. [સં. વિન્તિત] એકાએક બની આશ્ચર્ય, વિસ્મય, તાજુબી (જ..માં “અચંભે’.).
અચિતનીય (-ચિત-), અચિંત્ય(-ચિન્ય) વિ. [સં.] અચા' સ્ત્રી. જમાવ, ભીડ, ગિરદી. (૨) ગંદકી, કચરે. (૩) વિચાર ન કરવામાં આવ્યું હોય તેવું, ધારણા બહારનું. (૨) અગતે, અણજો
વિચાર ન થઈ શકે તેવું, અવિચાર્ય [જએ “અચિંતું'. અચા૨ ૫., બ.વ. પડોશી સાથેના વર્તનમાં પાળવાના નિયમ અચિંત્યું (ચિન્હ) [+ સં. વિનિત્તત- > પ્રા. બ્રિતિ-]. અ-ચાક્ષુષ વિ. [સં.] આંખથી ન દેખાય તેવું
અચી સ્ત્રી. રમતમાં ઉઠાવવામાં આવતે વાં, અણી, કચ અચાનક ડિવિ. [+ જુએ “ચાનક'.] ધ્યાનમાં આવ્યું–રહ્યું ન અ-ચતું વિ. જુઓ ‘અચિંતું'. હોય એ રીતે, ઓચિંતું, એકાએક, અણધારી રીતે, આક- અ-ચુંબક (-ચુમ્બક) વિ., S. [સં.] ચુંબક સિવાયનો પદાર્થ સ્મિક રીતે
અ-ચુંબકીય (-ચુમ્બ-) વિ. [4] જેને ચુંબક ખેંચી ન શકે તેવું અ-ચાપલ-હ્ય) ન. [સં] ચપળતાને અભાવ. (૨) સ્થિરતા અચૂક ક્રિ. વિ. [+જુઓ ‘ચૂકવું’. ]ચૂકા-ભડ્યા વિના, જરૂર, અચાર ન. [ફા. “અચાર'-અથાણું<સં. માવાર રીતરિવાજ, નક્કી [બાણ આવવું (રૂ.પ્ર.) જરૂર આવી પહોંચવું]. વિવેક] અથાણું, સંધાણું
અ-ચેત, ન વિ. [સં] ચેતન વિનાનું, જડ. (૨) બેભાન, બેશુદ્ધ અ-ચલન, [+ જુઓ “ચાલુ.'] ભારને લીધે ધીમે ચાલતું વહાણ અચેતન-તા, અ-ચેતના સ્ત્રી. [સં.] બેશુદ્ધિ, મૂર્જિત સ્થિતિ અ-ચાલો ૫. [+ જએ ચાલવું' + ગુ. “એ” કુ.પ્ર.] રજસ્વલાને અ-ચેર વિ. [ગ્રા.] અણઘટતું, અયોગ્ય ત્રણ દિવસ કશું કામ ન હોતાં બેસી રહેવાનું. (૨) (લા.) અ-ચેલ, ૦ક વેિ. [સં] વસ્ત્ર વિનાનું રજોદર્શનને ગાળો. (૩) (લા) હરકત, અડચણ
અ-ચેલિકા વિ., સ્ત્રી. [સં] વસ્ત્ર વિનાની સ્ત્રી.
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |