Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 621

કમ-ભગ
કાંતિવિરોધી
ક્રમને તેડયા સિવાય એને વળગી રહેવું એ
ક્રાંઉ, કાંઉ . [રવા. કાગડાને અવાજ કમ-ભંગ (-ભ) મું. [ સં. ] ક્રમ તોડી નાખ એ. ફાંત (ક્રાત) વિ. [સં.] ઓળંગી જવામાં આવેલું. (૨) (૨) નિયમ-ભંગ
અતીત, જૂના સમયનું. (૩) ઊંડાણમાં રહેલું કમ-મુક્તિ સ્ત્રી, ક્રમમેક્ષ ૫. [સં] એક પછી એક ઉચ્ચ કાંત-દર્શન (કાન્ત-) ન. [૪] કોઈ પણ વિષયમાં ઊંડાણથી
લોકમાં ગયા પછી છેલ્લે મળતો આત્યંતિક મેક્ષ ઊતરવું એ. (૨) ભૂતકાળનું દર્શન. (૩) દીર્ધદૃષ્ટિ કમયાદી સ્ત્રી. [સ, શ્રમ + જુઓ “યાદી.'] નાકરેના પગાર કાંત-દશ (ક્રાન્ત-) વિ. [સં. ] કઈ પણ વસ્તુના કે વિષયના
અને દાખલ થયાની તારીખના ધોરણે બનાવેલું નામવાર ઊંડાણમાં ઊતરનારું. (૨) અતીતને સ્વબુદ્ધિથી નિહાળનારું. પત્રક, “ગ્રેડેશન લિસ્ટ'
(૩) આગામી બનાવને અગાઉથી ખ્યાલ મેળવનારું ક્રમ-વાચક વિ. સિં.] ક્રમ બતાવનારું. [વ્યા.]
કાંત-દષ્ટિ (ક્રાન્ત-) સ્ત્રી. [સં] જાઓ ‘કાન્ત-દર્શન.” ક્રમ-વાર કિ. વિ. [૩] ક્રમ પ્રમાણે, અનુક્રમ મુજબ, ક્રમશઃ કાંત-દ્રા (ક્રાન્ત-) વિ. [સંપું.] જુઓ “કાંત-દર્શી.” ક્રમ-વિવશ વિ. [સં.] કુદરતી ક્રમને વશ રહેલું
ક્રાંતિ (ક્રાન્તિ) સ્ત્રી. [સં.] જવું એ, ગતિ. (૨) વટાવી જવું ક્રમશઃ ક્રિ. વિ. [સ.] કમ પ્રમાણે એક પછી એક. (૨) એ, એળગી જવું એ. (૩) પ્રચલિત સપાટીથી કયાંય ચાલુ, હફતેથી
આગળ વધી કરવામાં આવતે અસાધારણ પલટે, “રેવાક્રમ-સૃષ્ટિ . (સં.] પ્રથમ આકાશ-પછી વાયુ અગ્નિ પાણી કશન” (હ. હ. ધ્રુવ.). (૪) પરિભ્રમણ. (૫) ખગોળીય
અને પૃથ્વી એ પ્રમાણેના ક્રમે ઉત્પન્ન થયેલી સgિ. (વેદાંત.) નાડીમંડળથી કઈ નક્ષત્રનું અંતર. (ખાળ.). (૬) કોઈ પણ મગત વિ. [સ. મ + મા-nત ] ક્રમ પ્રમાણે આવેલું. આકાશીય પદાર્થમાંથી વિષુવવૃત્ત ઉપર દોરેલ લંબ, (ખગોળ.). (૨) પરંપરા-પ્રાપ્ત
(૭) આકાશીય પદાર્થનું નમવું એ. (ખગોળ.). (૮) સર્ચના ક્રમાનુસલ(-ળ) વિ. [સં. રામ + મનુ ] ક્રમને અનુકૂળ ફરવાનો ભાસ આપતા માર્ગ. (ખગેળ.) હોય તેવું, ક્રમાનુસારી
[‘સિન્ટેકટિકલી' ક્રાંતિકાર, ૦ક (ક્રાતિ-) વિ. [સ.], -રી વિ. [સ., .] ક્રમાનુસાર જિ. વિ. [સ, + અનુસાર] ક્રમ પ્રમાણે, ભારે પ્રકારનું પરિવર્તન લાવનાર, રેડ્યૂશનિસ્ટ' ક્રમાનુસારી વિ. [સ, રોમ + અનુસાર પં. ] ક્રમ પ્રમાણે ક્રાંતિ-કાલ(ળ) (ક્રાન્તિ-) ૫. [.] ભારે પ્રકારનું પરિવર્તન ચાક્યું આવતું, પરંપરા-પ્રાપ્ત, ‘સિટેકટિકલ' (ક. મા.) કરવાનો સમય, ઊથલ-પાથલને સમય ક્રમાંક (ક્રમા ફુ) પું. [સં. રામ + મરૂ ] અનુક્રમે આવતો ક્રાંતિ-કેટિ-ટી) (કાતિ) સ્ત્રી. [સં.] કોઈ પણ આકાશીય સંખ્યાને આંકડે (૧, ૨, ૩, ૪, ૫, ૬ પ્રકારના ક્રમે), પદાર્થનું આકાશીય ધ્રુવથી અંતર, (ખાળ.). સીરિયલ નબર”
ક્રાંતિકાણ (ક્રાતિ-) પું. [સં.] કિરણનું પરાવર્તન થાય તે કમિક વિ[૩] એક પછી એક આવે એમ, ક્રમાનુસારી બિદુ આગળ બનતે નાનામાં નાનો ખૂણે
સીરિયલ ' (૨) સમય સમય પરનું, પીરિયોડિકલ.” (૩) ક્રાંતિ-ક્ષેત્ર (ક્રાન્ત-) ન. [સં.] ખગોળની વિષુવવૃત્ત રેખાથી આગળ વધતું, “પ્રોગ્રેસિવ' (દ બા.)
કોઈ નક્ષત્રનું અંતર બતાવતો એ આ વિસ્તાર. (ખગોળ)કમિકતા સ્ત્રી. સિં] ક્રમિક રીતે આવે એ સ્થિતિ. (૨) જુએ “ક્રાંતિ-પ્રદેશ.” પરંપરા, (૩) નિયમિતતા
કાંતિ-પાત (ક્રાન્તિ) ૫. [સં.] વિષુવવૃત્ત અને ક્રાંતિ-વલયનું ક્રમે ક્રમે છે. વિ. સિં. શ્રમ + ગુ. ‘એ' ત્રી, વિ.ને .- એકબીજાને વટાવવું એ, અયન, સંક્રાંતિ. (ખગોળ.) (૨)
અને દ્વિર્ભાવ ] ક્રમપુર:સર, ક્રમશઃ, એક પછી એક એ સંક્રાંતિનું બિંદુ, વિષુવ-બિંદુ. (ખગોળ.) કય પું. [સં] ખરીદવું એ, ખરીદ
ક્રાંતિ-પ્રદેશ (ક્રાન્તિ- . [સં.] ક્રાંતિવૃત્તની ઉત્તરે છો અને કય-વસ્તુ સ્ત્રી. [સં., ન] ખરીદવાની ચીજ-વસ્તુ
દક્ષિણે શા મળી થતો આશરે ૧૫ અંશના પ્રદેશ. (ખગોળ.) કય-વિક્રય કું. સિં.] ખરીદ અને વેચાણ
કાંતિબંદુ (ક્રાતિ-બિન્દુ) ન. [સં., .] જુએ “ક્રાંતિ-પાત.” કય ન. [સં.] કાચું માંસ
કાંતિ મંડલ(ળ) (કાન્તિ-મણ્ડલ, ળ) ન. [સં] સૂર્ય પૃથ્વીની કળ્યાદ વિ. [સં. + ] કાચું માંસ ખાનાર (ખાસ આસપાસ ફરતો લાગે છે તેટલો વિસતાર, અચન-વૃત્ત. (ખગેળ.)
કરી હિસ્ત્ર પશુ-પક્ષી), માંસજીવી (પક્ષી-પશુઓ). કાંતિલંબ (ક્રાન્તિ-લમ્બ) પું. [] કોઈ પણ આકાશીય કંદન (કન્દન) ન. [૪] રો-કકળ, રડારેડ, કપાંત
પદાર્થમાંથી વિષુવવૃત્ત ઉપર દોરેલ લંબ. (ખગળ.) ક્રાઈસ્ટ કું. [.] ખ્રિસ્તી ધર્મના સંસ્થાપક-પેગંબર ઈશુ કાંતિ-લંબન (ક્રાતિ-લમ્બન) ન. [સં] એકના એક આકાશી ખ્રિસ્ત, ‘જીસસ ક્રાઈસ્ટ.” (સંજ્ઞા.)
પદાર્થને ભિન્ન ભિન્ન સ્થળેથી જવાથી એની ક્રાંતિમાં કાઉન પું, ન. [અં.] ૨ાજો બાદશાહને મુગટ. (૨) ઇલૅન્ડનું દેખાતે ફરક. (ખગોળો)
અઢી શિલિગનું એક નાણું કે સિક્કો. (૩) વિ. ૨૦' ૪ કાંતિ-વલય (ક્રાતિ-) ન. [સં.] જુઓ ‘ક્રાંતિ-મંડલ.” ૩૦”ના માપન છાપવા માટેના કાગળના માપનું
ક્રાંતિ-વાદ (ાતિ-) પું[સં.] પ્રચલૅિત પરિસ્થિતિથી કયાંય કાઉન-પ્લે(૦) સ્ત્રી. [અં.) બેઈલરની ભઠ્ઠીની ઉપરની પ્લેઈટ આગળ વધી એ પરિસ્થિતિમાં લાવવામાં આવતા પલટાને કાઉન-સાઈઝ સ્ત્રી[સં.] જએ “કાઉન(૩'-એ માપ. મત-સિદ્ધાંત, રેશ્યિશનિઝમ કે . [અં.] ચક્રાકાર સંચાં ચલાવવા માટેનું વાંકિયું. કાંતિવાદી વિ. [સં. ૫.] ક્રાંતિવાદમાં માનનારું, રેફયશનિસ્ટ’ ૨) સાઈકલમાં જેમાં ડિલ ભરાવવામાં આવે છે તે તે ખૂટે ક્રાંતિ વધી (કાતિ) વિ. [સંj.] પ્રણાલીના પરિવર્તનનું