Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 580

કુશીલતા
૫૩૫
કુહાડો
કુલિનતા સ્ત્રી. [સં.] કુશીલપણું [(નાટય) ફૂલો-રૂપી ધનુષ જેણે ધારણ કર્યું છે (પૌરાણિક માન્યતા કલિવ છું. [સ.] ભાટચારણ, (૨) નાટકને ખેલાડી. પ્રમાણે તેવો કામદેવ
કૂિલ-હાર કુશીલા વિ, સ્ત્રી. [સં.] દુરાચરણ સ્ત્રી
કુસુમ-માલ(ળ) સ્ત્રી. [સં.] ફલ-માળા, ફૂલને હાર, કુશદક ન. [.સં. સુરા+૩] ડાભડા સાથનું પવિત્ર પાણી કુસુમલ વિ. [સં. યુસુમ + ગુ. “લે સ્વાર્થે ત. પ્ર.] ફૂલોથી (શુદ્ધિ માટે વ્યક્તિ પર જે ઇટાય છે.).
ભરેલું (૨) સુગંધી (ન. મા.)
પુિષ્પવૃષ્ટિ કુષાણુ છું. [સંસ્કૃતાભારતી] ઈ. સ. ૧ લી. સદી આસ- કુસુમ-વૃષ્ટિ સ્ત્રી. [સં.] ફૂલોનો વરસાદ, ફૂલ નાખવાં એ, પાસના એક રાજવંશ (જે અંગ્રેજી જોડણીને અનુસરી કુસુમ-શર કું. [સ.) એ “કુસુમ-ચાપ.” કુશાન' પણ લખાય છે. ). (સંજ્ઞા)
કુસુમ-સાર છે. [] ફૂલેને મકરંદ કુલીદ એ “કુશીદ.”
કુસુમાકર પં. [. મુમ + માં-૪૨] જેમને લઈ વૃક્ષમાં કુષીદ-૫ત્ર જુએ “કુશીદ-પત્ર.” [કોઢ, “લેપ્રસી' ફૂલે ઊભરાઈ પડે છે તે ઋતુ, વસંત-ઋતુ, “જિંપ્રગ' કુછ કું. સિં, પું, ન.], રેગ કું. [] કોઢને રોગ, કુસુમાગમ પં. [સં. યુસુમ + મા-મ] વૃક્ષમાં ફલ કુછોગી વિ. [સે, મું. ], કુષિત વિ. [સં. ], -છી વિ. આવવાં એ, કુસુમધ્યમ. (૨) વસંત ઋતુ સિં, પું] કઢના રોગવાળું, કેઢિયું
કુસુમાભરણ ન. [સ. વાસુમ + મા-માન] ફૂલેના અલંકાર ક૬)માં (કુ(કુ)માણ્ડ), ૦ક ન. સિં] ભૂરું કેળું. કુસુમાયુધ શું. [સ. યુસુમ + આયુર્ણ ] કુલ-રૂપી હથિયાર (૨) કેળું, પતકેળું. (૩) ટીનનું (કેળાની નાની જાત) ધારણ કરનારે કામદેવ કુ)માં-પાક (કુ (-)માડ-) ૫. [] વેધકીય કુસુમાવલિત-ળિ, લી, નળી) સ્ત્રી. [ સં. યુસુમ + અવઝિદૃષ્ટિએ બનાવેલું ભૂરા કેળાનું મિષ્ટાન્ન. (વૈદક)
(-)] કૂલોની પંક્તિ. (૨) ફૂલ-હાર લેહ (ક (ક)માડા-(સં. + અવ-સ્ટેa] વૈદ્યકીય કસુમાસવ ૫. [ સં. સુમ + મા-સત્ર ] કલાને રસ, મકરંદ દષ્ટિએ કરવામાં આવેલું ભરા કેળાનું ચાટણ. (વઘક.) કુસુમાસ્તરણ ન. [સં. યુસુમ + મા-સરળ] ફલોની પથારી, કુસક, કાં જુઓ ‘કુશકા.”
કુલની બિછાવટ કૂિલોને ભરેલો બેબ, પુષ્પાંજલિ કુસકી જુએ “કુશકી.'
કુસુમાંજલિ (-માજલિ) પું, [સ. યુસુમ + અન્નતિ મું.] કુસી સ્ત્રી, મેંદાની એક જાત સિાધન, કાંગડ કુસુમિત વિ. [સં.] ફૂલવાળું, ફૂલોથી પૂર્ણ કુસડું ન. વિજાના તાણાના પણ ઉપર ફેરવવામાં આવતું સુગમ પં. [+ સમ] વૃક્ષ-વેલીઓમાં ફૂલો કુસ ઘાણસ છું. ઘણસ સાપની એક જાત
ફૂટવાં એ, કુસુમાગમ કુસસુસ (-સ્ય) સ્ત્રી. [રવા] ખાનગી વાતચીત, ઘુસપુસ કસુમોઘાન ન. [ સં. યુસુમ + ૩થાન] કુલેને બગીચા, કુસર મું. કુંદ-છોડ, કઢી-મેગરે,
કુલ-વાડી
[કરનારી સેવા-ચાકરી કુસરત (ત્ય) જુએ “કુશરત.”
કુસેવા સ્ત્રી. [૩] ખરાબ પ્રકારની સેવા, સામાને નુકસાન કુસરિત(તા) શ્રી. [સં. -રત, -તા] નાની નદી, કુરતી સ્ત્રી. [ફા.] દ્વયુદ્ધ પ્રકારની બે જણ વચ્ચેની અંગકુસરી સ્ત્રીજુઓ “કુસર.”
કસરત, (૨) (લા.) ઝઘડે. [૦ ખેલવી, ૦ રમવી (રૂ.પ્ર.) કુહાગ કું. [સં.] કપટ-ભરેલી સામેલગીરી, મેલી કે કુસ્તી કરવી. ૦માં ઊતરવું, ૧ લી (રૂ.પ્ર.) કુસ્તીની દુરાશયી સંતલસ
બથંબથ્થા કરવી] કુ-સહાય, ૦૭ વિ. [સં.] ખરાબ બતી
કુસ્તીબાજ વિ. [વા.] કુસ્તી કરનાર કુસંક૯૫ (સક૫) પું. [સં] જુઓ “કુ-વિચાર.”
કુસ્તીબાજી સ્ત્રી. કિ.] કુસ્તી ખેલવી એ કુ-સંગ (-સ) પું. [સં], ગત (ત્ય) સ્ત્રી. [સ. સ્પંજ, કુછી સ્ત્રી. [] ખરાબ સ્ત્રી, વઢકણી યા વ્યભિચારણી (સ્ત્રી) -ગતિ સ્ત્રી, (સં.ખરાબ સબત, ખરાબ માસણ સાથે કુસ્થાન ન. [સં.] ખરાબ જગ્યા. (૨) મર્મસ્થાન હરવું ફરવું એ, દુઃસંગ
કુ-પર્ધા સ્ત્રી. [સ.] ખૂટી જાતની હરીફાઈ ઈસ્વપનું કુસંગી (સગી) વિ. [સ., પૃ.] ખરાબ બતવાળું કુ-સ્વપ્ન નં. [સ, ] ખરાબ અને અમંગળ પ્રકારનું કુ-સંપ (-સ૫) પું. [સં. યુ + જુએ “સંપ.”] સંપને કુ-સ્વભાવ છું. [સં] ખરાબ સ્વભાવ, દુષ્ટ પ્રકૃતિ અભાવ, અણબનાવ, મેળ ન હેવાપણું
કુ-સ્વાદ મું. [સં] ખરાબ સ્વાદ કુસંપી વિ. [+ગુ. ઈ' ત. પ્ર.] જ્યાં ત્યાં મેળ તેડી કુવાદુ વિ. [સં.] ખરાબ સ્વાદવાળું બિલ ઝઘડા કરનારું
કુહર ન. [સં.] પહાડની ગલ, કોતર, કુદરતી ગુફા, કુસંસ્કાર ( સંસ્કાર) પું, બ. વ. [સં.] રીતભાત ફહરા પું. [.. પ્રા. લુહ્ય દ્વારા] સડે. (૨) બળતરા
અનીતિમય બને એવા પ્રકારની માનસિક પરિસ્થિતિ, કુહરિત ન. [સં.] કોયલનો અવાજ, ટહુકો ખરાબ સંસ્કાર
કુહાદિય પું. એક જાતની એ નામની વનસ્પતિ (‘કુવાડિયો' મુસિ(સી)દ જુઓ “કુશીદ.”
ફિરસી, પશુ મુસિ(-સી)દ-૫ત્ર જુઓ “કુશીદ-પત્ર.'
કુહાડી સ્ત્રી. [૮. પ્રા. યુરિમા ] નાના આકારને કુહાડે, કુસુમ ન. સિં] ફૂલ
કુહાડે ૫. [૨. પ્રા. લુહાર-] લાકડાં વગેરે ફાડવાનું કુસુમ-ચા, કુસુમધા , કુસુમબાણ છું. [સં.] એક એજાર [પગ પર કુહાડે (રૂ.પ્ર.) આફત