Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 569

કાતિ-શાલી-ળી)
૫૨૪
કીતિ-શાલી-ળી) વિ. સં., પૃ.] કીર્તિવાળું, આબરૂદાર સાંચવનાર. (૨) (લા) નાણાંને હિસાબ રાખનાર, હિસાબકાતિશેષ વિ. સં.] મર્યા પછી માત્ર જેનાં સારાં કામ નીસ, (૩) ખજાનચી સૌને યાદ આવે છે તેવું
કીલે પૃ. છોકરો, કીકો, ગગ કીતિ-સ્તંભ (- ) પું. [સં.] વિશિષ્ટ કાર્ય કરી જવા કીવટ જ “કેવટ.' બદલ વ્યક્તિની યાદગીરી માટે કરવામાં આવતું ખાસ કીસ સ્ત્રી. [ફા. કિર્તા ] જમીન-મહેસૂલ પ્રકારનું બાંધકામ (મિનારાના આકારનું બહુમાળી પણ એ કી-સ્ટોન ! [અં.] ચણતરમાં કમાનની ચાવીરૂપ પથ્થર હોઈ શકે). (સ્થાપત્ય.)
[કીર્તિ-લાલસા કોંજળ ન. એક ઇમારતી લાકડું કીતિ-પૃહા શ્રી. [૪] કીર્તિ મેળવવાની ઝંખના, કીંટી શ્રી. મસ, મસે (શરીર ઉપર થત) કાર્તિ-હીન વિ. 1િ જેણે યશ મળે તેવું કઈ જ કામ કાઠી સ્ત્રી. હુક્કાની નાળમાં એકઠું થયેલો કચરો નથી કર્યું તેવું (૨) નિઘ, નિંદાપાત્ર
કદર ! સિ. વિદ્િર-> પ્રા. લિવિરમ-] સાલેડા નામના કીત્યે વિ. સં.] જુઓ “કીર્તનીય.'
ઝાડને ગંદર, શેષ-ગંદર (ખાસ કરી ધૂપમાં વપરાય છે.) કીર્યમાન વિ. સંજેન કીર્તન કરવામાં આવે છે તેવું કુપૂર્વ. [સ, ખરાબ, “નિર્બળ,” “દુષ્ટ' વગેરે અર્થને કીલ' છું. [સં.] ખીલો, ખં, મેખ. (૨) ધરી. (૩) પૂર્વગ] ખરાબ, નિર્બળ (જેમકે કુ-પથ, કુમાર્ગ, કુ-જાતિ' ફાંસ, ફાચર
તેમજ ગુ. “કુટેવ' વગેરે જએ.) કીલ છું. પઢાની નાભિમાં તેલ ઊગવાથી એની સાથે ધૂળ કુવક છું. [રવા.) કોયલને અવાજ મળતાં તેમજ ધરી ઘસાતાં જામતો ચીકણો પદાર્થ, મળી, કુકડિયા ખાંસી સ્ત્રી વિ. + જુઓ “ખાંસી.] ખાંસી ખાતાં ગાડા-ગાડીનું ઊંગણ
બેવડું વળી જવાય તેવી ખાંસી, ઉટાંટિ, મેટી ઉધરસ કીલક ડું [સં.] ખીલો, ખટ, મેખ. (૨) ચાવી, કંચી. કુકદિ પુ. વાણુ તથા મરચી વગેરે છોડનાં પાન ચળાઈ (૩) મંત્રને મધ્ય ભાગ (સામાં મંત્રની શક્તિ કે પ્રભાવને વળી જાય એવા મેલને એક રોગ નાશ કરતો મનાતો મંત્ર.). (૪) જયોતિષ એ નામનો એક કુકઠિયા કુંભાર છે. [+ જુએ “કુંભાર.] (લા.) (કુંભાર શુભ યોગ. (.)
ટપલાંથી વાસણ ઘડતો હોય તે વખતે થતા અવાજ જે કલક-યંત્ર (ચત્ર) ન. સિં] ટાઈપરાઈટર.” (૨) ટેલિ- અવાજ કરનારું) એક પક્ષી પ્રિન્ટર.” (૩) “માનો' અને ‘લાઈને'નું યંત્ર
કુક(-કુરુક ન. બાળકોને થતું આંખનું એક દઈ કીલક-પેજને સ્ત્રી. [સં.] કેઈ કાર્યના અંતરમાં ઉતરીને કુ-કથન ન. [સ.] ખરાબ વચન, સામાને ખેઠું લાગે તેવું વેણ એના વિકાસ વગેરેને માટે કરવામાં આવતી પદ્ધતિસરની કુકરિયું જુએ “કુરકુરિયું.' વ્યવસ્થા, કેર સ્કીમ'
કુ-કર્મ ન. [સ.] ખરાબ કામ, નીચ કર્મ, લેકમાં તથા કલકાકાર કું., કોલકાતિ સ્ત્રી [+સે માર, મા શાસ્ત્રમાં નિંદાયેલું કામ (ચારી વ્યભિચાર હિંસા અને અસત્ય ખીલાનો ઘાટ. (૨) વિ. ખીલાન ઘાટનું
ભાષણ વગેરે) કોલકાસ્થિ ન. (સ. અસ્થિી જેની વચ્ચે કરોડરજજ હોય કકર્મ-રત વિ. સં.] કુકમૅમાં રયું પડ્યું રહેનાર છે તે હાડમાળાને નીચેથી બીજે મણકો
કુકમ વિ. [સ., .] કુકર્મ કરનાર, અધમી કીલ-ભાજન ન. સિં.] ભેગળ, આગળો, આગળિયે. (૨) કુ-કલા સ્ત્રી. [સં.] હલકી કોટિની કળા ઉલાળિયો, ઉલાળો (બારણામાં)
કુ-કહ૫ના સ્ત્રી. [સં.] નઠારી કહપના, ખરાબ વિચાર. (૨) કીલવવું જ “કેિલવવું.”
અનીતિમય વિચાર કીલ છું. [૪ ઓ “કીલ દ્વારા.] જ એ કીલી-દાર.' કુ-કવિ છું. [સં.] કવિનાં સાચાં લક્ષણ નથી તે પદ્યકાર કલાકાર છું, કલાકૃતિ સ્ત્રી, અને બેઉ વિ. [સ. શ્રી + કુ-કવિતા સ્ત્રી. [સં. શુ + જુએ “કવિતા."], કુ-કાવ્ય ન. આભાર,માત] જુએ “કીલકાકાર.”
[સં.] કાવ્યના દેવોથી ભરેલું કાવ્ય, (૨) ઊલટે માર્ગે દોરી કીલાક્ષર લિપિ શ્રી. સિં. વકીટ + અક્ષર + સં.] ખીલાની જનારી કવિતા માફક ઉપસાવેલા અક્ષરોવાળી લિપિ, એમ્બોડી લિપિ કુકતિ સ્ત્ર. [.] અપકીર્તિ, અપજશ વિન્યાસ. (૨) ઘારવાળા ઉપસાવેલા અક્ષરના પ્રકારના કુકણક જ “કુકણક.” એક પ્રાચીન વિદેશી લિપિ-પ્રકાર, યુનિફોર્મ'
કુકુંદર (કુકુન્દર) પું. એક પ્રકારનો છોડ કીલિકા સ્ત્રી. [સં] ખીલી. (૨) ચાવી, કંચી
કુકમ-કંટા (-ડસ્કા) સ્ત્રી, એક પ્રકારની વિલ કીલિત વિ. [] ખીલી-ખીલાથી જડેલું
કુk()દર ૫. કમર ઉપરને સાંધે કલિયે મું. કેસ હાંકનાર
કુ-કૃત્ય ન. [સં.] જુઓ “કુ-કર્મ.” કીલી સ્ત્રી, સિં.] ખીલી, નાની મેખ. (૨) ચાવી, કંચી. કુકકુટ કું. [સં.] કકડો (૩) ચણતરમાં કમાનના મધ્યભાગને ચાવીરૂપ પથ્થર. કુકકુટ-વજ પું. [સ.] કુકડાને નિશાનવાળ વાવટો. (૨) (૪) નાણાંની પેટી, તિજોરી
(કીકી, ગળી જેની વજામાં કુકડો હતો તે સોલંકી રાજા સિદ્ધરાજ કીલી સ્ત્રી, જિઓ કીલો' + ગુ. ઈ” પ્રત્યય] છોકરી, કુકકુર પું. [સ.] કૂતરો કીલી-દાર વિ. [ જુઓ કીલી' + ફા. પ્રત્યય] ચાવી કુક કરી સ્ત્રી. [સં.] કૂતરી